Upfront: gezonde en transparante alternatieven
Bij startup Upfront staat transparantie voorop. Alle ingrediënten van de producten staan op de voorkant van de verpakking in plaats van achterop. Upfront startte in 2020 met de lancering van eiwitrepen. Inmiddels, twee jaar later, heeft de startup zo’n 16 producten in het assortiment. “We gaan initieel altijd op zoek naar producten die beter en gezonder kunnen of producten die we zelf missen. Veel bestaande producten zijn suikerbommen, niet functioneel of er worden enorme marges op gemaakt. Wij ontwikkelen hier dan Upfront-alternatieven op: functionele ingrediënten, betere voedingswaarde en een eerlijke prijs”, aldus oprichter Harro Schwencke.
Herkenbare ingrediënten
Het uitgangspunt van Upfront is om enkel te werken met ingrediënten die consumenten herkennen. “Af en toe zal er een ingrediënt bij zitten dat niet bij iedereen bekend is, maar we proberen zoveel mogelijk ingrediënten te gebruiken die mensen kennen. Ons doel is dat mensen de voedingswaardetabel en ingrediëntenlijst weer gaan lezen. Waar andere producenten eigenlijk proberen om de consument niet verder te laten kijken dan de voorkant van de verpakking, doen wij het andersom. We willen het makkelijk maken voor consumenten om die informatie te begrijpen. Het gebruiken van begrijpelijke ingrediënten en het vermelden van de ingrediënten en de voedingswaarde op de voorkant van de verpakking, zijn de tools die we daarvoor gebruiken”, legt Schwencke uit.
Pindakaaswinkel: zoutarme en palmolievrije pindakaas
De Pindakaaswinkel wil ‘pindakaas op het voetstuk zetten dat het verdient’. Het broodbeleg is volgens de startup gezond voor de mens en voor de aarde. Waar de startup begon met een thuiswinkel, is dit inmiddels uitgegroeid tot 15 winkels door heel Nederland. De Pindakaaswinkel bedenkt en produceert de pindakaas zelf. De pindakaas van de startup is zoutarm, palmolievrij en bevat zo min mogelijk toegevoegde suikers. Op die manier wil oprichter Michiel Vos de ‘lekkerste en gezondste pindakaas maken’. “Ik ben geen fan van zout, we krijgen al meer dan genoeg zout binnen. Ik wilde eigenlijk de pindakaas volledig zonder zout maken, maar dat is niet helemaal gelukt. We voegen nu slechts een snufje zout toe, waardoor de pindakaas zoutarm is. Onze ‘meest zoute’ pindakaas bevat nog steeds 25 procent minder zout dan pindakaas uit de supermarkt.”
De Pindakaaswinkel gebruikt geen palmolie
Daarnaast zijn zeven van de tien smaken bij de Pindakaaswinkel suikervrij. “De pinda is van zichzelf suikervrij, dus zo spannend is het ook weer niet. Bij sommige smaken als witte chocolade of karamel ontkom je er niet aan. Maar als het niet hoeft voegen wij geen suiker toe. De naturel pindakazen in de supermarkt zijn zeker niet suikervrij, dus hier verschillen wij wel van andere merken”, stelt Vos. Tenslotte gebruikt de startup geen palmolie voor de pindakaas, in plaats daarvan gebruiken ze kokosolie. “Het liefst doen we 100 procent pinda, maar dan mis je gewoon wat smaak. Palmolie willen wij niet gebruiken vanwege duurzaamheidsoverwegingen en dus hebben wij voor kokosolie gekozen. Wij vinden dit de beste keuze van dit moment. Maar als er een beter alternatief komt gaan we dat zeker gebruiken.”
Food2Smile: suikervrije snoep- en snackproducten
Scale-up Food2Smile maakt suikervrije snoep- en snackproducten. De meeste producten zijn daarnaast vegan en glutenvrij. Scale-up Food2Smile maakt naar eigen zeggen ‘verantwoorde snoep- en snackproducten’. Het assortiment bestaat uit snoep, chips, snacks en chocolade. Alle producten zijn altijd zonder toegevoegde suikers. En meer dan 90% van het suikervrije assortiment is waar mogelijk ook vegan en glutenvrij. “Veel mensen zeggen ‘jullie verkopen gezond snoep’. Maar dat is niet zo. Gezond is gewoon een appel of een snoeptomaatje”, vertelt oprichter Miriam Bouwens aan VMT. “Maar iedereen wil lekker snacken. En als je dan wilt snacken, zijn onze producten een verantwoorde snack, gezonder dan de traditionele zoete en zoute snacks.”
Blijven ontwikkelen
Bouwens bedacht dus in 2014 het idee om ‘verantwoorde snoep en snacks’ te maken. “Ik ging met mijn idee naar verschillende fabrieken, maar de meeste wilden het niet maken. Ze zitten allemaal vol met productie van suikerrijk snoepgoed, waarom zouden ze dan moeite doen voor iets anders?”, vertelt Bouwens. Uiteindelijk vond Bouwens toch producenten. “Inmiddels werken we met meerdere producenten voor onze verschillende producten, want iemand die snoep maakt kan geen chips maken en andersom.” R&D is voor Food2Smile erg belangrijk. “We proberen steeds te verbeteren. Ik kan nu wel zeggen we hebben de meest verantwoorde chips, maar ik wil dat dit in 2025 nog steeds zo is, dus moeten we ontwikkelen.”
JohnAltman: verantwoorde snacks
Julie ter Huurne – Van der Lande en Marie Claire Zernitz – Van der Lande zagen in de supermarktschappen nog te veel tussendoortjes en snacks met toevoegingen en ongezonde ingrediënten. Marie Claire Zernitz – Van der Lande bedacht het idee voor verantwoorde snacks tijdens haar vorige baan als category manager en inkoper bij de KIOSK. “Ik zag daar veel snacks voorbij komen. Veelal met veel onnodige toevoegingen en ongezonde ingrediënten”, verteld Zernitz – Van der Lande. “Ik was van mening dat dit anders kon. De trends vertelden ons ook dat er in Nederland steeds meer wordt gesnackt. Dus toen zijn we John Altman gestart.”
Sociale en duurzame missie
Maar wat maakt de snacks van John Altman dan zo verantwoord? “Alle snacks van John Altman zijn 100% natuurlijk, ambachtelijk gemaakt en zonder onnodige toevoegingen of E-nummers”, legt de onderneemster uit. “Maar daarnaast hebben we ook een sociale en duurzame missie. We dragen graag een steentje bij aan de planeet en de mensen die daarop leven. We helpen stichtingen die mensen steunen die het nodig hebben. Maar we kijken ook in het proces in de keten hoe we de impact op het milieu kunnen beperken.” Ook gebruiken de zussen voor de snacks van John Altman zo veel mogelijk biologische ingrediënten.
Bites We Love: ‘gezonde en lekkere snacks’
Startup Bites We Love maakt snacks van onder andere noten en peulvruchten. Het doel van het bedrijf is om lekkere snacks te maken met lagere gehaltes vet, suiker en zout. Oprichter Marleen Basart is haar werkende leven begonnen bij de Albert Heijn. Ze was bij de retailer verantwoordelijk voor het schap met ‘verantwoorde tussendoortjes’. “Dit schap stond vol met koekrepen zoals Sultana’s en Liga’s. Deze grote koekleveranciers hadden een dominante positie binnen dit schap”, vertelt Basart aan VMT. “Het verbaasde me dat we zo weinig andere – in mijn ogen meer voedzame en gezondere – tussendoortjes in het schap hadden. En zo is bij mij het zaadje geplant voor Bites We Love.”
‘Gezonde snacks’
Bites We Love maakt volgens Basart ‘gezonde snacks’. Maar wat is ‘gezond’ voor de startupeigenaar? “Dat is een goede vraag. Wij geloven dat het belangrijk is om vet, suiker en zout zo veel mogelijk te beperken. Daarnaast denken wij dat ‘gezond’ inhoudt dat een product voldoende voedingswaarden heeft door genoeg vezels en eiwitten. Tenslotte proberen wij onze producten zo min mogelijk te bewerken en werken wij uitsluitend met plantaardige ingrediënten”, vertelt de ondernemer. De startup gebruikt voor haar snacks erwten, tuinbonen, noten en gedroogd fruit als grondstoffen. “We horen van onze klanten dat het voor hen belangrijk is dat de snacks niet te veel calorieën bevatten, dus daar letten we ook op.”
Banabar: energierepen van restbananen
Startup Banabar maakt energierepen van gedroogde bananen. Door productie van de repen wil de startup helpen om de sociale en ecologische uitbuiting in de bananenteelt tegen te gaan. Het idee voor de oprichting van Banabar ontstond voor oprichter Marco Mega tijdens zijn Master in Food Technology aan de Wageningen Universiteit. “Ik at tijdens mijn studie veel snack repen vanwege gemak en gebrek aan tijd. Na een tijdje werd ik moe van steeds dezelfde repen van dadel, noten en granola. Toen ben ik gaan onderzoeken welke nieuwe ingrediënten gebruikt kunnen worden voor productie van repen, en zo kwam ik uit bij gedroogde banaan”, vertelt Marco Mega aan VMT.
Meerdere ingrediënten
Gedroogde banaan is het hoofdingrediënt, maar uiteraard niet het enige ingrediënt van de repen. “We gebruiken ook ingrediënten als noten, dadels, zaden, cacao, goji bessen en citroen. Dit doen we om de smaak te verbeteren en om de voedingswaarden te verhogen. Ook dragen deze extra ingrediënten bij aan het creëren van een kauwbare en knapperige textuur”, vervolgt Mega. “Enkel de gedroogde banaan was niet genoeg om de reep te binden, dus moesten we meer ingrediënten toevoegen zoals dadels. De recepturen die wij in het lab hebben ontwikkeld zijn ook de recepten die nu in de fabriek gemaakt worden, die hebben we gelukkig niet meer aan hoeven passen.”
Groentegoed: hartig broodbeleg van groenten
Vaders Albert van der Veen en Jeroen Schuurman zagen dat het voor velen lastig is om de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid groente binnen te krijgen. Veel consumenten eten enkel groente bij het avondeten. Zij besloten het eten van groente gemakkelijker en toegankelijker te maken door het oprichten van startup Groentegoed. “Wij zijn twee vaders en wij wilden gezond, hartig beleg ontwikkelen dat wij met een gerust hart aan onze kinderenkunnengeven op de boterham”, licht Albert van der Veen, medeoprichter van Groentegoed, toe. “Hartig broodbeleg is niet meer zo gezond als wij altijd dachten. Vleeswaren, smeerworst, smeerkaas. Het is niet meer vanzelfsprekend gezond beleg zonder discussie”.
Nieuwe producten
Uit een brainstormsessie met andere ouders bleek dus dat ook anderen behoefte hadden aan gezond hartig broodbeleg voor hun kinderen, en dat Van der Veen en Schuurman hier niet alleen in stonden. “Op basis van deze brainstormsessie met andere ouders hebben wij allerlei producten en recepten bedacht voor op brood. Wij hebben deze producten vervolgens bij de Plus laten zien en proeven. De reacties waren zo positief dat we hebben besloten er een bedrijf van te maken”, vertelt Van der Veen trots. “We zijn nu ruim twee jaar bezig en zijn verkrijgbaar bij Plus, Spar, Dekamarkt, Landmarkten Crisp. Ook leveren we aan cateraars, kinderdagverblijven en groothandels zoals Bidfood en Sligro.”
Yummygums: vitamines in snoepjesvorm
Startup Yummygums maakt verschillende vitamine supplementen in de vorm van een snoepje, een ‘gummy’. Op die manier wil de startup het nemen van vitamines en het aannemen van een gezonde levensstijl leuker en gemakkelijker maken. De daadwerkelijke ontwikkeling van de eerste multivitamine nam volgens mede-eigenaar Ruben Balian niet heel veel tijd in beslag. “Dat hebben ze binnen zes maanden ontwikkeld. Een multivitamine is op zich een relatief standaard product dus dat was niet heel complex om te ontwikkelen. Hierbij hebben ze veel hulp gekregen van de productiepartner, en die is nog steeds erg belangrijk voor onze ontwikkeling”, legt Balian uit. “Aan de ene kant is dit dus een niet al te ingewikkeld product. Aan de andere kant zit het nu niet in een pilvorm maar in een gummy, dat maakt het lastiger.”
‘Vitamines nemen leuk maken’
Maar waarom kiest de startup eigenlijk voor vitamines in snoepjesvorm? “Vaak is het nemen van vitaminepillen niet leuk, velen vergeten het dan ook en zien ertegenop. Het blijft een handeling die niet per se leuk is, niet iets waar je naar uitkijkt. En in de vorm van een gummy is het lekker om te doen, daarmee wordt het iets waarnaar je uitkijkt. Wij willen dus van het nemen van vitamines iets leuks maken, iets wat je elke dag met plezier doet. Op die manier willen wij consumenten helpen een gezonde gewoonte op te bouwen.”
Madaga: ‘gezonde kindermaaltijden’
Scale-up Madaga maakt warme kindermaaltijden voor kinderdagverblijven. Daarmee wil Madaga kinderen dagelijks voorzien van een gezonde maaltijd. Koken voor een moeilijk etend kind in een druk leven viel oprichter Ingrid Keller Cayet zwaar. Dus ging ze op zoek naar gezonde kindervoeding met minder bereidingstijd. Dit kon ze echter niet vinden. “Ik zag ouders om mij heen met dezelfde struggle. Ouders die geen ongezonde kant-en-klare voeding aan hun kinderen wilden geven. Toen ik geen gezond alternatief kon vinden heb ik besloten het zelf te gaan maken.” Dat was het begin van Madaga.
Combinatie smaak, textuur en kleur
De scale-up eigenaar ging aan de slag met het ontwikkelen van kindervoeding. “Het moet gemakkelijk en gezond zijn. En het belangrijkste: de kinderen moeten hun vingers erbij aflikken.” Het is volgens Keller Cayet soms moeilijk de mond van kinderen open te krijgen om ze eten te geven. Dit komt mede doordat hun smaken zich nog moeten ontwikkelen. In samenwerking met een chef en een kinderdiëtist testte de scale-up eigenaar drie maanden lang recepturen bij honderd gezinnen in Amsterdam, op zoek naar de ideale combinatie van smaak, textuur en kleur.
