Dit zijn de meest notoire en dodelijke ziekmakers in voedsel
Ieder jaar worden er in Nederland zo'n 650.000 mensen ziek door ziekmakende pathogenen via voedsel. Jaarlijks overlijden daardoor ongeveer 80 mensen. Welke producten veroorzaken de meeste zieken en welke pathogenen zijn het dodelijkst?
In december 2020 bracht het RIVM een nieuwe rapportage uit over de ziektelast die werd veroorzaakt door de meest notoire voedseloverdraagbare pathogenen in Nederland van 2015 tot en met 2019. Dit onderzoek wordt elk jaar gedaan en kijkt naar de 14 ziekteverwekkers die de maag of darm kunnen infecteren.
Hoewel alle genoemde pathogenen via voedsel overdraagbaar zijn, is voedsel maar in 40% van de gevallen de oorzaak van de infecties. 60% van de infecties wordt veroorzaakt door andere oorzaken zoals besmetting via oppervlaktewater, dieren en via andere mensen. Dit is per ziekteverwekker anders.
DALY’s
Om de ziektelast van deze pathogenen uit te drukken, wordt gesproken over zogeheten DALY’s (Disability Adjusted Life Year). Dat is een internationale maat voor het aantal gezonde levensjaren dat verloren gaat door ziekte of eerder dan ‘normaal’ overlijden. Het totaal aantal DALY’s die deze 14 ziekteverwekkers in 2019 veroorzaakten, is hetzelfde als in 2018 en 2017 (11.000 DALY’s). De ziektelast via voedsel is in 2019 geschat op 4.200, en is daarmee iets lager dan in 2018 (4.300 DALY’s).
Kosten
De totale kosten van deze ziektelast worden geschat op 423 miljoen euro. Dat is lager dan in 2018 (426 miljoen). De kosten van de ziektelast door besmet voedsel zijn iets gestegen: 174 miljoen euro in 2019 ten opzichte van 171 miljoen euro in 2018. De verschillen in DALY’s en kosten komen vooral doordat het aantal infecties dat een aantal van de ziekteverwekkers veroorzaakte veranderde. Het gaat om norovirus, rotavirus, Cryptosporidium spp., en Campylobacter spp.
Dit is het aandeel van voedsel in de infecties
In deze figuur zijn de belangrijkste besmettingsroutes weergegeven van de infecties die de 14 genoemde pathogenen veroorzaakten in 2019. Voedsel blijft met 647.000 gevallen op een totaal van bijna 1,6 miljoen de belangrijkste besmettingsroute (41% van de besmettingen). b) De cijfers zijn afgerond. c) De kosten worden uitgedrukt in miljoenen euro’s en zijn gebaseerd op 2017.
Type producten bij voedselbesmettingen
Deze figuur laat het aantal voedselinfecties in Nederland in 2019 zien, uitgesplitst naar type voedselproduct. Uiteraard ook hier weer veroorzaakt door één van de 14 genoemde pathogenen. Het grootste aandeel in de besmettingen komt nog altijd van rund- en lamsvlees. Verder hebben varkensvlees, pluimvee, zuivel en vis en schaaldieren nog altijd een groot aandeel. b) De cijfers zijn afgerond. c) De kosten worden uitgedrukt in miljoenen euro’s en zijn gebaseerd op 2017.
Voedselinfecties 2015-2019 per type pathogeen
In deze figuur staan de bijdragen van de 14 meest voorkomende pathogenen aan het aantal voedselinfecties in Nederland. Dit voor de jaren 2015 tot en met 2019. b) De cijfers zijn afgerond. c) De kosten worden uitgedrukt in miljoenen euro’s en zijn gebaseerd op 2017. * Vanaf 2015 wordt er een nieuwe rekenmethode gebruikt voor de pathogenen Hepatitis E, Cryptosporidium spp. en Giardia spp. Daarom wijken deze getallen af van getallen in eerdere publicaties.
Dodelijke slachtoffers door voedselinfecties per pathogeen
In deze grafiek is af te lezen hoeveel voedselinfecties per pathogeen hebben geleid tot de dood. In de periode 2015 tot en met 2019 ligt het aantal slachtoffers in Nederland tussen de 76 en de 93.
DALY per jaar
In deze grafiek is de ziektelast per pathogeen per jaar te vinden. DALY staat voor Disability Adjusted Life Year. Dat is een internationale maat voor het aantal gezonde levensjaren dat verloren gaat door ziekte of eerder dan ‘normaal’ overlijden. Dan is te zien dat Campylobacter de grootste ziektelast geeft, gevolgd door Toxoplasma gondii.
Het is van cruciaal belang dat voedselproducenten controle hebben over Listeria monocytogenes in hun productie. In deze collectie gaan we in op het gevaar van deze pathogeen voor de voedingsindustrie en wat er gedaan kan worden om het risico te beheersen. Mis je iets in deze collectie of kun je iets toevoegen, laat het de redactie van VMT weten via redactie.vmt@vmnmedia.nl
Voedselvergiftiging - Ontvang tweewekelijks de Thema Update Voedselveilighed
De themanieuwsbrief Voedselveiligheid van VMT informeert over internationale issues, incidenten, regelgeving en onderzoek rondom hygiëne en food safety. Van recalls tot achtergronden. Onmisbare en betrouwbare kost voor iedereen die met voedselveiligheid te maken heeft of in het kwaliteitsvak zit.
