Dit zijn de meest notoire en dodelijke ziekmakers in voedsel

Dit zijn de meest notoire en dodelijke ziekmakers in voedsel

Ieder jaar worden er in Nederland zo'n 650.000 mensen ziek door ziekmakende pathogenen via voedsel. Jaarlijks overlijden daardoor ongeveer 80 mensen. Welke producten veroorzaken de meeste zieken en welke pathogenen zijn het dodelijkst?

In december 2020 bracht het RIVM een nieuwe rapportage uit over de ziektelast die werd veroorzaakt door de meest notoire voedseloverdraagbare pathogenen in Nederland van 2015 tot en met 2019. Dit onderzoek wordt elk jaar gedaan en kijkt naar de 14 ziekteverwekkers die de maag of darm kunnen infecteren.

Hoewel alle genoemde pathogenen via voedsel overdraagbaar zijn, is voedsel maar in 40% van de gevallen de oorzaak van de infecties. 60% van de infecties wordt veroorzaakt door andere oorzaken zoals besmetting via oppervlaktewater, dieren en via andere mensen. Dit is per ziekteverwekker anders.

DALY’s

Om de ziektelast van deze pathogenen uit te drukken, wordt gesproken over zogeheten DALY’s (Disability Adjusted Life Year). Dat is een internationale maat voor het aantal gezonde levensjaren dat verloren gaat door ziekte of eerder dan ‘normaal’ overlijden. Het totaal aantal DALY’s die deze 14 ziekteverwekkers in 2019 veroorzaakten, is hetzelfde als in 2018 en 2017 (11.000 DALY’s). De ziektelast via voedsel is in 2019 geschat op 4.200, en is daarmee iets lager dan in 2018 (4.300 DALY’s).

Kosten

De totale kosten van deze ziektelast worden geschat op 423 miljoen euro. Dat is lager dan in 2018 (426 miljoen). De kosten van de ziektelast door besmet voedsel zijn iets gestegen: 174 miljoen euro in 2019 ten opzichte van 171 miljoen euro in 2018. De verschillen in DALY’s en kosten komen vooral doordat het aantal infecties dat een aantal van de ziekteverwekkers veroorzaakte veranderde. Het gaat om norovirus, rotavirus, Cryptosporidium spp., en Campylobacter spp.

Dit is het aandeel van voedsel in de infecties

In deze figuur zijn de belangrijkste besmettingsroutes weergegeven van de infecties die de 14 genoemde pathogenen veroorzaakten in 2019. Voedsel blijft met 647.000 gevallen op een totaal van bijna 1,6 miljoen de belangrijkste besmettingsroute (41% van de besmettingen). b) De cijfers zijn afgerond. c) De kosten worden uitgedrukt in miljoenen euro’s en zijn gebaseerd op 2017.

Type producten bij voedselbesmettingen

Deze figuur laat het aantal voedselinfecties in Nederland in 2019 zien, uitgesplitst naar type voedselproduct. Uiteraard ook hier weer veroorzaakt door één van de 14 genoemde pathogenen. Het grootste aandeel in de besmettingen komt nog altijd van rund- en lamsvlees. Verder hebben varkensvlees, pluimvee, zuivel en vis en schaaldieren nog altijd een groot aandeel. b) De cijfers zijn afgerond. c) De kosten worden uitgedrukt in miljoenen euro’s en zijn gebaseerd op 2017.

Voedselinfecties 2015-2019 per type pathogeen

In deze figuur staan de bijdragen van de 14 meest voorkomende pathogenen aan het aantal voedselinfecties in Nederland. Dit voor de jaren 2015 tot en met 2019. b) De cijfers zijn afgerond. c) De kosten worden uitgedrukt in miljoenen euro’s en zijn gebaseerd op 2017. * Vanaf 2015 wordt er een nieuwe rekenmethode gebruikt voor de pathogenen Hepatitis E, Cryptosporidium spp. en Giardia spp. Daarom wijken deze getallen af van getallen in eerdere publicaties.

Dodelijke slachtoffers door voedselinfecties per pathogeen

In deze grafiek is af te lezen hoeveel voedselinfecties per pathogeen hebben geleid tot de dood. In de periode 2015 tot en met 2019 ligt het aantal slachtoffers in Nederland tussen de 76 en de 93.

DALY per jaar

In deze grafiek is de ziektelast per pathogeen per jaar te vinden. DALY staat voor Disability Adjusted Life Year. Dat is een internationale maat voor het aantal gezonde levensjaren dat verloren gaat door ziekte of eerder dan ‘normaal’ overlijden. Dan is te zien dat Campylobacter de grootste ziektelast geeft, gevolgd door Toxoplasma gondii.

Meer VMT On Topic-artikelen over pathogenen

Onderdeel van de collectie

Listeria monocytogenes

Het is van cruciaal belang dat voedselproducenten controle hebben over Listeria monocytogenes in hun productie. In deze collectie gaan we in op het gevaar van deze pathogeen voor de voedingsindustrie en wat er gedaan kan worden om het risico te beheersen. Mis je iets in deze collectie of kun je iets toevoegen, laat het de redactie van VMT weten via redactie.vmt@vmnmedia.nl

Willem Paul de Mooij

Willem Paul de Mooij

Hoofdredacteur VMT

Willem Paul de Mooij is hoofdredacteur van VMT. Binnen VMT schrijft hij vooral over het thema Voedselveiligheid & Kwaliteit.

Zijn BRCGS en IFS voedselveiligheidonwaardige schema's geworden?

Zijn BRCGS en IFS voedselveiligheidonwaardige schema's geworden?

COLUMN - In de wereld van voedselveiligheid en kwaliteitsmanagement klinken nu en dan ook kritische geluiden over de effectiviteit van bestaande...

Voedselveiligheid van vega en vlees in de spotlight (podcast)

Voedselveiligheid van vega en vlees in de spotlight (podcast)

Vroeger werd vooral vlees gezien als product met een verhoogd voedselveiligheidsrisico. Tegenwoordig zijn er juist steeds meer...

Onderzoekers linken kaasbedrijf aan dodelijke E. coli-uitbraak

Onderzoekers linken kaasbedrijf aan dodelijke E. coli-uitbraak

Volgens lokale gezondheidsautoriteiten in Groot-Brittannië is de uitbraakstam die is aangetroffen op een boerderij in verband gebracht met een E....

Belgische recalls en waarschuwingen maart: Allergeen ei in dumplings

Belgische recalls en waarschuwingen maart: Allergeen ei in dumplings

In dit overzicht lees je de Belgische recalls en veiligheidswaarschuwingen van maart. De laatste wapenfeiten: Allergeen ei in dumplings en te hoog...

Zweeds onderzoek: wassen bladgroenten sluit Salmonella-besmetting niet uit

Zweeds onderzoek: wassen bladgroenten sluit Salmonella-besmetting...

In het najaar van 2022 vond in Zweden een uitbraak door Salmonella Tyhimurium plaats, waarvan de omvang uitvoerig is onderzocht om de bron te...

VMT 2 (2024): Ontwikkeling standaarden

VMT 2 (2024): Ontwikkeling standaarden

De wereld van voedselveiligheidsstandaarden en certificeringen staat niet stil. De scope van deze standaarden lijkt breder te worden; steeds vaker...

De Flexxomat van Flexxolutions is een desinfecterende mat die wordt geactiveerd zodra er overheen wordt gelopen of gereden.

Flexxomat zorgt voor optimale hygiëne bij Elite Neede

Bij Elite Neede, een Nederlandse producent van frituursnacks, sauzen en salades, speelt hygiëne een zeer belangrijke rol. Met een breed assortiment...

Finland onderzoekt verband tussen hepatitis E en de consumptie van metworst

Finland onderzoekt verband tussen hepatitis E en de consumptie van...

Het Finse Voedselagentschap heeft hepatitis E-virus aangetroffen in metworst afkomstig van een Finse vleeswarenfabrikant. De betreffende producten...