NoPalm Ingredients: duurzame palmolievervanger
Vanwege duurzaamheidsoverwegingen maakt startup NoPalm Ingredients een palmolievervanger van gefermenteerde olie. Palmolie zit in bijna alles; kleding, wasmiddelen, (bio)brandstof en ook in ons voedsel. Startup NoPalm Ingredients wil deze palmolie vervangen door een naar eigen zeggen duurzamer alternatief. “Palmolie is schadelijk voor het milieu. Het is verantwoordelijk voor grootschalige ontbossing van tropisch regenwoud in landen als Indonesië en Costa Rica. Met de aanleg van plantages wordt veel CO2 uitgestoten, en wordt leefgebied van bedreigde diersoorten vernietigd”, vertelt Lars Langhout, medeoprichter van NoPalm Ingredients.
Palmolievervanger van reststromen
Voor de productie van de palmolievervanger gebruikt NoPalm Ingredients reststromen. “We kiezen hiervoor omdat we betaalbare circulaire processen willen ontwikkelen. We gebruiken onder andere afgekeurde groenten, fruit en aardappelschillen. De reststromen moeten in ieder geval suikers, vetzuren of alcohol bevatten. Deze worden vers van het veld, zonder toevoeging van water, gefermenteerd”, legt Langhout uit. “Na versnippering van de reststromen voegen we oliehoudende gisten toe waardoor de biomassa fermenteert. Wanneer de gisten hun werk hebben gedaan, extraheren wij de olie.”
Northern Wonder: koffievrije koffie
Startup Northern Wonder introduceerde recentelijk haar eerste versie koffievrije koffie: koffie gemaakt zonder koffiebonen. Maar waarom koffievrije koffie? Medeoprichter David Klingen, eerder werkzaam als duurzaamheidsmanager bij Ahold, C1000 en Jumbo, legt het uit. “In mijn vorige functies zag ik dat bij het verduurzamen van bijvoorbeeld koffie, thee, cacao, palmolie en soja veel praatjes komen kijken. Echter de daadwerkelijke stappen blijven uit of zijn heel klein”, legt de startupoprichter uit.
Impact koffievrije koffie
“Koffie is in steeds sterkere mate een veroorzaker van ontbossing. Mensen denken terecht vaak aan palmolie of soja bij ontbossing. Maar koffie staat momenteel op nummer zes van producten die ontbossing veroorzaken en is een opkomende boosdoener”, stelt Klingen. Om deze ontbossing tegen te gaan ontwikkelden de heren dus een koffievrije koffie. “We willen zo uiteindelijk echt de bestaande koffiewereld opschudden”, aldus Klingen. De startup wil met haar producten de toenemende vraag naar koffie dempen en zo ontbossing tegengaan. Welke ingrediënten gebruikt de startup daarvoor? “We gebruiken enkel niet-tropische ingrediënten, dat is voor ons het meest belangrijke aspect. Momenteel gebruiken we lupine, rogge, geroosterde gerst, kikkererwten, zwarte bes, carob en paardenbloemwortel”, vertelt Andreas Giel, chief operations officer bij de startup.
Peelon: verlengen houdbaarheid groente en fruit
Amerikaanse startup Peelon verlengt de houdbaarheid van groente en fruit door middel van een coatingspray en een bio-afbreekbare verpakking. Op deze manier wil de startup verspilling tegengaan en tegelijkertijd de ‘plasticsoep’ verkleinen. Dit doet het bedrijf door gebruik te maken van polysachariden uit zeewier en plantafweermoleculen uit zaden en schillen van fruit. Voedselverspilling is wereldwijd een groot probleem. Jaarlijks gooien we 1,3 miljard ton voedsel na de oogst weg, stelt Taraka Ramji Moturu, CEO van startup Peelon.
Coating en verpakking
Moturu en medeoprichter Ravi Ummidi zijn beiden plantwetenschappers. Tijdens een brainstormsessie bedachten zij het idee van een coating om de houdbaarheid van groente en fruit te verlengen, Peelon-Pro. Na het ontwikkelen van de coating kwamen de heren op het idee een bio-afbreekbare verpakking te maken. “Tijdens de testfasen van de coating kregen we veel feedback. Hieruit bleek ook dat we een oplossing moesten vinden om een bredere doelgroep te bereiken. Zo kwamen we op het idee voor Peelon-Fresh, een 100% afbreekbare verpakking die plastic kan vervangen en tegelijkertijd de houdbaarheid tot 3x verlengt.”
LocalTea: thee van Nederlandse bodem
Startup LocalTea maakt thee van Nederlandse bodem. De startup wil bewustzijn creëren ten aanzien van de theeketen door thee te maken van Nederlandse theeplanten. Oprichter Johan Jansen besteedde acht jaar aan het ontwikkelen van een theeplant die in Nederlands en Europees klimaat kan groeien. Hij kruiste verschillende soorten genetica, waaruit uiteindelijk een theeplant voortkwam die volgens de startup winterhard is, in Nederland kan groeien en grote opbrengsten levert. “De overige ingrediënten naast de theeplant kopen we zo lokaal mogelijk in, als dit echt niet mogelijk is kopen we in ieder geval biologisch en verantwoord”, legt Dionne Oomen, theemaker bij LocalTea uit.
Korte transparante keten
LocalTea stelt dat Nederlandse thee duurzamer is dan de thee uit China, Nepal, Kenia en India. Oomen licht dit toe tegenover VMT. “Doordat we lokaal produceren hebben we een korte transparante keten. Daardoor verwijderen we veel schakels uit de keten en verminderen we het transport. Ook hebben we een gesloten circulair watersysteem en is het niet nodig om onze kassen te verwarmen. De Young Academy van de Universiteit van Amsterdam deed onafhankelijk onderzoek naar onze theeproductie. Hieruit kwam naar voren dat wij in vergelijking met andere grote theemerken 99 procent water & energie en 96 procent CO2-uitstoot besparen.”
Soilmates: olie van ‘lelijke’ avocado’s
Alleen de mooiste avocado’s worden geselecteerd voor verkoop in de supermarkt. Startup Soilmates besloot de ‘lelijke’ avocado’s te redden en een nieuw leven te geven. De startup maakt er naar eigen zeggen ‘de gezondste olie’ van: Healthy Oil. “Nederland is de grootste importeur van avocado’s ter wereld na de Verenigde Staten. Ruim 20 procent van de avocado’s haalt de consument niet, en wij wilden iets doen met deze ‘lelijke’ avocado’s,” vertelt medeoprichter Sander Breedveld.
Koken met avocado-olie
“Avocado-olie bestond al, maar werd nog niet als kookolie gebruikt”, legt Breedveld uit. “Veel mensen gebruiken olijfolie voor koken, deze olie kan niet tegen temperaturen boven de 160 ⁰C. Boven deze temperatuur verliest olijfolie haar voedingswaarde. Avocado-olie kan tot 270 ⁰C verwarmd worden en behoudt bij het hoogste vuur haar omega’s, vitaminen en antioxidanten. Daarnaast bevat avocado-olie onverzadigd vet”, vertelt Breedveld. Soilmates haalt de ‘lelijke’ avocado’s van Nederlandse importeurs. Uiteindelijk wil de startup alle ‘lelijke’ avocado’s een doel geven.
Stixfresh: sticker ter verlenging houdbaarheid groente en fruit
Startup Ryp Labs maakt stickers die de houdbaarheid van fruit verlengen. Door de sticker op het product te plakken gaat het levensmiddel tot 14 dagen langer mee. Op die manier wil Ryp Labs voedselverspilling tegengaan. Stixfresh is de productnaam van de sticker, die is bedacht door startup Ryp Labs. De startup is in 2017 opgericht waarbij het idee voor de sticker is ontstaan in Maleisië. “De oprichter had veel vrienden en familie met fruitkraampjes in Maleisië. Hij zag daar veel schimmelvorming op het fruit waardoor het fruit niet lang meeging. Als oplossing daarvoor bedacht hij de Stixfresh-sticker”, vertelt Michelle Holtappels, R&D-manager bij Ryp Labs, over de oprichting van de startup.
Natuurlijke volatiele componenten
Maar hoe werkt dat dan precies, een sticker waardoor fruit langer houdbaar is? “Wij maken gebruik van natuurlijke componenten. Planten zijn eigenlijk specialisten in zichzelf beschermen tegen verschillende micro-organismen, bacteriën, schimmels en insecten. Dat doet een lavendelplant bijvoorbeeld door middel van geur. Wij gebruiken deze natuurlijke componenten in onze stickers. Het belangrijkste karakteristiek van deze componenten is dat ze volatiel zijn. Specifieke moleculaire processen van de componenten houden dus de micro-organismen, bacteriën, schimmels en insecten van zich af, net als bij planten”, legt Holtappels uit.
Falafval: falafel uit reststromen
Startup Falafval maakt falafel van restromen. Waar de startup eerst pulp van sappen gebruikte voor de falafel, gebruikt het bedrijf inmiddels groentereststromen. De startup is inmiddels gegroeid van productie in eigen keuken naar een professionele productiekeuken. Ayuk Bakia zag tijdens haar vroegere baantjes in de horeca hoeveel voedsel er wordt weggegooid. Haar vader komt uit West-Afrika, waar voedselonzekerheid tot een paar generaties geleden veelvoorkomend was in de familie Bakia. “Bij mij ontstond zo het idee om lekker eten te maken van voedsel dat wordt weggegooid. Mijn compagnon Scifo Minnaard dacht hier hetzelfde over en dus zijn we samen op zoek gegaan naar reststromen in Rotterdam om voedsel van te maken”, vertelt medeoprichter Ayuk Bakia gepassioneerd aan VMT.
Afval van snijderijen
Inmiddels gebruikt de startup geen pulp meer, maar restromen van paprika, ui en binnenkort bonen. “In het begin was de pulp leuk omdat we op relatief kleine schaal produceerden. Maar pulp is niet echt geschikt voor productie op grote schaal vanwege beschikbaarheid en veranderingen in de saprecepten die ook het recept van de falafel beïnvloeden”, legt Bakia uit. “Toen zijn we dus op zoek gegaan naar andere reststromen, waarna we in het Westland terecht kwamen. Daar zitten veel snijderijen en verpakkingsbedrijven waarbij nog een selectie van de groenten plaatsvindt. We gebruiken nu voornamelijk ongelijke paprika- en ui-stukjes: afsnijsels die ontstaan bij een snijderij en wat dus eigenlijk geen afval is.”
Kumasi: frisdrank van weggegooid cacao sap
Tijdens het maken van een documentaire over de cacao-industrie kwam Lars Gierveld erachter dat het sap van de cacaovrucht wordt weggegooid. Daarom besloot hij samen met de Ghanese cacaoboeren frisdrank te maken van de cacaovrucht. Zo werd startup Kumasi opgericht. “Chocola wordt gemaakt van de bonen uit de cacaovrucht, maar het sappige vruchtvlees rondom die bonen wordt weggegooid. Dit is erg zonde, het smaakt namelijk erg lekker dus het kan zo verkocht worden”, legt Lars Gierveld, oprichter van Kumasi, uit aan VMT.
‘Goedbedoeld initiatiefje’
Volgens Gierveld is Kumasi het eerste cacaovruchtdrankje dat in Nederland verkocht wordt. De ondernemer richt zich met Kumasi dan ook niet op een nichemarkt. “We gaan niet voor het zoveelste goedbedoelde initiatiefje, en dat hoeft ook niet. Uiteindelijk moet het door zoveel mensen gedronken worden dat duizenden cacaoboeren extra inkomen hebben, daar gaan we voor”, vertelt de ondernemer enthousiast. “Komend jaar willen we 100.000 flesjes verkopen en doorgroeien.”
Dripl: frisdrank refill-automaat
Belgische startup Dripl biedt een gezond alternatief voor frisdrank in een verpakkingsvrije automaat voor kantoren en on-the-go locaties. Zo kunnen zelf meegebrachte flesjes en glazen gevuld worden zonder bijkomend plastic afval. Colin Deblonde en Lukas Marivoet studeren industrieel design en kregen in 2019 een idee. “Wij stonden bij een drankenautomaat en ik had een dopper in mijn handen terwijl ik in de automaat een blikje ice tea kocht. En op dat moment kwamen wij tot de conclusie dat het wel heel belachelijk is dat ik mijn dopper overal met kraanwater kan vullen, maar dat ik frisdrank nog in blik of een plastic flesje moet kopen”, vertelt Deblonde.
Verpakkingsvrije limonade
Maar wat is Dripl nu precies en hoe werkt het? “Dripl is kortgezegd een verpakkingsvrije drankenautomaat waar je je eigen fles of glas kunt vullen met natuurlijke en suikerarme limonades”, legt Deblonde uit. Voor de ontwikkeling van de limonades werkt de startup samen met een partner. “We wilden geen tweederangs van wat er in de huidige automaten zit, ook dit wilden we duurzamer maken. Een externe partner doet voor ons de ontwikkeling waarbij wij nu onze eigen Dripl smaken afnemen.”
Wakuli: eerlijk inkomen voor koffieboeren
Startup Wakuli levert koffie aan consumenten in abonnementsvorm. De oprichters van Wakuli zagen met eigen ogen dat koffieboeren te weinig betaald kregen, en besloten hier iets aan te veranderen. u leveren ze koffie aan consumenten: voor een betaalbare prijs en een eerlijk inkomen voor de boeren. Het idee voor Wakuli ontstond eigenlijk al in 2017 op de koffievelden zelf. Yorick Bruins werkte in Oost-Afrika als landbouwconsultant. “Ik gaf daar advies aan boerencoöperaties. Ik kwam er eigenlijk daar pas achter dat de koffie die ik al jaren dronk wordt verhandeld op een hele on-transparante en ouderwetse manier”, vertelt Yorick Bruins aan VMT. “En dat de koffieboeren die deze koffie produceerden eigenlijk heel weinig verdienden."
Korte keten
En zo werd Wakuli in januari 2019 in het leven geroepen. “We wilden technologie en een platform gebruiken om koffie in een zo kort mogelijke keten van koffieboer naar consument te krijgen”, legt Bruins uit. “Wij willen meer waarde geven aan de exotische smaken van koffie en de Nederlandse consument meer leren over hoe koffie geproduceerd wordt. En tegelijkertijd willen we ook voor de koffieboer een leefbaar inkomen garanderen. Ik zeg niet dat wij dat nu doen, maar we zijn er wel hard mee bezig. Wij hopen een transitie aan te jagen waarbij consumenten meer gaan verwachten van hun koffie”.
