Jeroen van Soest, Eurofins: “Gevalideerde analyses noodzakelijk voor claims””
Jeroen van Soest is Business Innovation Manager bij het Eurofins Expertise Centre voor Complex Carbohydrates and Chemistry (CCC) en houdt zich bezig met het continu ontwikkelen van officiële testen en standaarden voor bijvoorbeeld NEN, AOAC en ISO, of testen voor klanten. Van Soest: “Validatie of toetsing van analyseresultaten is steeds noodzakelijker voor gezondheidsclaims.”
Nauwkeurige waardes voor de voedingswaardetabel
Er zijn bijvoorbeeld steeds vaker testen nodig ten behoeve van de voedingswaardetabel op productlabels. Van Soest vertelt: “Een consument die op het etiket leest hoeveel suikers in een product zitten, gaat ervan uit dat deze waardes gemeten zijn en kloppen. Nu weten we dat de bepaling van het gehalte koolhydraten vaak berust op de 100-methode, waarbij eiwitten, vet, as en vocht gemeten worden en de rest als koolhydraat betiteld wordt. Elke fluctuatie in die metingen of berekeningen is van grote invloed op het berekende koolhydraatgehalte. Vanuit de wetgeving wordt een foutenmarge van 20 procent toegestaan. We zien nu dat retailers en producenten steeds vaker vragen om het product te vergelijken met het etiket. Met deze toetsing kun je vaststellen of de samenstelling van het product overeenkomt met de waardes op het etiket.”
Grondstoffenanalyses nemen toe
Van Soest stelt dat ook door de toenemende vraag naar vleesvervangers vaker nauwkeurige en specifieke analyses nodig zijn: “Deze zijn ten behoeve van de grondstoffenanalyse. Neem als voorbeeld sojabonen. Die kunnen per seizoen, per partij, aanzienlijk wisselen van eiwitsamenstelling. Bij het productieproces van vleesvervangers is de eiwit-, vezel- en vetsamenstelling cruciaal om een goede en constante kwaliteit van het eindproduct te garanderen. Ook het mondgevoel kan veranderen bij een andere samenstelling. Daarom worden nauwkeurige grondstofanalyses uitgevoerd om het proces optimaal te kunnen sturen. Een marge van 20 procent in de samenstelling is onwerkbaar bij dit type grondstoffen. Daarnaast worden ook de eindproducten steeds vaker onderworpen aan analyses om te controleren of deze geen verandering van samenstelling heeft ondergaan gedurende het productieproces, of het binnen de specificaties valt.”
Meer kans op fraude
Met de huidige trend waarbij de vraag naar duurzaam, plantbased en gezond toeneemt, neemt ook het risico op fraude toe. Van Soest verduidelijkt: “Ook vanwege fraude-opsporing voeren we veel specifieke analyses uit. Dit speelt bijvoorbeeld een rol bij honing, die verdund wordt met goedkope sucrose, maar ook bij een claim als ‘vezelrijk’ moet een leverancier of producent kunnen aantonen dat er voldoende voedingsvezel inzit, of weinig suikers bij low sugar. En wat te denken van de vegan producten? Het is essentieel dat er analyses zijn die kunnen aantonen of er daadwerkelijk geen dierlijke eiwitten of vetten in het product zitten. Daarnaast hebben we een voedselfraudeconsultant die over deze vraagstukken kan meedenken.”
Nieuwe vezels worden ontwikkeld
Van Soest ziet dat veel bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van nieuwe vezels als ingrediënt voor gezondere producten. “Daarbinnen zien we ook een immuniteitstrend, al of niet ingegeven door de coronapandemie. Voedingsvezels die de immuniteit verhogen staan in ieder geval volop in de belangstelling als toepassing in de levensmiddelenindustrie. Deze prebiotica die de maag- en darmflora positief beïnvloeden, zijn vaak kleine oligosachariden die lastig zijn om vast te stellen en te kwantificeren in complexe voedingsmiddelen. Daartoe worden nu allemaal nieuwe methodes ontwikkeld.”
“Maar ook in de kindermelkindustrie is men bezig nieuwe vezels te ontwikkelen op basis van natuurlijke grondstoffen. Bijvoorbeeld de op peptiden gebaseerde oligosachariden. In kindermelk zijn nu de menseigen oligosachariden die nagemaakt kunnen worden van moedermelk met behulp van fermentatieve processen. Daarmee kan nu de samenstelling van kindermelk zelf geformuleerd worden. Voor gebieden waar ze problemen hebben met de lactose van koemelk is dat een uitkomst.”
Toenemende belangstelling voor typen eiwitten
Naast vezels wordt in het kader van allergieën ook steeds vaker naar eiwitten gekeken. Denk aan gluten- of koemelkeiwitallergie. Van Soest legt uit: “Nu wordt het eiwitgehalte voor op het etiket op basis van stikstof gemeten, maar de verschillende typen eiwitten worden ook steeds belangrijker. Dit zie je bijvoorbeeld bij A2-melk. Het gezondheidseffect is nog niet 100 procent bewezen, maar de trend komt wel overwaaien vanuit bijvoorbeeld Azië. Om het te onderscheiden van A1-melk hebben wij ook een analyse ontwikkeld.”
Stijgende trend novel foods
Veel bedrijven zitten in het traject van de novel foods. Van Soest: “Als die nieuwe producten op de markt gebracht worden, moeten EFSA-onderzoeken gedaan worden, waarbij wij onze klanten helpen. Voor een nieuw product is geen test. Om de claim te kunnen waarmaken, moet je dat wel met een officiële test kunnen aantonen. Die test moet gevalideerd zijn en op een traceerbare manier gedocumenteerd worden, bij een gecertificeerd laboratorium.”
Vernieuwde suikeranalyse is norm geworden
Naast het ondersteunen van hun klanten is het Eurofins Expertise Centre CCC betrokken bij het ontwikkelen van officiële standaarden en het standaardiseren van analyses. Zo is de Eurofins-koolhydraatanalyse in 2020 erkenden goedgekeurd door ISO, CEN en IDF als officiële analysemethode voor zuivel en zuivelproducten, inclusief zuigelingenvoeding, en voldoet de analyse aan AOAC 2018.001. De methode meet de suikers: glucose, fructose, galactose, lactose, sucrose en maltose. Bovendien toont deze het totaalgehalte van de suikers die in een monster aanwezig zijn.
Van Soest besluit: “Door actief betrokken te blijven bij de markt en door het ontwikkelen van nieuwe standaarden en analyses, volgen wij de trends op de voet.”
