We zijn straks met ongeveer 9 miljard mensen op de wereld. Onze toch al complexe voedselketen wordt daardoor alleen nog maar meer op de proef gesteld. De alom bekende vraag is hoe we zorgen dat we alle mensen van voedsel voorzien zonder de planeet te vernietigen.
Traceerbaarheid en transparantie
Uit onderzoek van Nielsen (2018) blijkt dat twee derde (67 procent) van de consumenten precies wil weten wat er in hun voedsel zit. Sinds de pandemie geven consumenten meer geld uit aan maaltijden thuis en zijn ze zich nog meer bewust van de herkomst van ingrediënten, een gezonde leefstijl en de ecologische voetafdruk van hun voedsel. In de meeste landen is duidelijke etiketinformatie en voedselveiligheid bij wet geregeld. Het RASS (Rapid Alert System for Food and Feed) is in de EU verantwoordelijk voor het terugroepen van producten. Maar er is meer nodig om het vertrouwen van de consument te winnen en te behouden. De consument gaat steeds vaker proactief op zoek naar informatie over een product. Daarom is het belangrijk om niet alleen inzicht te geven in de herkomst, maar ook in ecologische voetafdruk en sociale verantwoordelijkheid.
Gratis webinar: Hoe voeden we de planeet in 2050
In één uur ontdekken hoe de weg naar een transparante, veilige en duurzame voedselketen eruit kan zien? Dat kan! Meld je aan voor de gratis kennisbreak van VMT en Infor op 26 oktober 2021 van 10.00 uur tot 11.00 uur. Kort en bondig bijgepraat worden over de rol van innovatie en technologie bij het voeden van de wereldbevolking en hoe dit kan bijdragen aan een transparante, veilige en duurzame voedselketen.
Alternatieve toeleveranciers
De behoefte aan traceerbaarheid en transparantie in de voedselketen komt niet alleen vanuit de consument. Het wordt ook gedreven door continue veranderingen in wereldwijde toeleveringsketens. Veranderingen met grote impact. Denk bijvoorbeeld aan oogsten met een te hoge besmetting met gewasbeschermingsmiddel (ethyleenoxide). Daardoor moeten producenten op zoek naar alternatieve toeleveranciers in andere delen van de wereld. Of aan productiefaciliteiten die vanwege de coronapandemie in verschillende ploegen werkten om te zorgen dat een hele fabriek niet hoeft te worden stilgelegd. Of hoe het vervoer van zeecontainers volledig werd stilgelegd door een vastgelopen schip in het Suezkanaal. Dit soort voorbeelden geeft het belang aan van een inzichtelijke status van alle goederen, de verwachte aankomsttijden en de beschikbare middelen.
Data en digitale transparantie
Digitale transparantie en end-to-end traceerbaarheid. Dat is nodig om ook in fluctuerende situaties inzicht te behouden. Vorig jaar hield Infor een enquête onder voedselverwerkende bedrijven en de uitkomst was duidelijk. De helft van de respondenten gaf aan dat hun traceerbaarheid niet volledig digitaal is. Dat betekent dat veel data nog steeds handmatig wordt bijgehouden op bijvoorbeeld papier of in geïsoleerde toepassingen zoals Excel-sheets. 43 procent antwoordde dat het gedeeltelijk digitaal is ingericht. Dat betekent dat de meerderheid van de organisaties hun digitale toepassingen niet aan elkaar linken. Daardoor ontstaan fouten en zien ze niet waar het voedsel zich precies bevindt.
Dit vereist een digitaal systeem dat over kortweg drie basiselementen moet beschikken. Het moet allereerst alle goederentransacties vast weten te leggen. Ten tweede moeten certificaten en resultaten van kwaliteitstesten binnen hetzelfde digitale systeem aan alle partijen gekoppeld kunnen worden. En tot slot moeten transparantie en traceerbaarheid beschikbaar zijn voor leveranciers en klanten.
Supermarkten maken met technologie productieketen inzichtelijk
Nederlandse supermarkten maken met technologie de productieketen steeds inzichtelijker voor hun consumenten. Albert Heijn wil hun keten digitaliseren om papierwerk te minimaliseren. Een van hun initiatieven is de nieuwe wereldkaart. Op deze kaart zijn ruim 1200 locaties te vinden waar producten met herkomstgegevens te vinden zijn. De supermarkt maakt de ‘eierketen’ ook volledig transparant, van boer tot bord. Alle stappen die de pluimveehouders zetten kun je thuis volgen door de code op je ei in te vullen op de website van Albert Heijn. Supermarkten proberen op deze manier de consument volledig aan zich te binden. App-gebaseerde boodschappendiensten zoals Gorillas, Flink en Gotir, zorgen voor concurrentie. Door slim gebruik te maken van data-analyse weet de gebruiker op ieder moment waar de bestelling op dat moment is. Ook bestellen consumenten steeds vaker online bij supermarkten met dezelfde verwachtingen.
Technologie als oplossing
Uit een recente studie van het World Economic Forum blijkt dat inefficiëntie de belangrijkste oorzaak is van logistieke problemen in de voedselketen. Technologie helpt bij de analyse van herkomstgegevens, certificaten, resultaten van kwaliteitstesten en IoT-metingen. Zo worden oorzaken van problemen vastgesteld, zodat bedrijven snel en gericht een product terug kunnen roepen als dat nodig is. Technologie controleert voortdurend de consistentie van de traceerbaarheid. Dat voorkomt een veel voorkomend probleem binnen de voedselindustrie: verbroken traceerbaarheidsketens doordat een ingrediënt niet wordt geboekt zoals het hoort. Een ERP-systeem helpt om problemen met voedselveiligheid en verspilling van voedsel, water en energie te voorkomen.
Oog op de toekomst
Een van de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties is om voedselverspilling met 50 percent te verminderen in 2030. Om dit te realiseren moeten we niet alleen focussen op de consument, horeca en supermarkten, maar op de volledige voedselketen. Volledige traceerbaarheid en transparantie in de voedselketen gaan onnodige verspilling en problemen met voedselveiligheid tegen.
Auteur: Marcel Koks, Industry en Solution Strategy Director Food & Beverage bij Infor
