Claims op verpakkingen - zorg dat je dossier klopt

Claims op verpakkingen - zorg dat je dossier klopt

In de huidige gezondheidsbewuste samenleving zijn consumenten steeds meer geïnteresseerd in de voedingswaarde van het voedsel dat ze eten. Als gevolg hiervan is voedseletikettering een sleutelfactor geworden in de aankoopbeslissingen van veel consumenten. Retailers hebben op deze vraag gereageerd door claims op voedseletiketten te gebruiken die de voedingswaarde van hun producten promoten. Misbruik van deze claims kan echter ernstige gevolgen hebben voor zowel de retailer als de consument.

Henriëtte Grooten.
Henriëtte Grooten.

“Om te beginnen is het goed om onderscheid te maken tussen twee soorten claims die op voedseletiketten kunnen worden gedaan: gezondheidsclaims en voedingsclaims”, zegt Henriëtte Grooten, Manager Product Compliance bij Eurofins Food Safety Solutions. “Gezondheidsclaims beschrijven een relatie tussen een levensmiddel of nutriënt en een ziekte of gezondheidstoestand. Voedingsclaims beschrijven de hoeveelheid van een voedingsstof of voedingssubstantie in een levensmiddel. Voorbeelden van voedingsclaims zijn 'vetarm', 'vezelrijk' en 'gereduceerd suikergehalte'.”

Wettelijk geregeld

Het gebruik van claims op voedseletiketten is wettelijk geregeld in onder meer EU-verordeningen 1169/2011 en 1924/2006. Retailers moeten deze voorschriften naleven en ervoor zorgen dat hun beweringen waarheidsgetrouw en niet misleidend zijn. “Een onterechte claim leidt meestal niet direct tot grote publieke ophef. Dat is wel het geval bij bijvoorbeeld een foute allergenenvermelding. Daarop volgen meteen de nodige publicaties en recalls. Een verkeerde gezondheidsclaim op een etiket zal echter niet snel in de krant komen en de NVWA biedt meestal wel ruimte om deze te corrigeren.”

Het is voor retailers zaak hun dossiers omtrent claims echt goed op orde te hebben”

Op orde

Toch kunnen ook foutieve claims leiden tot juridische stappen, boetes en schade aan de reputatie van de detailhandelaar. Zo legde de NVWA in 2022 nog een boete van € 73.000 op aan een online drogist voor het verkopen van levensmiddelen met niet toegestane gezondheidsclaims. “Daarom is het voor retailers zaak hun dossiers omtrent claims echt goed op orde te hebben.”

Gevolgen voor de gezondheid

Misbruik van claims op voedseletiketten kan ook gevolgen hebben voor de gezondheid van de consument. Als een detailhandelaar bijvoorbeeld beweert dat een product ‘vetarm’ is terwijl het eigenlijk veel calorieën bevat, kunnen consumenten worden misleid door te denken dat het product gezonder is dan het in werkelijkheid is. Dit kan leiden tot overconsumptie en mogelijke gezondheidsproblemen. Of denk aan de claim ‘natrium-arm’ of ‘natrium-vrij’. Wanneer een dergelijke claim onterecht gevoerd wordt, kan consumptie van het betreffende product zeer schadelijk zijn voor nierpatiënten.

Misleiding

Maar er zijn meer vormen van misleiding. Er wordt tegenwoordig kwistig gestrooid met termen als ‘glutenvrij’, ‘lactosevrij’ of ‘vetarm’. Er zijn natuurlijk producten waarop deze claims belangrijk zijn, denk maar aan glutenvrij brood voor mensen met een glutenallergie. “Maar ‘vetarm’ op bijvoorbeeld cola zetten is ook een vorm van misleiding”, verduidelijkt Grooten. “Alle frisdrank is vetarm, maar deze claim kan de consument wel op het verkeerde been zetten. Ook dat is geregeld in Verordening 1169/2011: je mag producten geen eigenschappen toedichten die generiek zijn voor de gehele productgroep.”

In woord en beeld

“Voor het maken van claims zijn vaste bewoordingen vastgesteld die gebruikt mogen worden. Maar ook het beeld op etiketten moet zorgvuldig overwogen worden, bijvoorbeeld als het gaat om de herkomst van een product. Een Hollandse vlag suggereert dat een product uit Nederland afkomstig is. Dan moet dat ook wel zo zijn. De Zwitserse Matterhorn moest onlangs nog van de verpakkingen van de Toblerone-chocolade verdwijnen, omdat deze niet meer een volledig Zwitsers product is.”

Grooten besluit: “Het is natuurlijk verleidelijk een claim op jouw product te zetten als unique selling point. Het voeren van een claim is niet verplicht, maar gebruik je er één, dan moet deze natuurlijk wel voldoen aan de richtlijnen. Dus zorg ervoor dat je een claim altijd kunt onderbouwen met de juiste analyses en dat je dossiers kloppen, zodat de claim echt iets toevoegt aan het imago van je product en je eerlijke informatie aan de consument verstrekt. Wij helpen hierbij door jouw claims te checken voordat het product op de markt komt. Daarnaast kan ook altijd een check gedaan worden op het bestaande assortiment."

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Eurofins Food, Feed, Water Nederland/Benelux.

Onderdeel van de collectie

Claims

Consumenten worden dagelijks blootgesteld aan talloze claims op de verpakkingen van voedingsmiddelen. Deze claims kunnen helpen bij het maken van gezonde en duurzame keuzes, maar voor producenten het is belangrijk om te weten welke claims wel en niet zijn toegestaan. In deze collectie gaan we in op de wetgeving en het toezicht met betrekking tot gezondheidsclaims, voedingsclaims en duurzaamheidsclaims op levensmiddelen. Mis je iets in deze collectie of kun je iets toevoegen, laat het de redactie van VMT weten via redactie.vmt@vmnmedia.nl

  1. Verdeelde reacties op invoering Nutri-Score: 'Met name de vreemde scores zijn moeilijk uit te leggen'
  2. Stoeien met contaminanten als MOAH? Zo ziet het NVWA contaminantenbeleid eruit
  3. Testaankoop roept op tot verbod op CO2-neutraal label: 'Het is vaak misleidend'
  4. THT vermelding op de schop: Europese Commissie wil 'THT, vaak goed na'
  5. QA'ers over etikettering private label producten: 'Je doet eigenlijk al het werk dubbel'
  6. Misleiding in voeding: zo ga je om met het niemandsland tussen 'wettelijke misleiding' en 'gevoelsmisleiding'
  7. Tip van jouw advocaat: Kalverliefde, goed bezig en dan toch nog misleidend?
  8. Europese Commissie publiceert voorstel tot herziening ontbijtrichtlijnen
  9. Belangrijkste punten nieuw advies Nutri-Score comité: 'Drinkbare (plantaardige) melkproducten vallen onder dranken'
  10. De kogel is door de kerk: Nutri-Score vanaf 2024 vrijwillig voedselkeuzelogo Nederland
  1. Duurzaamheid is geen keuze meer: zo bereid je je goed voor op de nieuwe CSRD wetgeving
  2. VMT 3 (2023): Etikettering, logo's en claims
  3. Etiketteringsregeling voor duurzaam voedsel in de maak: dit is de stand van zaken
  4. Duurzaamheidsclaims op de Europese agenda: verwachte wetgeving tegen greenwashing en misleiding
  5. De VIC Verordening is toe aan vernieuwing: dit zijn de voorgestelde wijzigingen in Verordening 1169
  6. Verboden novel food op de markt: dit is waarom de RCC nú een 'alert' geeft
  7. Struggle met etikettering? Dit zijn de belangrijkste aandachtspunten
  8. NVWA: 'Zoekfunctie 'Spieren & Gewrichten' op website is een gezondheidsclaim'
  9. Producenten over wat er komt kijken bij etikettering: 'Aanpassing is een omslachtig en tijdrovend proces'
  10. Wat is de definitie van 'plantaardig'? Nieuwe norm moet duidelijkheid geven