Hoe pak je het gevaar van Listeria aan? RIVM: 'WGS helpt'

Waarin schuilt het grootste gevaar van Listeria moncytogenes in de voedselindustrie? En wat zijn de 'learnings' van recente uitbraken? Tijdens het Food Safety Event op 16 november belichten twee deskundigen de meest recente onderzoeksresultaten die voor kwaliteitsmanagers in de voedingsindustrie 'must know' zijn.

Tijdens de sessie ‘De gevaren van Listeria en de rol van de voedselproducent’ spreken professor Frank Devlieghere van de Universiteit Gent en epidemioloog Eelco Franz van het RIVM over Listeria in de productieketen. Devlieghere gaat de diepte in en maakt een vertaalslag tussen wetenschappelijk onderzoek en de praktijk. Hij zet uiteen welke lessen nieuw onderzoek brengt en welke bevindingen de voedingsindustrie kan halen uit eerdere aanpak om listeria te bestrijden. Franz licht toe wat de uitkomsten zijn van RIVM's meest recente uitbraakonderzoek. Wat kan de voedingsindustrie leren van het uitbraakonderzoek? Hoe kan de ziektelast worden ingedamd? En specifiek: hoe kan de methode Whole Genome Sequencing (WGS) helpen bij het terugdringen van listeria besmettingen.

Voordelen van WGS

Het RIVM en de NVWA werken nauw samen bij het opsporen van voedingsgerelateerde uitbraken. Sinds 2019 gebruiken de autoriteiten WGS om bronnen van listeriose te traceren. Samen met epidemiologisch onderzoek vormt dit een beeld van de meest gemaakte fouten binnen de voedselveiligheidscultuur van fabrieken.

Franz belicht tijdens de sessie welke besmettingen NVWA en RIVM het meest frequent zien. Verder belicht hij hoe WGS de voedingsindustrie kan helpen. “Voedingsbedrijven zijn vaak huiverig over WGS. De industrie lijkt bang te zijn een vingerafdruk achter te laten, maar dat is helemaal niet zo. De overheid weet heel goed hoe hardnekkig Listeria is. ‘Bron gevonden’ betekent niet gelijk ‘fabriek dicht’, dat is wel wat velen denken", stelt hij.

Baat bij WGS

Franz vertelt dat voedingsbedrijven juist baat hebben bij WGS want, “als producent moet je weten of je een ziekte veroorzaakt. Als je dit vroegtijdig weet heb je als producent genoeg kansen om dit aan te pakken. De NVWA heeft er geen baat bij om fabrieken te sluiten. De autoriteit zal altijd de kans geven om listeria aan te pakken.” Verder geeft WGS inzicht over het soort incident. Is het een incidentele of persistente besmetting? Dat is belangrijk om te weten volgens Franz. Hij adviseert bedrijven zelfs om op eigen initiatief te werken met WGS en zo transparant te zijn richting de NVWA.

'Wie geen listeriabacterie vindt, moet beter zoeken'

KENNISPARTNER - Hoe verklein je het risico op besmetting van je product in je productie-omgeving? "Preventie is belangrijk, maar het voorkomen van een besmetting wordt als minder belangrijk gezien dan het eigenlijk is." Jef Nikkelen, quality consultant, en microbiologiespecialist Carien Voogt van Eurofins geven tips voor het doen van omgevingsonderzoek, de schoonmaak en andere beheersmaatregelen.