Aart-Jan Smit, Bilfinger Tebodin: “Hou bij alles duurzaamheid in je achterhoofd.””
Het brede begrip duurzaamheid waar Smit op doelt varieert van start-ups met hun sustainable product- en fabrieksontwerpen tot multinationals die groener willen produceren. “Maar ook de middelgrote fabrieken begeleiden we met het maken van een zogenaamd duurzaam masterplan, waarin we hun duurzaamheidsdoelen naast het financiële plaatje leggen.”
De industrie moet aan veel eisen voldoen
Smit is Sales Manager Food & Pharma bij engineeringsbedrijf Bilfinger Tebodin en schetst kort waar de industrie op dit moment mee te maken heeft: “Organisaties moeten rekening houden met de huidige richtlijnen voor duurzaam opereren, de milieuwetten en regelgeving en de sustainability goals voor 2030 en 2050. De CO2-uitstoot moet zo minimaal mogelijk zijn en de productie moet zo energie-efficiënt mogelijk verlopen. Veel bedrijven in de voedingsmiddelenindustrie hebben niet de kennis en de specialisten in huis om dit goed te organiseren, dan is een stukje ondersteuning op het gebied van consultancy en engineering daarbij meestal noodzakelijk.”
Duurzaamheid kan ook zitten in de producten die de fabrieken verlaten. Volgens Smit zullen we de komende jaren in de voedingsmiddelenindustrie een exponentiële groei zien in de vlees- en zuivelvervangende industrie, bedrijven die vlees, melk en kaas maken zonder dier, honing zonder bij, ei zonder kip en tevens allemaal nieuwe grondstoffen om de textuur- en smaakbeleving van de alternatieve producten beter te maken. Je ziet de grotere bedrijven overnames doen of op zoek gaan naar een goede strategische partner om ook een vlees- of zuivelvervangend alternatief assortiment te hebben. Dat doen ze om niet over vijf jaar ingehaald te zijn door de start-ups van nu.”
“Start-ups vinden duurzaamheid leuk”
Smit vervolgt: “Kijk je naar start-ups, dan zie je dat die duurzaamheid al snel omarmen, die vinden het leuk om met duurzame productie bezig te zijn. Maar de hele wet- en regelgeving, subsidiëring en alles wat bij het opschalen van de productie komt kijken, vergt toch ook kennis van andere disciplines. Bilfinger Tebodin helpt start-ups bij de scale-up. Want hoe ga je dat hygiënisch doen, volgens de EHEDG-richtlijnen, hoe bouw je daar een gebouw omheen, hoe zorg je voor een goede logistieke stroom, hoe zorg je dat de grondstoffen goed behandeld worden en niet in contact komen met andere stoffen, hoe zorg je voor goede eindproducten, hoe kan je ze verpakken? Kortom, veel vragen waar de techneut-ontwikkelaar hulp bij nodig heeft. Met duurzaamheid altijd in het achterhoofd kun je tot een goed ingerichte en energiezuinige fabriek komen.”
Van laboratorium tot full-scale fabriek
Bilfinger Tebodin kan start-ups naast technisch en ontwerpadvies ook ondersteunen met het maken van een businessmodel: “Na de start-up komt de demo-plant met een iets grotere capaciteit en uiteindelijk is het doel om full-scale een fabriek te bouwen die op volledige capaciteit draait. Start-ups hebben vaak al snel grote plannen voor een demo-plant, ze willen al snel opschalen. Daar liggen dan wel uitdagingen. Wat hier kan helpen is reverse cost estimating. Breng in kaart hoeveel eenheden de installatie jaarlijks moet produceren en wat de verkoopprijs per eenheid kan zijn. Kijk vervolgens naar de prijs van grondstoffen, operationele kosten en utiliteiten als water en elektra. Het resterende jaarlijkse bedrag gebruiken we voor de afschrijving van de investering. Met een keuze voor gewenste terugverdientijd in jaren is de maximale investering te bepalen.”
Door een inschatting te maken van de nuttige productie-uren per jaar is de capaciteit van de apparatuur in te schatten en met kostcalculatietechnieken is vrij snel te bepalen of de installatie binnen het maximale bedrag realiseerbaar is. Deze aanpak kost aanzienlijk minder engineering om tot een eerste inschatting te komen.
Smit: “Als de klant dus vroegtijdig over duurzaamheid nadenkt en het businessplan en het financieel haalbaarheidskaartje ernaast legt, levert het op het eind een kostenbesparing op. Zeker als je meteen de sustainable development goals meeneemt in een duurzaam ontwerp. Het is makkelijker in de toekomst de productie op te schalen als er aan het begin al over is nagedacht.”
Energiescan bij bestaande fabrieken
“Bestaande fabrikanten kunnen zelf in kaart brengen waar hun grootste energieverbruik ligt of wij doen een scan. Daarmee kunnen we kijken wat we kunnen verbeteren en wat de quick wins zijn. Aan de hand daarvan maken we een duurzaam masterplan. In het masterplan leggen we de duurzaamheidsdoelen op een tijdlijn en daar leggen we dan de duurzame projecten en aanverwante kosten naast. Dit geeft een helder overzicht van de planning en de benodigde investering om de duurzaamheidsdoelen te halen. Uiteraard kunnen wij ze vervolgens ook begeleiden om het daadwerkelijk uit te voeren.”
Energietransitie blijft belangrijk
Hoe ziet de toekomst eruit volgens Smit? “De energietransitie blijft de komende jaren erg belangrijk, zoals CO2-reductie, vermindering van het gebruik van gas, elektrificatie en het opwekken van duurzame energie zoals waterstof. Hoe bedrijven er mee om zullen gaan verschilt, maar de bewustwording dat er iets moet gebeuren is in Nederland best groot.”
Smit besluit: “Hou duurzaamheid bij alles wat je doet in je achterhoofd, denk daarnaast al vroegtijdig na over zaken die later gaan spelen. Dit kan invloed hebben op de plannen en keuzes die je maakt. Schakel vroegtijdig de hulp van een specialist in als je de kennis of ervaring zelf niet in huis hebt.”
