Het verhaal gaat dat in de negentiende eeuw koopvaardijschepen vergingen in de Noordzee. Vaten die in de zee spoelden bevatten cranberries of rum. De vaten die op Terschelling aanspoelden, waren (helaas) gevuld met cranberries. De eilanders gooiden ze in de duinen waar ze welig groeiden. Dit groeide uit tot Cranberry Terschelling. Dit bedrijf verwerkt de rode bessen in Harlingen tot sappen en siropen. De productie van jam en compote wordt momenteel uitbesteed.
Productieproces
Twintig lokale plukkers oogsten de bessen elke september handmatig. Machinaal oogsten is niet mogelijk in de duinen. Drogen en sorteren vindt plaats op het eiland, daarna gaan de bessen naar het vasteland waar ze worden ingevroren. Persen en concentreren besteedt het bedrijf uit aan een perserij in Duitsland. De fabriek in Harlingen gaat aan de slag met sap en concentraat. Op een proceslijn worden sappen en siropen gemaakt. De huidige productielijnen zijn al vrij oud en vergen daarom veel onderhoud.
Hans van Keulen, directeur van Cranberry Terschelling: “Veel onderdelen zijn ook niet meer te verkrijgen. We willen meer stabiliteit en sneller kunnen ombouwen. Ik wil meerdere producten op een efficiëntere manier afvullen.” Hij wilde graag vernieuwen en vroeg VMEngineering om te helpen bij het ontwerp van nieuwe proceslijnen. “Ik geloof dat je zelf altijd een bepaalde tunnelvisie hebt. Dan is het nuttig als mensen van buiten jouw proces analyseren.”
Analyse huidige situatie
Jolmer Nieuwkerk, engineering-expert en Auke Nauta, verpakkingsexpert bij VMEngineering, zagen bij Cranberry Terschelling een goed onderhouden productielijn. “We startten met een analyse van de huidige capaciteit van zowel de proces- als verpakkingslijn.” Nieuwkerk en zijn collega brachten ook het productportfolio in kaart. En ze keken naar de wensen. Nieuwkerk: “Als het bedrijf twee of drie keer meer wil produceren, hoe ziet dat eruit? En ook: hoe kunnen ze produceren gedurende de beschikbare dagen?”
Slim plannen is het advies van de engineeringsexpert. Nieuwkerk: “Vervangen kan zeker en moet ook op termijn, maar we zien nog potentie op de huidige lijn. De investering kunnen ze dan nog wat voor zich uitschuiven. Maar ook daarvan hebben we een eerste inschatting gemaakt wat het ongeveer gaat kosten.” De basis van de aangepaste planning is het productportfolio en de waardestroomanalyse daarvan, de zogeheten Glenday Sieve. Samen met een EPEC-planning geeft het inzicht in de potentie van de huidige lijn. EPEC staat voor Every Product Every Cycle.
Het voordeel voor Cranberry Terschelling is dat het hoofdproduct – cranberrysap – lang houdbaar is. “Dat geeft meer flexibiliteit dan met dagverse producten zoals melk.” In de aangepaste planning van VMEngineering worden de grootste volumes op maandag en dinsdag geproduceerd. “Dan hoeven ze het proces niet om te bouwen. Dit betekent meer voorraad, maar de vraag naar deze producten is over het hele jaar constant. De voorraad neemt toe bij de start, maar als je uiteindelijk in een ritme zit, daalt die voorraad weer.”
Vertroebeling: bijzonder of vies?
Voorraad is in de planning wel interessant, maar daar komt wel een probleem om de hoek kijken. Hans van Keulen: "Bij langdurige opslag krijgen we een verkleuring op het glas doordat het een natuurproduct is. Het product is goed, maar het ziet er niet zo mooi uit in de fles. Deze vertroebeling vinden Nederlanders bijzonder. Duitse consumenten bijvoorbeeld vinden dat vies. Daar moet je rekening mee houden."
Groeiplannen
Van Keulen is blij met de inzichten. “Het is fijn om te weten dat we het aankunnen als er morgen een klant bijkomt. Als Jolmer had gezegd: jouw lijn houdt het niet langer vol dan een jaar, dan gingen we een ander traject in.” Van Keulen werkt nu een paar jaar bij Cranberry Terschelling. Hij ziet dat er per order wordt geproduceerd. “Aan voorraad werd niet gedaan. Nu we willen uitbreiden, is het de enige manier om aan de vraag te kunnen voldoen.”
Het is fijn om te weten dat we het aankunnen als er morgen een klant bijkomt.”
En het bedrijf heeft groeiplannen. “We zijn bezig met andere landen en met andere producten.” Nieuwkerk heeft al bij vele voedingsmiddelenbedrijven analyses uitgevoerd. “Mijn ervaring is dat bedrijven snel kiezen voor investeren in een nieuwe lijn. Soms worden we laat betrokken bij het proces en is de lijn al bijna besteld. Een aangepaste planning, een van de adviezen uit deze analyse, levert niet altijd dezelfde resultaten op als bij Cranberry Terschelling. Maar als er ruimte is, geeft dat tijd om na te denken wat daadwerkelijk nodig is.”
Bewustwording
De inzichten van Nieuwkerk helpen in eerste instantie al met de bewustwording. “Kan ik de medewerkers bewegen om hierin mee te gaan?” De eerste stap is langer doordraaien met één product. Van Keulen: “We kijken of we van twee weken in de maand naar vijf dagen in de week produceren kunnen. Dat betekent ook dat we personeel moeten aannemen."
"Tegelijkertijd kijken we ook naar vervanging. Onlangs moesten we een machine zelfs naar België rijden voor het onderhoud. In Nederland vonden we niemand die dat nog kon. Dat zijn signalen dat het op een gegeven moment ook klaar is. Met een nieuwe lijn kunnen we flexibeler worden. We werken er naar toe dat we daar klaar voor zijn. Het fijne is dat we nu een stappenplan hebben. We kunnen niet alles in één keer. We hebben nu deze analyse waar we mee aan de slag gaan. We kunnen wanneer het ons uitkomt een volgende stap maken.”
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met VMEngineering.
