Is een circulair voedingssysteem de oplossing voor milieu- en gezondheidsproblemen?

Is een circulair voedingssysteem de oplossing voor milieu- en gezondheidsproblemen?

Van 3 t/m 7 februari is het in Nederland de Week van de Circulaire Economie. Volgens velen is ons huidige voedingssysteem niet meer geschikt voor de 21e eeuw. We moeten van een lineaire naar een circulaire economie. Wat houdt dit precies in voor de voedingsindustrie? Carolyn Steel vertelt hier meer over op het Food Future Event op 7 april.

Van 3 t/m 7 april is het de Week van de Circulaire Economie in Nederland. Nederlandse bedrijven die op een circulaire manier te werk gaan organiseren evenementen waarin zij anderen inspireren om ook circulair te gaan werken.

Voeding is een essentieel onderdeel van het menselijk bestaan. We hebben voeding nodig om te overleven, maar het kan ook plezier geven en culturen samenbrengen. Het huidige voedingssysteem stimuleert een snel groeiende populatie door snelle ontwikkeling van producten en processen in de voedingsindustrie.

Lineaire economie

Het huidige voedingssysteem is echter niet geschikt voor het voorzien in onze behoefte op langere termijn, laat een rapport van de Ellen Macarthur Foundation van vorig jaar zien. De huidige economie is een overwegend lineaire economie. We gebruiken grondstoffen om iets te produceren, gebruiken de eindproducten en gooien het vervolgens weg.

‘Take-make-waste’

Dit noemt de Ellen Macarthur Foundation het ‘take-make-waste’ gedrag. Volgens het onderzoek betaalt de maatschappij voor elke euro die aan eten wordt besteed, twee euro aan gezondheids-, milieu en economische kosten. Dit komt volgens hen door de manier waarop voeding in het huidige voedingssysteem wordt geproduceerd.

Bijkomende kosten

Deze bijkomende kosten zijn volgens het rapport het gevolg van een lineair voedingssysteem. Daarbij worden eindige grondstoffen gebruikt en treedt er vervuiling op die schadelijk is voor het milieu. Het onderzoek laat zien dat per seconde de inhoud van zes vuilniswagens aan eten verloren gaat of wordt weggegooid wereldwijd.

Circulair voedingssysteem

Volgens het onderzoek is een circulair voedingssysteem het best geschikte systeem voor de 21e eeuw en daarna. Bij een circulaire economie is het de bedoeling dat herbruikbaarheid van producten wordt gestimuleerd en waarde vernietiging wordt geminimaliseerd.

Afvalstoffen worden gebruikt als nieuwe grondstoffen, waardoor deze stoffen opnieuw meerwaarde krijgen en afval dus eigenlijk nauwelijks bestaat. Gebruikte grondstoffen worden oneindig hergebruikt, waardoor er geen afval is en er nauwelijks nieuwe grondstoffen nodig zijn.

Belangrijke rol voor steden

Door een circulair voedingssysteem wordt volgens het onderzoek het milieu behouden en verbeterd in plaats van vervuild. Het rapport geeft aan dat de huidige voedingssystemen nog ver verwijderd zijn van deze circulariteit, maar dat dit volgens hen zeker haalbaar is. Steden hebben daarbij een belangrijke rol, aldus het onderzoeksrapport.

In 2050 wordt naar verwachting 80% van alle geproduceerde voeding in steden geconsumeerd. Steden hebben dus volgens het rapport een belangrijke rol bij de switch naar een circulair voedingssysteem. Dit kunnen zij volgens het rapport op drie manieren doen:

  1. Source voeding dat regeneratief geproduceerd is, en waar mogelijk lokaal
  2. Gebruik voedsel optimaal
  3. Ontwikkel en promoot gezondere voedingsmiddelen

Bron: Ellen Macarthur Foundation

Waarde van voedsel

Ook Carolyn Steel is van mening dat een circulair voedingssysteem nodig is. Volgens haar leidt het huidige voedingssysteem tot veel problemen.

“We leven in een wereld gevormd door eten. Echter door de waarde van voedsel uit het oog te verliezen, hebben we een manier van leven gecreëerd die ons en onze planeet bedreigd”, aldus Carolyn Steel, Britse docent en schrijver van het boek Hungry City, uitgegeven in 2008.

Food Future Event

Op 5 maart komt het nieuwe boek van Carolyn Steel uit: Sitopia: How Food Can Save The World. In het boek beschrijft ze hoe voedsel onze wereld gemaakt heeft tot wat het nu is en hoe voedsel onze wereld ook weer kan redden. Maar is de voedingsindustrie dan daadwerkelijk de sleutel tot de redding van de wereld?

In haar nieuwe boek geeft Steel antwoord op vragen als:

  • Hoe kunnen we een gezond en ethisch leven leiden in een wereld waar goedkoop, slecht geproduceerd voedsel de norm is?
  • Hoe kunnen we productie en distributie van voeding omvormen zodat we de onvermijdelijke klimaatverandering kunnen vermijden?
  • Wat voor rol kunnen innovatieve technische ontwikkelingen spelen in de toekomst?
  • Hoe kan voedsel ons helpen om een goed, betekenisvol leven te leiden?

De productie van voedsel bepaalt hoe onze steden, landschappen, economie en ecologische footprint eruit zien. Dit leidt nu tot uitputting van het systeem, maar hoe kunnen we de invloed van voeding aanwenden om de wereld te verbeteren? Op het Food Future Event op 7 april zal Carolyn Steel, een maand nadat haar nieuwe boek uitkomt, antwoord geven op deze vragen.

Het Food Future Event op dinsdag 7 april 2020 in het NBC Congrescentrum Nieuwegein geeft u in één dag een update.

Bekijk het programma.

Meld u direct aan

Carmen Groeneveld

Carmen Groeneveld

Redacteur VMT

Carmen Groeneveld is redacteur bij VMT met als aandachtsgebieden Wetgeving & Toezicht, Ingrediënt & Product, Economie & Bedrijven en startups.

Duurzaamheid in kaart brengen? Dit levert een LCA op

Duurzaamheid in kaart brengen? Dit levert een LCA op

Een levenscyclusanalyse (LCA) brengt de milieueffecten van de gehele levenscyclus van een product of proces in kaart, beginnende bij de grondstoffen,...

Mozzarellaproducent Milcobel wint hoogwaardig eiwit uit reststroom

Mozzarellaproducent Milcobel wint hoogwaardig eiwit uit reststroom

De Belgische zuivelverwerker Milcobel investeerde 19 miljoen euro in een membraan-installatie die het eiwit filtert uit de weistroom die vrijkomt bij...

Kiprundergehakt en CO2-uitstoot op verpakking: zo wil Albert Heijn CO2-uitstoot verminderen

Kiprundergehakt en CO2-uitstoot op verpakking: zo wil Albert Heijn...

Albert Heijn introduceert half om halfproducten die een combinatie zijn van kip en rundvlees. Dit product heeft een lagere CO2e-uitstoot dan regulier...

Joep Rats, NZO: "Er is een verdedigende houding ontstaan, omdat de sector zich aangevallen voelt. Dat is logisch. Maar het is belangrijk om samen naar oplossingen te zoeken in plaats van tegenover elkaar te staan."

NZO-directeur: 'In een meer plantaardig voedingspatroon hebben we...

De zuivelsector wordt vaak neergezet als 'heel vervuilend' en zou daarom sterk moeten worden teruggedrongen. Dat steekt Joep Rats, nu sinds enkele...

Beeld: Arla Foods Ingredients

Van reststroom tot innovatie: Arla verwerkt wei tot gefermenteerd...

Arla Foods Ingredients lanceert een nieuw product in Latijns Amerika. Het yoghurtdrankje is ontwikkeld op basis van wei-reststromen. Veel bedrijven...

Foto: Shutterstock

Standaarden in ontwikkeling: 'Voedselveiligheid moet niet ten koste...

De belangrijkste GFSI-erkende foodnormen zoals BRCGS, IFS of FSSC 22000, zijn bezig om duurzaamheid binnen de standaarden te verankeren. Geen...

Foto: Jumbo Supermarkten. 
v.l.n.r.: Ron Krekels (algemeen directeur Uniekaas Holland), Guus Mensink (bestuursvoorzitter DOC Kaas), Leonie en Frans Zanderink (melkveehouders), Menno Wigtman (inkoopmanager Jumbo Supermarkten)

Jumbo nieuwe 'kaas koers' in met Uniekaas Holland en DOC Kaas

Jumbo Supermarkten zet naar eigen zeggen een stap richting de verduurzaming van haar kaasketen. Dit doet het bedrijf in samenwerking met Uniekaas...

Beeld: Burg Group

Burg Group breidt uit naar de Verenigde Staten: 'Meer mensen weten...

Natuurazijn producent Burg Group heeft een nieuwe productielocatie geopend in de Verenigde Staten. Het is voor de producent de eerste vestiging...