Food & supply chain: dit zijn de risico's en trends

Food & supply chain: dit zijn de risico's en trends
Het blijkt dat door deze onderbezetting bij de overheid er meer smokkelwaar zoals drugs werden vervoerd in de voedseltransport.

KENNISPARTNER - Door disrupties in de supply chain ontstaan nieuwe uitdagingen op gebied van voedselveiligheid en voedselfraude. Wat betekenen deze risico's voor de Nederlandse supply chain? BSI biedt vanuit onderzoek handvatten om de organisatorische weerbaarheid van voedingsmiddelenbedrijven te vergroten.

Het afgelopen jaar zijn een aantal prominente risico’s te identificeren. Supply chain en (chip)tekorten zijn bijna net zo vaak in het nieuws geweest als Covid in 2021. Dat komt door de perfecte storm van tekorten, logistieke blokkades en de gevolgen van covid-19 lockdowns.

Zo zullen de lockdowns en uitbraken voorlopig nog blijven bestaan. Het is per land verschillend hoe hier op wordt gereageerd. Zo zijn er overheden die de regels aanscherpen terwijl andere landen juist versoepelen. Deze verschillen in regelgeving heeft invloed op het vrije verkeer in Europa en de beschikbaarheid van medewerkers. Voor de foodsector betekent dit onder andere een verhoogde kans op voedselfraude.

Afzetmarkt minder bereikbaar door brexit

Tevens zorgt brexit ervoor dat de relatie tussen het Verenigd Koninkrijk en Europa op de proef wordt gesteld. Voor de Nederlandse foodsector betekent dit dat het Verenigd Koninkrijk als afzetmarkt minder goed bereikbaar is geworden.
De pandemie heeft ook effect gehad op de capaciteit bij de overheid om voedselveiligheid te handhaven. Medewerkers worden ingezet voor Covid-gerelateerde zaken waardoor er minder aandacht is voor controle op bijvoorbeeld voedselveiligheid. Lees hier meer over in dit artikel, waarbij wordt aangegeven dat dit niet alleen voor Nederland geldt maar ook voor meerdere Europese landen.

Meer drugs in voedseltransport

Het blijkt dat door deze onderbezetting bij de overheid er meer smokkelwaar zoals drugs werden vervoerd in de voedseltransport. Er zijn afgelopen jaar 106 gevallen waarbij in het transport van Agri en Food producten drugs zijn gevonden. In geen enkele andere productgroep waren er zoveel incidenten in het transport als bij voedsel gerelateerde producten.

Voedselfraude en Supply Chain

Door personeelstekort en bewegingsrestricties is het voor voedingsmiddelenorganisaties moeilijker geworden om op een veilige manier aan de vraag van de consument te voldoen. Om dit gat te vullen betreden nieuwe leveranciers de markt in een periode waar best practices en controles minder goed waren ingeregeld. Het werd dus gemakkelijker geworden om de markt te betreden, omdat de controles vanuit overheden minder scherp waren. Door een risico op voedselfraude dat via producten van desbetreffende leveranciers op de markt komt, vormt dit een bedreiging voor de toeleveringsketen.


Voedselveiligheid en supply chain

Hoewel het coronavirus niet overdraagbaar is via voedselproducten staat de veiligheid van voedsel wel onder druk. Zo blijft het voor organisaties nog steeds een uitdaging om de oorsprong en het logistieke traject van producten te traceren en te monitoren. Dit komt doordat de bedrijven binnen de foodsector erg divers zijn en de productieprocessen complex zijn. Dankzij innovatie in de digitale infrastructuur wordt het makkelijker om real-time producten te volgen en voorraden door te meten.

Organisatorische weerbaarheid in de supply chain

Als het gaat om samenwerken met partners of leveranciers, moeten organisaties flexibel en creatief zijn op een manier die voor de pandemie nog niet voor kwam. Organisaties moeten hierin streven naar organisatorische weerbaarheid.
Wat is organisatorische weerbaarheid? Volgens de BSI standaard BS 65000 is organisatorische weerbaarheid ‘het vermogen van een bedrijf om te anticiperen en te reageren op disruptieve veranderingen.’ Ergo, bereid je voor op het onbekende. Dankzij deze weerbaarheid kunnen bedrijven overleven en groeien, ook in tijden van crises en verandering. Als het gaat om weerbaarheid in de supply chain moeten organisaties zich voorbereiden op onverwachte situaties, of het nu gaat om een probleem met transport of een tekort aan personeel.


Een bedrijfscontinuïteitsprobleem heeft gevolgen voor de veiligheid van de toeleveringsketen en vice versa. Daarnaast zien we een sterke correlatie tussen landen waar veel corruptie is in de supply chain en toenemende risico's op voedselfraude. Dit bevestigt dat veel problemen in elkaar overlopen. In de toeleveringsketen komen bijna alle aspecten samen en is de impact voor iedereen merkbaar.

Food supply chain in 2022

Dit artikel ging over uitdagingen binnen de supply chain van de foodsector. Het is duidelijk dat het landschap erg verandert. Juist naast alle veranderingen is het goed om organisaties voor te bereiden en weerbaarder te maken tegen krachten van buitenaf die invloed hebben op de bedrijfsprestaties.
Hieronder staan de belangrijkste vragen die kunt gebruiken om uw organisatie scherp te houden in 2022:

Wat zijn vanuit een organisatie specifieke eisen voor leveranciers? Ook met de klimaatverandering en economische onzekerheid in ogenschouw?

Hoe kan de supply chain bijdragen aan een succesvolle en duurzame organisatie, ook wanneer wet-en regelgeving veranderen?

Hoe gaat de organisatie het beste om met de belangrijkste geografische en sector pijnpunten?

Wat zijn de belangrijkste trends voor 2022 en hoe wordt het potentieel optimaal benut?

Tot slot kunnen bedrijven in de foodsector hun weerbaarheid vergroten door de volgende twee stappen te zetten:

  1. Standaardisering: Zorg voor organisatorische weerbaarheid en een voedselveiligheidscultuur. Door een voedselveiligheidsnorm zoals FSSC 22000 te implementeren in de organisatie gaat de een voedselveiligheidscultuur meer leven.
  2. Opleiding: Zorg er voor dat medewerkers training krijgen in voedselveiligheid en voedselfraude. Door dit in de hele organisatie door te voeren ontstaat er een voedselveiligheid cultuur. Ook is het van belang om een interne auditor aan te stellen. Vanuit leadership commitment is er een sterkere bewustwording van voedselveiligheid en de risico’s binnen de supply chain.

Kortom, het afgelopen jaar heeft ons geleerd dat de gehele supply chain onder druk staat. Sterke organisaties zijn op de slechtste scenario’s voorbereid. Voedselveiligheid staat constant onder druk. Daarom is het raadzaam om onderzoek te doen naar manieren om de organisatorische weerbaarheid te verbeteren, bijvoorbeeld met behulp van training of standaardisering.

De uitkomsten en data in dit artikel zijn terug te lezen in het BSI Supply Chain Risk Insights Report van 2021. Dit rapport kunt u hier downloaden (PDF, Engelstalig).

Gwen van Wel

Gwen van Wel

Business Development Executive Food & Retail Supply Chain Benelux & Scandinavia bij BSI

Nederland wederom grootste bierexporteur binnen Europa

Nederland wederom grootste bierexporteur binnen Europa

Nederland was verledenjaar wederom de grootste bierexporteur van de Europese Unie. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) over de...

Pieter Pot over doorstart: 'We verwachten dit jaar géén verlies te draaien'

Pieter Pot over doorstart: 'We verwachten dit jaar géén verlies te...

De verpakkingsloze supermarkt Pieter Pot denkt dit jaar voor het eerst geen verlies te draaien, dat vertelt oprichter Jouri Schoemaker. Pieter Pot...

Belgische visserijsector: 'Inktvis verdringt tong en schol in het net'

Belgische visserijsector: 'Inktvis verdringt tong en schol in het net'

Belgische en Nederlandse zeevissers vingen tot dusver vooral tong en schol. In België is daar nu verandering in gekomen. Inmiddels domineert de...

foto: shutterstock

EU pleit voor importheffing Russisch graan

De Europese Unie (EU) wil importheffing invoeren voor graan uit Rusland en zijn bondgenoot Belarus. Dat graan kan nu zonder noemenswaardige heffingen...

NIZO investeert in productielocatie melkzuur

NIZO investeert in productielocatie melkzuur

NIZO neemt de productiefaciliteit voor melkzuur over van Vika Nutrition. Deze aankoop moet ook de relatie met afnemer dsm-firmenich versterken.

Belgische media: Chocoladeproducent Barry Callebaut wil meer dan 300 banen in België schrappen

Belgische media: Chocoladeproducent Barry Callebaut wil meer dan 300...

Verschillende Belgische media melden dat Barry Callebaut 2500 banen wereldwijd schrapt waarvan meer dan 300 bij de fabrieken in België.

Leveringsproblemen door staking Aviko: 'Dit is schadelijk en buitenproportioneel'

Leveringsproblemen door staking Aviko: 'Dit is schadelijk en...

Het personeel van aardappelverwerker Aviko in het Gelderse Steenderen ging woensdagavond in staking, vertelt FNV. Vorig weekend werd er al gestaakt...

Paaseitjes dit jaar duurder vanwege hoge suiker- en cacaoprijzen

Paaseitjes dit jaar duurder vanwege hoge suiker- en cacaoprijzen

(Update) Paaseitjes en andere chocoladeproducten die nu in de schappen liggen, zijn duurder geworden. Economen van ABN Amro, RaboResearch en ING...