De EC heeft de classificering gebaseerd op wetenschappelijk bewijs en internationaal geaccepteerde bronnen. De data komt met name van het Global Forest Resources Assessment van de FAO. In het SWD (Staff Working Document) staat de gebruikte methodologie voor het benchmarken van de landen. Een groot deel van de landen wereldwijd worden geclassificeerd als laag risico. Dit geeft volgens de EC de mogelijkheid om alle focus en middelen te richten op plekken waar ontbossing acuut is.
Due diligence
Met het classificatiesysteem kunnen controlerende instanties in lidstaten (NVWA in Nederland) hun jaarlijkse compliance-controles inplannen: 1% voor laag-risicolanden, 3% voor standaard risico landen en 9% voor hoog risico landen. Daarnaast geeft het volgens het EC duidelijkheid aan operators over de versimpelde due diligence wanneer ze grondstoffen halen uit laag risico landen.
Laag of hoog risico
De EC volgt drie criteria om te bepalen of een land valt in de categorie laag risico. Een daarvan is als het tussen 2015 en 2020 netto geen bos heeft verloren.
Een andere beoordelingscriterium is als de mate van ontbossing in een land lager is dan een vastgestelde drempel. Deze drempel komt neer op 0.2% van het jaarlijkse gebied verloren aan ontbossing. De absolute drempel is 70.000 hectare ontbossing per jaar. Valt een land daaronder, dan valt het in de categorie laag risico. Als de ontbossing lager dan 1000 hectare per jaar is, valt het ook onder laag risico onafhankelijk van de grootte van het land.
Een ander pad om het risico te beoordelen is uitzoeken of ontbossing plaatsvindt niet door landbouw maar door bouwactiviteiten (urbanisatie).
Er vallen maar een aantal landen onder de categorie hoog risico. Dat zijn: Myanmar, Noord-Korea, Wit-Rusland en Rusland.
'Bizar voorbeeld capitulatie'
Duurzaamheidsngo Mighty Earth is niet te spreken over deze categorisering. Landen zoals Brazilie, Bolivia en DR Congo vallen niet in de categorie hoog risico terwijl ze volgens de organisatie landen zijn met een hoge ontbossingsgraad. Juliam Oram van Mighty Earth zegt: “De EUDR lijkt meer een politiek narratief te controleren dan ontbossing. Sinds 2023 doet de EC alles om de wet te buigen richting degenen die erop tegen zijn zoals bedrijven en overheden die profiteren van ontbossing. De risicobenchmark is de meest recente, en het meest bizarre voorbeeld van capitulatie.”
Volgens Oram is het ‘onzin dat landen zoals Canada, Ghana, Papua Nieuw-Guinea en Roemenië als laag-risico worden beoordeeld.’ Oram: “De verantwoordelijkheid voor deze farce ligt niet primair bij de Europese Commissie maar bij de overheden van sommige lidstaten die zich hebben afgekeerd van de urgente klimaatproblemen wereldwijd. Dit komt door lobbyisten van bosbouw en landbouw met name uit landen zoals Oostenrijk, Duitsland en Finland.”
