Met 3,7 miljoen koeien, 11,5 miljoen varkens, 1 miljoen schapen en 0,33 miljoen melkgeiten is Nederland een belangrijke leverancier in binnen- en buitenland van vlees en zuivel. Al deze boerderijdieren krijgen plastic deeltjes binnen. Niet alleen via de lucht en het water, maar vooral via hun voer, zo blijkt uit een onderzoek dat is uitgevoerd door de Vrije Universiteit Amsterdam (VU), in opdracht van de Plastic Soup Foundation.
Plastic in al het veevoer
De wetenschappers van de VU onderzochten het voer (voederpallets, vers ruwvoer en versnipperd supermarktvoer), het bloed van koeien en varkens, de melk van koeien (handgemolken, tankmelk en verpakte melk van supermarkten en varkens- en rundvlees (in plastic verpakt, inclusief filet en vleeswaren uit zowel boerderijen als supermarkten). Zeven van de acht geteste rundvleesmonsters bevatten plastic deeltjes en in vijf van de acht varkensvleesmonsters zat ten minste één soort plastic. In 18 van de 25 geteste melkmonsters zaten eveneens plastic deeltjes (zie afbeelding 1).
Bron: Plastic Soup Foundation
Vooral de plasticsoorten polyvinylchloride (PVC) en polymethylmethacrylaat (PMMA) werden in grote hoeveelheden aangetroffen in de voedsel- bloed-, vlees- en melkmonsters (zie afbeelding 2 en 3).
Bron: Plastic Soup Foundation
Bron: Plastic Soup Foundation
Vervolgonderzoek
Hoewel aan de hand van deze steekproef geen verregaande conclusies kunnen worden getrokken, zou deze volgens de betrokken wetenschappers wel aanleiding moeten zijn om vervolgonderzoek te doen naar dit verontrustende fenomeen: “Dieren zijn in hun leefomgeving blootgesteld aan plasticdeeltjes en ze zijn in staat om ten minste een deel van die deeltjes te absorberen. Deze studie zou een aansporing moeten zijn om de volledige omvang van de blootstelling en de eventuele risico’s die daarmee gepaard gaan, verder te onderzoeken”, zegt eco-toxicoloog Dr Heather Leslie, co-auteur van de studie. “Het produceren van plasticvrij voer voor dieren kan een manier zijn om de blootstelling aan plasticdeeltjes voor vee te verbeteren.”
Nultolerantie
Er is al een Europese verordening waarin de toevoeging van ‘verpakkingen en delen van verpakkingen afkomstig van het gebruik van producten van de voedingsmiddelenindustrie’ wordt verboden. Volgens de Plastic Soup Foundation wordt hierop echter niet voldoende gehandhaafd. Maria Westerbos, directeur van Plastic Soup Foundation pleit niet alleen voor een betere controle op deze verordening. Ze is ook voor een strikt ‘zero tolerance’ beleid op Europees niveau in plaats van de tolerantiegrens van 0,15% die de NVWA er in dit opzicht op nahoudt.
Gevolgen voor de mens
Wat de gevolgen van microplastics voor de (menselijke) gezondheid zijn, kan nog niet wetenschappelijk worden onderbouwd. Toch neemt de laatste jaren de ongerustheid over de aanwezigheid van plastic in levende wezens toe. Niet verwonderlijk: vorig jaar werd bijvoorbeeld aangetoond dat er microplastics in de placenta van zwangere vrouwen aanwezig zijn. Een jaar eerder werd met dierproeven al bewezen dat microplastics via de moeder terecht kunnen komen in de foetus.
Ernstige bezorgdheid
“Deze studie leidt tot ernstige bezorgdheid over de besmetting van onze voedselketen met microplastics. Het is duidelijk dat de boeren hier niet verantwoordelijk voor zijn. Het lijkt erop dat – in ieder geval een deel van de – restpartijen van de voedingsmiddelenindustrie, waaronder supermarkten, met verpakking en al wordt verwerkt tot veevoer. Dit is niet alleen schadelijk voor het dierenwelzijn, maar wellicht ook voor onszelf. Hoogstwaarschijnlijk bevat vrijwel elke biefstuk en elke hamburger kleine stukjes plastic”, concludeert Westerbos.
Petitie
Op de site van de Plastic Soup Foundation kunt u een petitie ondertekenen waarin aan minister Staghouwer van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit wordt gevraagd te streven naar een plasticvrije voedselketen.
