Inzet van bacteriofagen, de natuurlijke vijanden van pathogenen op voedsel, kan interessant zijn voor de voedingsindustrie als de EU het eenmaal toestaat. Maar hoe gaat dat in zijn werk en hoe effectief zijn bacteriofagen? De inzichten komen uit de VS waar fagen al langer worden ingezet tegen bijvoorbeeld Listeria monocytogenes en Salmonella.

Door steeds strengere wetgeving op het gebied van duurzaamheid, voedselveiligheid, residuen en een gezonde werkomgeving zien voedingsmiddelenproducenten zich genoodzaakt het pakket aan reinigings- en desinfectiemiddelen, procedures en werkwijzen te wijzigen. Dit vertelt Gert Visscher, directeur en eigenaar van Eco2Clean.

Canadese onderzoekers hebben een methode uitgevonden om bacteriofagen die bacteriën aanvallen, aan elkaar te koppelen in microscopisch kleine druppeltjes van ongeveer 20 micron groot.

Producenten van kant-en-klare voeding van dierlijke oorsprong snakken naar expliciet groen licht voor het gebruik van bacteriofagen als niet-decontaminerende proceshulpstof. Na een slepend Europees traject van maar liefst 15 jaar, is nu de Nederlandse overheid aan zet, vindt fagenmaker Micreos.

DE WEEK VAN VMT - Bacteriofagen zijn virussen die heel specifiek één type bacterie aanvallen en doden. Hun specificiteit is een belangrijk voordeel bij de toepassing als conserveermiddel in voeding. Wat is de huidige status rondom de inzet van fagen in de voedingsindustrie? Bekijk hier het E-Lecture terug met onder andere Frank Devlieghere.

Volgens DG SANTE van de Europese Commissie is de inzet van bacteriofagen tegen listeria in Europese landen nog niet toegestaan. Er is een wetgevingspolemiek gaande die leidt tot onnodige listeriadoden, betoogt biochemicus Danielle van Dalen.

In de Verenigde Staten (VS), maar ook in sommige Europese landen, is het gebruikelijk om chlooroplossingen of per-azijnzuur te gebruiken om verse groente te ontsmetten. Daar bestaan wel zorgen over omdat deze ontsmettingsmiddelen de natuurlijke microflora op verse groente kunnen aantasten.

Authors: Frank Devlieghere1 & Lieve Vermeiren2 Key words: phages, cooked ham, Listeria monocytogenes, safety, storage, shelf life, Abstract In this study we investigated the effect of an anti-Listeria phage product on outgrowth of Listeria monocytogenes in vacuum packaged cooked ham free from vegetative background flora. Cooked ham was made without organic acids such as lactate or acetate and aseptically sliced and packaged. The inoculation level was low (~17 CFU/g). Phage treatment was performed between slicing and packaging at two levels (1 x107 and 5 x107 PFU/cm2). Phage treatment kept Listeria monocytogenes below or at the detection level of 1 CFU/g after 28 (low treatment level) and after 42 days (high treatment level) whereas in the control levels exceeded 1 x102 CFU/g already after 14 days. In the treated group first outgrowth occurred after 8 weeks with high variation in contamination levels as some samples reached levels of ~107 CFU/g after 120 days. The research shows however that phages can be an effective food safety tool for cooked meat products.

Het Europese Hof van Justitie heeft bepaald dat producenten van levensmiddelen bij afwezigheid van een apart Europees kader, fagen kunnen blijven gebruiken ter voorkoming van de Listeria bacterie in voedsel.

Voedselproducenten beschikken over een nieuw biologisch wapen in de strijd tegen onvermijdelijke pathogenen: fagen. Hun hygiënemaatregelen en HACCP-systeem blijken niet meer afdoende om bijvoorbeeld een listeriabesmetting het hoofd te bieden. Nu kunnen ook fagen worden ingezet. <i>Dit artikel is verschenen in VMT 2 van 16 februari 2018. </i>