Nationaal Preventieakkoord moet strenger; dit staat voedsel- en drankenindustrie te wachten

Voor 2020 waren 39 doelen gesteld in het Nationaal Preventie Akkoord (NPA). Daarvan zijn er dertien gehaald, en twee net niet. Bijna de helft (18) van de doelen is nog niet gehaald. Zo zijn bijvoorbeeld hogere accijnzen op tabak al wel ingevoerd, maar zijn kinderboerderijen en speeltuinen nog niet geheel rookvrij. Ook is het doel voor minder calorieën in A-merk frisdranken gehaald, maar sommige doelen voor minder calorieën in andere voedingsmiddelen nog niet. Voor scholen zijn inmiddels interventies voor alcoholpreventie aanwezig, maar er zijn nog geen oplossingen voor de beïnvloeding van jongeren door alcoholreclames. Van zes doelen voor 2020 is er nog te weinig informatie om te bepalen of ze zijn gehaald. Hieronder puntsgewijs alleen de doelen die de voedselproducerende sector aangaan. Voor alle doelen aangaande roken, het aanbod van gezonde voeding en alcohol, lees je in de voortgangsrapportage zelf (pdf).

Doelstellingen suiker, portiegroote en aantal calorieën

Zuivelproducten

zuivel-1 Voor productgroepen met een relatief grote bijdrage aan de energie-inname werden tot 2020 afspraken gemaakt om suiker, portiegroote en aantal calorieën te verminderen. Zo is afgesproken de hoeveelheid suiker in suikerhoudende zuivelproducten verder te verlagen. De afspraak loopt door tot in 2022. Het is niet echter bekend wat in 2020 het suikergehalte was voor suikerhoudende zuivelproducten.

Koek- en banketproducten

In 2020 bevat nog 13% van de koek- en banketproducten meer dan 200 kcal per portie (doel was ≤5%). Het percentage tussendoorproducten dat meer dan 200 kcal per portie bevat, daalt naar 12% in 2020 (doel was ≤10%). Daarnaast bevat 0% van de chocoladebars meer dan 250 kcal per portie (doel was ≤5%). Het percentage chocolade bars dat in 2020 minder dan 100 kcal per portie bevat is 31% (doel was ≥30%) en de uitgaven aan laagcalorisch snoep zijn met 0,1% gestegen (doel: ≥2%).

Frisdranken

De huidige afspraak in het Akkoord Verbetering Productsamenstelling (AVP) van 15% minder verkochte calorieën voor A-merk frisdranken is verscherpt naar 25% in 2020 en 30% in 2025. Eind 2020 was de daling in het gewogen gemiddelde aantal kilocalorieën per 100 ml A-merk frisdranken en water 27% ten opzichte van de nulmeting in 2012.

Siropen, vruchtendranken en ice tea

Verder is voor huismerken een 10% reductie afgesproken in het gemiddelde suikergehalte voor de productgroepen siroop (onbereid product), vruchtendrank en ice tea (zonder koolzuur). Per 1 september 2021 moeten de producten volgens de nieuwe normen worden geproduceerd. Een aantal supermarktketens is hier al mee begonnen. Het is niet bekend wat in 2020 de reductie was van het gemiddelde suikergehalte in siroop, vruchtendranken en ice tea van huismerken.

Reactie van deelnemers

De deelnemers van het Preventieakkoord hebben aangegeven druk aan de slag te zijn met een verdere verlaging van suiker in suikerhoudende zuivelproducten. De afspraak loopt in 2021 af en daarna zal er meer bekend zijn over de resultaten. Bij de afspraken over tussendoorproducten en koek- en banketproducten was de uitgangssituatie in 2018 gebaseerd op aannames op basis van gegevens van twee grote supermarkten. In 2019 konden we de daadwerkelijke uitgangssituatie van 2018 meten. Hieruit bleek dat de uitgangssituatie voor tussendoorproducten 68% is (en niet 80% zoals eerder aangenomen).

Met een stijging van 10% betekent dit dat het doel in 2020 behaald is als 78% van de tussendoortjes minder dan 200 kcal per portie bevat. In 2020 bevatte 88% van de tussendoortjes minder dan 200 kcal per portie. Er is dus zelfs een stijging van 20% gerealiseerd. De uitgangssituatie voor koek- en banketproducten bleek 64% te zijn in plaats van 85% zoals aangenomen. In 2020 bleek 87% van de koek- en banketproducten minder dan 200 kcal per portie te bevatten. Dit is een stijging van 23%. Deze doelstelling is daarmee ook ruimschoots behaald. De A-merkfrisdranken liggen naar eigen zeggen goed op schema. Het beoogde doel voor 2020 van 25% minder verkochte kilocalorieën werd in 2019 al behaald terwijl de teller in 2020 op 26,7% reductie stond.

Het Nationaal Preventieakkoord bevat ook doelen aangaande roken, het aanbod van gezonde voeding op verkooppunten en alcohol, daarover lees je in de voortgangsrapportage zelf (pdf).

Lees ook: