Het betrof een Japanse wakame-salade met een houdbaarheid van ongeveer drie weken. Zowel Duitse als Nederlandse media besteedden aandacht aan de recall. Er is geen melding van gemaakt op de Europese recall-site RASFF.

Redactionele noot

Hepatitis E-virus in Japanse wakame-salade heeft nog nooit eerder geleid tot een recall.

Regelmatig verschijnen er berichten over hepatitis E als een door vooral varkensvlees overdraagbare ziekte die een leverontsteking veroorzaakt. Het is belangrijk om te weten of we inderdaad rekening moeten houden met deze virale infectie in de voedselketen. Tot nu toe kunnen deskundigen geen goede inschatting geven over het aantal hepatitis E-virussen in levensmiddelen. De onderzoeksmethode is daarvoor nog niet betrouwbaar genoeg en er wordt ook niet systematisch naar gezocht.

Vooral gevaarlijk voor mensen met een minder goed werkend immuunsysteem

Meer dan 95% van de besmette mensen merkt geen gevolgen voor hun gezondheid. Mensen die al een andere ernstige aandoening hebben, kunnen wel klachten krijgen, zoals koorts, buikklachten, jeuk en geelzucht. De klachten ontstaan twee tot acht weken na besmetting. De verschijnselen duren één tot vier weken.

Hepatitis E kan gevaarlijk zijn voor mensen met een minder goed werkend immuunsysteem. Zij kunnen er een acute of zelfs chronische leverkwaal aan overhouden. Patiënten met hepatitis E blijken wel goed behandelbaar te zijn. Het is dan wel noodzakelijk dat de diagnose snel na het begin van de verschijnselen wordt gesteld.

Besmetting via niet verhit voedsel

Besmetting kan onder andere plaatsvinden via besmet en onvoldoende verhit eten, waarschijnlijk ook via contact met uitwerpselen van besmette varkens en wilde zwijnen en via (drink)water onder slechte hygiënische omstandigheden.

Er zijn nog maar beperkt data beschikbaar met betrekking tot de hitteresistentie van hepatitis E in levensmiddelen. Verhitting tot een temperatuur van > 71°C leidt vermoedelijk tot een significante reductie van het hepatitis E-virus. Daarom kunnen vooral producten die men niet verhit eet, zoals oesters, verse groenten en fruit en niet voldoende verhit varkensvlees of wild, mogelijk een risico opleveren.

In Europa een zeldzame ziekte

In Europa, waar de ziekte in bepaalde landen meldingsplichtig is, zijn < 0,5 per 100.000 inwoners per jaar bekend. Volgens de European Food Safety Authority (EFSA) zijn er 21.000 hepatitis E-ziektegevallen geweest in de afgelopen tien jaar. Dit is een laag aantal vergeleken met veel andere microbiologische voedselinfecties. Waarschijnlijk is er een grote onderrapportage.

Britten waarschuwen voor Europees varkensvlees

In Groot-Brittannië (GB) waarschuwde Public Health England (PHE) in mei 2017 voor het hepatitis E-virus in uit het Europese continent geïmporteerd varkensvlees. In ongeveer 10% van de vleeswaren zou een nieuwe virusstam van hepatitis E zitten.

De branche van varkensvleesproducenten in GB zegt dat varkens, ook in GB, een natuurlijk reservoir vormen voor dit virus. De Food Standards Agency (FSA) in GB stelt dat het aantal mensen dat ziek wordt door hepatitis E in 2016 en 2017 afneemt. Volgens een schatting van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), worden jaarlijks 3,3 miljoen mensen ziek door hepatitis E waarvan er circa 56.000 sterven.

Hepatitis E in Nederland

Schattingen voor Nederland zijn dat circa 1% van de mensen besmet raakt met hepatitis E. De lokale GGD’s in vooral varkensintensieve gebieden doen onderzoek naar de ziekte bij de mens. Tot nu toe zijn daar nog geen verhoogde prevalenties van hepatitis E aangetoond.
Op slachthuizen in Nederland is ruim 10% van de varkens positief. In GB blijkt volgens een studie uit 2013 90% van de varkens positief te zijn.

Beheersing van fecale bezoedeling is de beste preventieve manier van werken.

Gevolgen voor volksgezondheid gering

De gevolgen van hepatitis E voor de volksgezondheid lijken vooralsnog gering te zijn. Het voorkomen van hepatitis E blijkt over de decennia heen te fluctueren. De EFSA sprak in juli 2017 over groeiende zorg over hepatitis E.

Deskundigen vinden echter niet dat een extra waarschuwing aan patiënten met een minder goed werkend immuunsysteem op dit moment noodzakelijk is. De vondst door Heiploeg is zeer uitzonderlijk. In de wetenschappelijke literatuur en in de media wordt hepatitis E hoofdzakelijk in verband gebracht met varkensvlees.

Bronnen:
Lebensmittelwarnung, Mariabode, EFSA, Applied and Environmental Microbiology, DEFRA en FSA