GFSI maakte dit 16 november bekend na afloop van een overleg met ruim 200 vertegenwoordigers van overheden en bedrijfsleven. Centraal daarbij stond het in lijn brengen van de eisen die GFSI via hun Benchmark Requirements (V7) en overheden via de Food Safety and Modernization Act stellen aan systemen die de veiligheid van voedingsmiddelen moeten borgen.

GFSI is meer dan FSMA

Bedrijven met een GFSI erkend certificaat voldoen aan de FSMA”, aldus David Acheson, CEO en oprichter van de Acheson Group die de Benchmarking Requirements versie 7 en de FSMA preventative control rule met elkaar had vergeleken. “GFSI gaat zelfs verder; sommige GFSI eisen maken geen onderdeel uit van de FSMA.”

Niet alleen de Verenigde Staten en Canada hebben grote belangstelling voor de GFSI inspanningen. Inmiddels hebben er zich al ruim 30 overheden aangemeld voor het GFSI jaarcongres dat eind februari 2017 plaats vindt in Houston, Texas.

Nederlands initiatief

Nederland, of beter gezegd, de NVWA heeft als een van de eerste toezichthouders uitgesproken met haar toezicht rekening te willen houden als bedrijven kunnen aantonen dat zij veilig voedsel kunnen produceren.

Tot voor kort gaven de certificaten de toezichthouder onvoldoende zekerheid dat bedrijven hun voedselveiligheidssystemen op orde hebben. De Taskforce Voedselvertrouwen heeft daarvoor de organisatie Ketenborging.nl opgericht. Deze stelt strenge eisen aan standaarden en certificatieschema’s.

Voldoen schema-eigenaren daaraan dan accepteert de NVWA deze en zal, als blijkt dat de certificatie een goed beeld van de werkelijke situatie in bedrijven geven, haar toezicht daarop aanpassen. BRC en IFS werden 21 september 2016 als eerst schema’s via ketenborging.nl door de toezichthouder geaccepteerd.

Nieuw en hoopgevend

“Er gebeurt nu erg veel in de wereld op het gebied van het borgen van de voedselveiligheid. Meer en meer overheden raken geïnteresseerd in een publiek-private samenwerking”, verklaart Hans Beuger die bij de NVWA een belangrijke rol speelt bij het verkrijgen van internationaal draagvlak voor het mee laten wegen van resultaten uit private systemen in het overheidstoezicht.

“De conclusie dat de GFSI-gebenchmarkte standaarden goed passen op de voedselveiligheidswetgeving hadden we in Nederland al eerder getrokken. Dat komt ook wel als conclusie uit onze bureaustudies van de schema’s die we toetsen voor www.ketenborging.nl.”

De oorsprong van de regels voor voedselveiligheid komen uit de Codex Alimentarius. Wereldwijd is de wetgeving grotendeels daar op gebaseerd; ook de normen van de GFSI. Beuger: “Dus de conclusie die in de VS en Canada getrokken wordt, namelijk dat GFSI de FSMA geheel afdekt, is op zich niet vreemd. Maar dat overheden dat nu uitspreken is natuurlijk wel nieuw en hoopgevend voor de toekomst.”

Geloofwaardigheid moet beter

Beuger waarschuwt voor al te veel optimisme omdat niet alle bedrijven zich aan de spelregels van de certificatie houden. Vandaar dat de NVWA al enige jaren adviseert, en met de criteria van de Taskforce Voedselvertrouwen inmiddels eist, dat schemabeheerders zelf meer verantwoordelijkheid nemen om de voorspelbaarheid (met de jaarlijkse audit) uit het systeem te halen.

Daarom zouden er volgens Beuger risicogebaseerde, onaangekondigde inspecties moeten plaatsvinden, zodat bedrijven weten dat ze het gehele jaar op certificatieniveau moeten blijven. “Als het private systeem dat kan borgen, dan maken we een grote stap voorwaarts in de geloofwaardigheid van de private systemen.”

Gemiste kans

“Ondanks inspanningen van NVWA kant heeft GFSI echter besloten dat de onaangekondigde bezoeken niet verplicht zullen zijn, maar alleen op vrijwillige basis zullen plaatsvinden. Dat is in onze ogen dus een gemiste kans op nog meer synergie te verkrijgen tussen de inzet van de GFSI en overheden.”

In Nederland zal de NVWA de eis van de onaangekondigde inspecties onverkort handhaven. Schema-eigenaren die dit niet goed invullen, dus bijvoorbeeld niet echt onaangekondigde audits laten uitvoeren, komen volgens Beuger niet op ketenborging.nl of verdwijnen weer van ketenborging.nl.

Fraudepreventie verplicht

Beuger: “Gelukkig doet de GFSI op dit moment veel aan de kwaliteit van de systemen: de analyse en het nemen van maatregelen ten aan zien van fraude wordt een verplicht onderdeel voor bedrijven. Ook worden de auditorcompetenties meer gestandaardiseerd en geborgd.”

“Certificatie kan bedrijven dus helpen om aan de wetgeving te voldoen. Stap twee is dat overheden zullen moeten kijken of dat in de praktijk ook wordt waargemaakt door het private systeem, dus door schemabeheerder, certificatie-instellingen en bedrijven.”

GFSI conferentie

Eind februari vindt in Houston (VS) de jaarlijkse GFSI conferentie plaats. Daar zal –in het verlengde van de bijeenkomst in Berlijn dit jaar- weer een government-to-government (G2G) bijeenkomst plaats vinden. Deze bijeenkomst wordt georganiseerd door Canada en Nederland. Dit jaar waren 19 landen en NGO’s vertegenwoordigd. Beuger: “Dat aantal zal flink toenemen.”