In de voedingsmiddelenindustrie wordt steeds vaker gebruikgemaakt van high care rooms, merkt Bas de Bruijn, ceo van Highcare Cleanrooms in Tilburg. “Bij de strenger wordende productie-eisen speelt betrouwbaarheid een steeds grotere rol. Leveranciers willen te allen tijde fouten vermijden.” Ook de commerciële uitstraling van een high care-ruimte draagt bij aan de groei. “Als je als bedrijf kunt zeggen dat je over een high care-ruimte beschikt, ervaren klanten dit als onderscheidend. Het geeft aan dat je een hoogwaardige productieomgeving kunt bieden, die regelmatig op een heel pakket kwaliteitseisen wordt gecontroleerd door een objectieve beoordelaar. Dat geeft vertrouwen.”

Het ontwerp van de ruime is een combinatie van optimale luchttechniek en een schone werkomgeving, benadrukt De Bruijn. “We gebruiken de begrippen flush, sanitair en inert. Als je een ontwerp op deze drie begrippen baseert, is de high care-omgeving een cleanroom. Flush betekent dat de lucht de ruimte schoonspoelt. Het sanitair dient geen kieren en naden te hebben en moet eenvoudig schoon te houden zijn zonder dat er agressieve schoonmaakmiddelen noodzakelijk zijn. Met inerte materialen bedoelen we dat de ruimte is opgebouwd uit uitsluitend geschikte materialen.”

Als je als bedrijf kunt zeggen dat je over een high care-ruimte beschikt, ervaren klanten dit als onderscheidend.

Bas de Bruijn, ceo van Highcare Cleanrooms

Spakenburg Paling

Spakenburg Paling opende in september 2019 een heel modern bedrijfspand met een high care-ruimte. “Wij hebben er bewust voor gekozen om de afdeling waar ready-to-eat gefileerde gerookte paling wordt gemaakt, volgens de nieuwste inzichten in te richten”, vertelt eigenaar Alex Koelewijn. “Als je het meteen meeneemt in je bouwplannen, dan vallen de extra kosten uiteindelijk mee. Hiermee laat je als bedrijf zien dat je hygiëne bij voedselproductie serieus neemt.”

Zo gaat het eraan toe bij Spakenburg Paling. (Video: Robin Britstra)

De uitgangspunten bij de aanleg waren het scheiden van alle stromen en het optimaal toepassen van de beschikbare hygiënemaatregelen. Voor de ruimte is een dubbele hygiënesluis geplaatst met verplichte handdesinfectie. Ook is er extra toegangscontrole. De deur gaat alleen open voor personen die geautoriseerd zijn. De high care-ruimte is volgens Koelewijn zodanig bouwkundig ingericht dat de werknemers van die afdeling direct gescheiden worden van de anderen. “Daarmee wordt een extra bewustwording van hygiëne gecreëerd. Ook merk ik een positief verschil in kwaliteit. Al hadden we in ons oude pand ook al uiterst goede testresultaten.”

Low-care, high-care en high-risk: betekenis en verschillen

(Foto: Robin Britstra)

Swab-tests

Minimaal een keer per week worden swab-tests afgenomen, die in het laboratorium van Groen Agrocontrol worden onderzocht. “Het protocol schrijft voor dat de geringste afwijking meteen gemeld wordt bij de afdelingschef. Bij ons is sinds de ingebruikname van de ruimte zelfs niet de geringste afwijking geconstateerd. Het belang van goede schoonmaak en regelmatige controles is ook bij een high care-ruimte belangrijk, want menselijk handelen blijft van invloed op alle resultaten. Denk dus niet: we bouwen een high care-ruimte en dan is het klaar. Alles valt of staat met medewerkers die hun functie en de hygiëne uiterst serieus nemen. De mens is altijd de zwakste schakel.”

‘Het belang van goede schoonmaak en regelmatige controles is ook bij een high care-ruimte belangrijk’

Alex Koelewijn, eigenaar Spakenburg Paling

Van Melik

De high care ruimte van Van Melik. Foto: Van Melik

Van Melik, Meester in Vleeswaren, Salades & Maaltijden, heeft het bedrijf in april 2019 met ongeveer 1700 vierkante meter aan productieruimte uitgebreid. De gehele productie is toen verhuisd naar het nieuwe gedeelte. “Vanwege de steeds strenger wordende hygiëne-eisen hebben wij voor een high care room gekozen”, legt kwaliteitscoördinator Neil Gielissen uit. De ruimte ligt in het hart van het bedrijf. Daaromheen liggen de verschillende productieruimtes. De high care room is opgedeeld in twee compartimenten. In het ene compartiment worden de vleeswaren verpakt en aan de andere kant worden de salades, onder andere pastasalades, aardappelhoudende salades en toastsalades, gemaakt en verpakt.

De high care-ruimte, die via een extra hygiënesluis betreden kan worden, is enkel toegankelijk voor bevoegde medewerkers. De sluisdeuren hebben een akoestisch alarm om mensen bewust te maken van het feit dat er ergens een deur openstaat. Communicatie met de high-care afdeling is mogelijk gemaakt via ramen en intercoms. “Door deze strenge regels zijn medewerkers zich extra bewust van de geldende hygiëneregels.” Deze strenge toegang heeft ook een nadeel. “Doordat je er niet zomaar in en uit kunt, moeten het werk en de materialen die je daarvoor nodig hebt, goed worden gepland.”

‘Door deze strenge regels zijn medewerkers zich extra bewust van de geldende hygiëneregels.’

Neil Gielissen, kwaliteitscoördinator Van Melik

Duidelijk kwaliteitsverschil high care rooms

Volgens Gielissen brengt een high care room een duidelijk kwaliteitsverschil met zich mee. “De high care-ruimte en de aanvullende hygiënemaatregelen verkleinen simpelweg het risico op allerlei contaminatie. De ruimte staat op overdruk en door het gebruik van sluisdeuren komt er nooit ’buitenlucht’ van andere ruimtes in de high care-ruimte. Ook worden er geen grondstoffen in hun verpakking de ruimte binnengelaten, waardoor contaminatie verder wordt uitgesloten. Vooral wat betreft de houdbaarheid van producten zien wij een grote verbetering. Zo hebben we de houdbaarheid van onze verse salades met twee tot vijf dagen extra kunnen verlengen. Bij onze vleeswaren halen we nog veel langere houdbaarheidsdata.”

Betrek de hele voedselveiligheidsketen bij het voorkomen van contaminatie

De langere houdbaarheidsdata worden overigens niet enkel behaald door het gebruik van de high care-ruimte, maar voor een groot deel ook door nieuwe shock-koelingen. “Deze zuigen met een nieuw systeem koude lucht echt door de karren, langs onze producten. Voorheen zocht bij de reguliere luchtcirculatie de koude lucht de makkelijkste weg om de warme karren met producten heen.”