Een klant in de zuivelindustrie verloor dagelijks 20 liter melk uit een 150.000 liter tank. Na inspectie bleek de melk via een gaatje ter grootte van een speldenprik de isolatie in te lekken. Deze melk kon ook weer de tank inlopen en de rest van het product besmetten. Bactoforce test jaarlijks in Europa duizenden tanks, warmtewisselaars en andere procesinstallaties. Het zwaartepunt van de inspecties ligt bij zuivelbedrijven. Maar ook de frisdrankindustrie en bierbrouwerijen maken gebruik van de kennis van deze dienstverlener.

Uit de jaarlijkse testen blijkt dat 70% van de tanks die al langer in gebruik zijn bij producenten, cracks of haarscheurtjes vertonen. Waar moet een producent bij aanschaf op letten om er zeker van te zijn dat zijn product geen besmetting oploopt tijdens het verblijf in de tank? Volgens de geldende EU Machinerichtlijn ‘moeten alle oppervlakken en verbindingen daartussen glad zijn. Tevens mogen zij geen groeven of spleten bevatten waar zich organisch materiaal kan ophopen’. Maar bij 10 tot 15% van nieuwe tanks komen ook scheurtjes voor.

Deze ontstaan tijdens de productie van het plaatmateriaal voor de RVS-tanks door ophopingen van koolstof. In nieuwe tanks treft Bactoforce per tank een tot vijf cracks aan. Dit loopt op tot enkele tientallen defecten bij nooit gecontroleerde tanks van twintig jaar of ouder. De meeste cracks komen voor op de lasnaden en dan hoofdzakelijk in het onderste deel van de tank. Op de onderste drie meter is de mechanische belasting op de naden het hoogst.

Inspectie met UV
Vaak benaderen klanten Bactoforce omdat ze een verhoogd kiemgetal in hun proces hebben aangetroffen. Als uit de bemonstering van verschillende plekken in het proces blijkt dat de oorzaak bij de opslagtanks ligt, wordt de tank geïnspecteerd. Een methode om grote oppervlakken snel te controleren is een inwendige inspectie met UV-licht. Speciaal opgeleide inspecteurs, volgens de richtlijnen EN 473, testen de tank in drie stappen. Eerst wordt de tank met een speciale kleurstof die oplicht onder UV-straling, ingespoten. Vervolgens wordt met UV-licht gekeken of alle delen van de installatie zijn bedekt. Daarna wordt de laag met proceswater afgespoeld. Afvoer van het spoelwater met de kleurstof kan gewoon via het afwatersysteem.

De inspecteur bekijkt weer met UV- licht of alle plaatsen schoon zijn. Indien er cracks aanwezig zijn, lichten deze nog steeds op. Na 45 minuten drogen komt de laatste stap waar het allemaal om gaat, de controle. De inspecteur gaat met zijn UV-lamp de tank in zijn geheel controleren op defecten. Hij markeert de gevonden defecten, die een lasser, ingehuurd door de eigenaar van de tank, vervolgens repareert.

De inspecteur controleert tot slot de reparaties. Vervolgens krijgt de gebruiker een uitgebreid rapport met de plaats van de defecten en foto’s hiervan. Bactoforce beschikt zelf over alle toegangsapparatuur voor het inspecteren van tanks tot hoogtes van meer dan 30 meter en diameters tot meer dan 15 meter. De prijs van een controle varieert van €300 tot €2.000, afhankelijk van de grootte van de tank.

Reinigbaarheid
Als een tank wordt gecontroleerd op cracks, is het ook mogelijk om gelijk de reinigbaarheid te testen. Veel bedrijven gaan er bij aanschaf ten onrechte van uit dat opslagvaten overal goed reinigbaar zijn. Blijkt dat niet zo te zijn dan grijpen ze vaak naar agressievere schoonmaakmiddelen en hogere temperaturen om de vaten toch goed te reinigen. Dit is vaak niet nodig.

Een Scandinavische klant had problemen met 140 nieuw aangeschafte melkontvangwagens. Na UV-inspectie kwam een constructiefout aan het licht. Door het schoonmaakregime aan te passen, waren de ontvangwagens prima reinigbaar. Om de reinigbaarheid te testen wordt de tank met riboflavine ingespoten. Dit eiwit is sterk fluorescerend en licht op onder UV-licht. Na het draaien van een CIP-cyclus, wordt de binnenkant van de tank gecontroleerd op niet-gereinigde delen die oplichten onder de UV-stralen. TNO gebruikt deze techniek om EHEDG-certificaten toe te kennen.

Deze UV-methode is ook toepasbaar om de hygiëne van andere mogelijke risicovolle plaatsen te controleren zoals de buitenkant van procesinstallaties, vulmachines, kaasvaten en transportbanden.

Andere voordelen
Bactoforce ziet op diverse terreinen voordelen van de inspecties. Bewustwording bij de medewerkers bijvoorbeeld. Ze zijn er zo beter van op de hoogte hoe het gesteld is met de reiniging van het productieproces. Ook bij het vaststellen van budgetten, zeker in deze tijden van economische crisis, is het nuttig om te weten of de geïnstalleerde apparatuur nog voldoet aan de gestelde veiligheidseisen. Zo kan een bedrijf zijn investeringsbudget aanpassen aan de items die aan vervanging toe zijn. Ook bij audits worden de inspectierapportages gebruikt om aan te tonen dat de procesinstallaties regelmatig door een onafhankelijk bedrijf worden gecontroleerd op de algehele conditie en specifiek op de microbiologische risico’s.

Behalve microbiële veiligheid speelt tegenwoordig ook de aanwezigheid van allergenen een rol. Als in een opslagvat verschillende producten worden bewaard, is het belangrijk om te weten dat er geen product in de scheurtjes is achtergebleven dat een ander product kan besmetten.