Recalls allergenen in mei: AH 100% notenpasta amandel bevat pinda

De onderzoekers zijn ook bezig met tests om mycotoxines in voedsel te detecteren die ook door boeren en fabrikanten ingezet kunnen gaan worden.

Kruisbesmetting

Door kruisbesmetting in fabrieken kunnen minuscuul kleine deeltjes van pinda’s of noten via de lucht in voedsel terechtkomen. Daarom vermelden levensmiddelenfabrikanten vaak op verpakkingen dat een product sporen van pinda’s of noten kan bevatten. Volgens onderzoekster Gina Ross doen producenten hun best om kruisbesmetting te voorkomen, maar vindt het soms per ongeluk plaats.

Ter plekke testen

Foto: Gina Ross

Ross ontwikkelde daarom een zelftest waarmee consumenten ter plekke kunnen testen of er sporen van pinda of hazelnoot in een product zitten. Door een klein monster van het product in de test te stoppen, verschijnt er binnen enkele minuten een uitslag die aangeeft of het product de allergenen bevat.

Wanneer de test positief is, is er een zwarte lijn op de teststrip te zien, naast een controlelijn. Voor meer details kan een smartphone gekoppeld worden aan de test waarna er te zien is hoeveel allergenen er in het monster zitten. Wanneer er geen lijn naast de controlelijn verschijnt, is het product veilig te eten. De zelftests gaan nog niet in productie, omdat er eerst meer onderzoek nodig is.

Nederlandse boer kweekt pinda’s voor geheel lokale pindakaas

Meer onderzoek nodig

VMT sprak met Ross over het verdere onderzoek dat nodig is. “Momenteel is de test alleen bedoeld voor het testen van allergenen in koekjes. We moeten ervoor zorgen dat de test werkt voor veel verschillende soorten allergenen. Daarnaast moet de zelftest uitgetest worden door verschillende groepen mensen: kinderen, tieners, adolescenten, volwassenen, ouderen, maar ook bijvoorbeeld gehandicapten. Zo zijn we er zeker van dat het product consumentvriendelijk is. Tot slot zou een app ontwikkeld moeten worden waarop het testresultaat in de vorm van ‘ja’ of ‘nee’ wordt gegeven”, aldus Ross.

Werking zelftest

De test werkt op basis van antilichamen. Dit zijn eiwitten die het lichaam verdedigen bij ziekte. Antilichamen hechten zich aan indringers zoals allergenen of virussen en maken ze vervolgens onschadelijk. In de test is een lijn met specifieke antilichamen voor het allergeen aangebracht. Een tweede antilichaam in de vloeistof van de test is gemerkt met koolstof nanodeeltjes. Hier bindt het allergeen aan vast. De koolstofdeeltjes zijn vervolgens te zien als een zwarte lijn bij een positieve test.

Toxines en pesticiden testen

Ross leerde de techniek en kennis van collega’s op de Linköping University in Zweden. In een onderzoek ontwikkelden 11 promovendi daar tests om met behulp van smartphones voedsel te kunnen controleren op veiligheid en kwaliteit. De tests richten zich ook op boeren en de voedingsmiddelenindustrie. Zo ontwikkelden onderzoekers aan de universiteit van Belfast een test waarmee toxines in mosselen gemeten konden worden door schelpdierproducenten. Aan de universiteit van Praag werd een test ontwikkeld om pesticideresten in groenten en fruit te meten.

Toegankelijk

“Door deze technologie met behulp van de smartphone voor iedereen toegankelijk te maken, wordt het heel laagdrempelig. Mogelijk komen er in de toekomst steeds meer zelftests zoals voor griep en andere aandoeningen. Dan hoeven mensen niet meer naar de huisarts voor een diagnose maar alleen voor de behandeling. Die ontwikkeling zie je al op gang komen met de zelftests voor corona”, zegt Ross

On topic: Met deze 6 wetenschappelijke aanbevelingen ga je allergeneninformatie op je etiket fundamenteel verbeteren

Lage inkomenslanden

Volgens de onderzoekster kunnen de zelftests goed worden ingezet door boeren en voedselfabrikanten in lage inkomenslanden. “Er is geen kostbare en uitgebreide labuitrusting voor nodig. En de technologie werkt, ook wanneer je een oude smartphone hebt, nog uitstekend. Ik heb het uitgeprobeerd op een oud model dat ik al lang niet meer gebruik.”

Mycotoxines

Ross ontwikkelde de zelftest in haar promotieonderzoek bij Wageningen Food Safety Research. De tests gaan voorlopig nog niet in productie, omdat er meer onderzoek voor nodig is. Tot die tijd gaat Ross verder als onderzoeker bij de Wageningse leerstoelgroep Organische Chemie.

“Ik ga binnen het EU-project PhotonFood tests ontwikkelen om mycotoxines, gifstoffen uit schimmels, te detecteren in voedsel. Deze gifstoffen kunnen in allerlei voedselproducten voorkomen, waaronder granen. De tests berusten op herkenning met een draagbare infrarood spectrometer. Het doel is dat boeren en voedselfabrikanten deze tests zelf gaan gebruiken”, aldus Ross.

Lees ook:

Recalls allergenen in mei: AH 100% notenpasta amandel bevat pinda

Kruisbesmetting

Ter plekke testen

Lees ook:

Nederlandse boer kweekt pinda’s voor geheel lokale pindakaas

Meer onderzoek nodig

Werking zelftest

Toxines en pesticiden testen

Toegankelijk

Lees ook:

On topic: Met deze 6 wetenschappelijke aanbevelingen ga je allergeneninformatie op je etiket fundamenteel verbeteren

Lage inkomenslanden

Mycotoxines