Na een recordjaar qua investeringen (+8,8%), jobs (+2,0%), omzet (+5,9%), export (+2,5%) en binnenlandse verkoop (+9,4%) in 2019 treft de coronacrisis ook de Belgische voedingsindustrie zwaar.

Omzetdaling en liquiditeitsproblemen

Het wegvallen van de horeca, foodservice en export zorgde intussen voor een gemiddelde omzetdaling van 30% en liefst 1 op 3 voedingsbedrijven kampen met liquiditeitsproblemen. Toch ziet Fevia potentieel voor economisch herstel, al zal dat er niet vanzelf komen.

De sector vraagt dan ook steun om de verkoop op de binnenlandse markt aan te trekken, de internationale handel te versterken en te investeren in de #FoodHeroes, die met de nodige voorzorgsmaatregelen op post bleven tijdens de coronacrisis.

bart buysse fevia vbo

Bart Buysse

2019 recordjaar

Bart Buysse: “2019 was voor onze voedingsindustrie een recordjaar op alle vlakken met een omzet van 55 miljard euro, een stijging met 5,9%. Onze bedrijven investeerden voor 1,8 miljard euro, meer dan welke industriële sector ook en ze zorgden voor 1888 nieuwe jobs. Op 5 jaar tijd nam de werkgelegenheid trouwens met 10% toe. Bovendien trok vorig jaar de binnenlandse verkoop, na jaren stagnering, opnieuw aan met bijna 10%.”

Export is groeimotor

De export, al jaren de groeimotor van de Belgische voedingsindustrie, steeg vorig jaar met 2,5% tot 27 miljard euro. Meer dan de helft (54%) van de uitvoer gaat nog steeds naar de buurlanden. Echter vooral op verre markten worden Belgische voeding en dranken steeds populairder.

De Verenigde Staten zijn de uitschieter met 770 miljoen euro export, een stijging met 12%, maar ook China (247 miljoen euro, +9%), Japan (191 miljoen euro, +6%), Canada (156 miljoen euro, +15%) en Saudi-Arabië (151 miljoen euro, +25%) deden het goed.

Dranken, diepgevroren aardappelproducten, chocolade en zuivelproducten zijn de belangrijkste exportproducten buiten de EU.

#ReverseTheCurve: 3×3 maatregelen voor herstel in 2021 – 2022

Bart Buysse roept beleidsmakers op om voedingsbedrijven op drie vlakken te ondersteunen met in totaal 9 maatregelen.

“We moeten de ambitie hebben om uit het dal te klauteren, aan economisch herstel te werken en de curve om te draaien. De voedingsindustrie heeft bewezen een potentiële motor van economisch herstel te zijn, maar die motor zal niet vanzelf aanslaan.”

Versterk de Belgische markt

1. Maak het voor Belgische consumenten aantrekkelijker voeding en dranken te kopen in eigen land. Roep een halt toe aan de grensaankopen die vorig jaar opnieuw stegen met 3,5% tot 639 miljoen euro.
2. De omzetting van de nieuwe Europese richtlijn rond oneerlijke handelspraktijken in de Belgische wetgeving moet iedereen in de voedingsketen correct beschermen en zorgen voor eerlijke spelregels.
3. Help bedrijven om zich voor te bereiden op de toekomst door gericht te investeren in de digitale transformatie en de circulaire economie.

Versterk de internationale handel

4. Blijf gaan voor een open handelsbeleid, met gebalanceerde handelsovereenkomsten en zeg “neen” tegen protectionisme. We moeten onze bedrijven maximaal voorbereiden op een Brexit scenario met handelstarieven van gemiddeld 18% op liefst 85% van de voeding en dranken die we naar het VK uitvoeren. Dat zou neerkomen op een meerkost van 321 miljoen euro (op een totale export van 2,1 miljard euro).
5. Maak van de exportkampioenen ook wereldkampioenen in “Everything E”. Dit is mogelijk door te investeren in virtuele ontmoetingen met buitenlandse partners en in e-commerce.
6. Zet actief en met één stem de sterktes van Belgische voeding en dranken in de kijker op exportmarkten. Fevia roept op om samen het promotiemerk “Food.be – Small country. Great food.” daarvoor te gebruiken.

Investeer in de Food Heroes van morgen

7. Focus in het onderwijs op STEM-opleidingen en op duaal leren, zodat de instroom van gekwalificeerde medewerkers verhoogt.
8. Focus op opleidingen naar knelpuntberoepen in de sector (via de VDAB, Forem, Actiris en competentiecentra).
9. Maak werk van een toekomstgericht en eenvoudig wettelijk kader voor inloop- en transitietrajecten. Deze moeten werknemers en werkzoekenden begeleiden naar de vele tewerkstellingsopportuniteiten in de voedingsindustrie.