Tussen mei 2015 en 12 november 2018 zijn er 287 Nederlanders ziek geworden door de eieren. Dit wordt ruim geëvenaard door het Verenigd Koninkrijk, waar 606 gevallen zijn gemeld in deze periode. Deze getallen betreffen het totale aantal slachtoffers van de met-Salmonella-enteritidis-besmette eieren uit Polen.

De uitbraak – in epidemiologische termen gedefinieerd als een plotselinge toename van ziektegevallen in een bepaald tijdsbestek of periode – is inmiddels afgelopen, maar mensen zijn nog wel ziek.

Recall eieren

In Nederland zorgde de besmetting er in oktober 2016 al voor een terugroepactie van eieren met de code 3-PL-30221. De meeste waren terechtgekomen in restaurants, maar uit voorzorg heeft de NVWA er voor gekozen om de consument in te lichten.

Salmonella-uitbraak

In januari en augustus 2016, kwamen Schotland en Nederland respectievelijk met vragen naar het Europees Centrum voor ziektepreventie en –bestrijding (ECDC) naar aanleiding van een toenamevan het aantal salmonellose-gevallen. De S. enteritidis bacterie die dit veroorzaakte, toonde een ongewoon profiel (gebaseerd op MLVA analyses).

De signalering van het probleem zorgde ervoor dat meerdere lidstaten van de Europese Unie (EU) aangaven ook ziektegevallen te hebben.

Door de sequentiebepaling van het gehele genoom (WGS), kwam de ECDC erachter dat het twee WGS-clusters S. enteritidis betrof. Onderzoeken wezen uit dat de uitbraak te wijten was aan drie eierverpakkings- en 52 leghenbedrijven in Polen. 

Poolse eieren

Dit leidde ertoe dat de Poolse autoriteiten vanaf 20 oktober 2016 de eierhandel in Polen hebben beperkt. Eieren afkomstig van de Salmonella-positieve boerderijen en verpakkers, mochten alleen worden verkocht aan bedrijven die de eieren met hitte verwerken. Deze regels gelden totdat onderzoek kan uitwijzen dat er geen Salmonella meer aanwezig is. Verordening 2160/2003 werd streng nageleefd.

Tussen 1 december 2016 en 24 februari 2017 zijn er 21 bevestigde en hoogstwaarschijnlijke slachtoffers gevallen van de besmette Poolse eieren. Hieronder waren drie Nederlanders.

EFSA

In maart 2017 publiceerden ECDC en de Europese Voedselveiligheidsinstantie EFSA een gezamenlijke beoordeling van de uitbraak en controlemaatregelen die in de voorgaande maanden tegen de uitbraak zijn ingezet. Vooral in februari 2017 waren deze controlemaatregelen succesvol gebleken, toen er slechts vijf ziektegevallen gemeld zijn.

In juni en september 2017 vond de ECDC nieuwe gevallen. Deze onderzoeken brachten nog twee WGS-clusters S. enteritidis aan het licht.

In december 2017 rapporteerde de ECDC 266 ziektegevallen in Nederland en in november 2018 was dat aantal opgelopen tot 287.

Historische gevallen

Vanaf februari 2017 zijn de actuele gevallen van de vier Salmonella enteritidis WGS-clusters bijgehouden. Het onderzoek heeft vastgesteld dat de betreffende S. enteritidis in 2011, 2013, 2014 en vanaf april 2015 voor zieke mensen zorgde.

Deze historische gevallen, evenals de hele uitbraak, piekten in september 2016. Al met al gaat het om zes verschillende MLVA-profielen in vier WGS-clusters.