Ook eetsnelheid, smaak en mondgevoel kunnen zorgen voor het volle gevoel. De resultaten van het Europese onderzoek zijn gepubliceerd in American Journal of Clinical Nutrition. Het effect van het eten van vezels en calorieën op het gevoel van verzadiging is onderzocht met vier verschillende varianten vloeibare maaltijden (shakes) met 100 of 500 kilocalorieën en met veel (dikke shake) of weinig vezels (dunne shake).

Dunne en dikke shake

Zoals verwacht toont het onderzoek aan dat een dunne shake met 500 kcal – 25% van de dagelijkse benodigde hoeveelheid calorieën – veel minder verzadigt en tot een minder vol gevoel leidt dan een dikke shake. Een opvallend resultaat is dat een dikke shake van 100 kcal minder lang in de maag blijft, maar wel een significant vol gevoel bij de proefpersonen veroorzaakt. Dit in tegenstelling tot dunne variant met 500 kcal. “De proefpersonen hadden minder zin om na het eten van de dikke shake van 100 kcal nog iets te eten, terwijl hun maag eigenlijk redelijk leeg is”, aldus Guido Camps, één van de auteurs van de publicatie in American Journal of Clinical Nutrition.

Verzadiging

“Uit de resultaten concluderen we dat vezels niet zozeer zorgen voor maagvulling en de daaropvolgende verzadiging, maar direct zorgen voor verzadiging. Het proces hierachter begrijpen we nog niet helemaal en moet verder onderzocht worden. Het gevoel van verzadiging kan mede veroorzaakt worden door een langzame eetsnelheid, en langere blootstelling aan smaak ”, zegt Kees de Graaf hoogleraar Sensoriek en Eetgedrag.

‘Phantom fullness’

In de publicatie noemen de onderzoekers het volle gevoel veroorzaakt door het eten van iets met vezel en een relatief lege maag “phantom fullness”. Een tegenhanger van “empty calories”; voedsel dat snel naar binnen gaat en niet goed verzadigt. Phantom fullness zou er toe kunnen bijdragen om minder calorieën binnen te krijgen.

Johannesbroodpitmeel

De vezel die de onderzoekers gebruikt hebben is Johannesbroodpitmeel (locustbeangum), een vezel die ook gebruikt wordt om voeding voor baby’s te verdikken. Het is waarschijnlijk dat andere verdikkende vezels hetzelfde effect opleveren, maar nader onderzoek is nodig om dat vast te kunnen stellen.

Nudge-it

Het onderzoek is een onderdeel van het Europese onderzoeksproject Nudge-it, waarin Wageningen University de invloeden van smaak en maagrek op het proces van verzadiging onderzoekt. In dit onderzoek zijn MRI-scans van de maag gebruikt om te bepalen hoeveel van een maaltijd in de maag zit en hoeveel er al door de maag heen is gegaan. Deze hoeveelheden worden afgezet tegen de scores van proefpersonen die op gegeven tijden aangeven hoe vol en verzadigd zij zich voelen. Deze onderzoeksmethode is in Nederland nog niet eerder toegepast.