Product & Ontwikkeling
[analyse/chemie]
Thema: Gezonde toevoegingen

Yves De Groote
Ir. Yves De Groote is voedingsmiddelentechnoloog en zelfstandig journalist in België

Effect aminozuren vraagt nog veel onderzoek

Aminolabs, een internationaal actief gezondheidsbedrijf, is gespecialiseerd in aminozuren als gezondheidsbevorderende ingrediënten in sport-, dieet- en babyvoeding. Betrokkenheid bij de productontwikkeling en productie van de klant staan hoog in het vaandel bij deze leverancier. Maar de weg is nog lang. Directeur Roger Anné: “De inzichten in de gezondheidseffecten van aminozuren en eiwitten staan nog maar in de kinderschoenen.”

Aminolabs verhuisde voor de zomer naar een nieuw, groter bedrijfspand op de Research Campus in Hasselt. Het prachtige gebouw is strak vormgegeven. Het vele glas (tot aan de grond) en de grote vijver met het toegangspad wijzen op de verbondenheid met de natuur, gezondheid, welzijn, maar ook op de transparantie die oprichter Roger Anné voor ogen heeft. Bezoekers lopen voor ze binnenkomen al langs het kwaliteits- en productontwikkelingslaboratorium en kunnen vast een blik naar binnen werpen. Glazen wanden scheiden ook de kantoorruimtes en de verpakkingsafdeling op de begane grond. Op de eerste verdieping is de fitnessruimte zichtbaar.
Naast de voedingsindustrie en sinds kort de diervoederindustrie is het ingrediëntenbedrijf vooral actief in de farmaceutische en cosmetica-industrie. Behalve eiwitten en aminozuren levert Aminolabs vitamines, mineralen en botanische extracten.

De onderneming
Na zijn studie chemische technologie aan de Universiteit van Eindhoven en MBA aan de Universiteit van Antwerpen koos ondernemer Anné eerst voor een dienstverband bij een voedingsmiddelenbedrijf. Hij werd inkoopmanager voor aminozuren en leerde de sector snel kennen. In 1993 begon hij als leverancier van grondstoffen, voornamelijk aminozuren voor de voedingsmiddelen- en farmaceutische industrie. Binnen korte tijd kon hij grote spelers in de babyvoedingsindustrie en de smaak- en aromaindustrie tot zijn klanten rekenen. “Ik richtte me bewust op de nichemarkt en koos voor een beperkt assortiment, zodat op voorraad geleverd kon worden. Dat is overigens nog steeds het geval.” De sportvoedingsmarkt volgde al snel toen het gebruik van eiwitten en later peptiden, naast koolhydraten, in deze markt begon in te burgeren.
Vanaf het begin van zijn bedrijf koos Anné voor een sterk servicegerichte aanpak en niet puur een handelaarsfunctie. Dat houdt vooral in dat Aminolabs met de klant meedenkt bij de product- en procesontwikkeling tot en met de verpakking, inclusief de etikettering en gezondheids- of medische claims. Zo nodig wordt een beroep gedaan op externe verpakkingsdeskundigen voor het gewenste imago van het product. “Sommige klanten willen een medische uitstraling, andere komen liever wat extraverter uit de hoek, afhankelijk van het product en de doelgroep.” Desgewenst beheert Aminolabs de voorraden voor de klant, zodat deze hier niet in hoeft te investeren en een garantie heeft op voldoende grondstoffen voor zijn productie.

Eigen laboratorium
Op het laboratorium in Hasselt houdt een drietal productontwikkelaars zich bezig met het ontwikkelen van de juiste mixen die als halffabricaat aan de voedingsmiddelen- en/of als eindproduct voor sportvoedingsindustrie worden geleverd. Ook volgen kwaliteitsmedewerkers nauwgezet de kwaliteit van de producten in de verschillende productiefasen. Alle productanalyses en -tests en kwaliteitscontroles worden in het nieuwe pand in eigen huis uitgevoerd en niet langer uitbesteed aan externe laboratoria, onderstreept Roger Anné. Op puur wetenschappelijk terrein werken de onderzoekers en ook Roger Anné vooral nauw samen met de universiteiten van Hasselt, Leuven en Maastricht. Voorbeelden zijn onderzoeken naar de gezondheidseffecten van peptiden en aminozuren. Hier zijn voor sportvoeding gewoonlijk ook sportartsen bij betrokken. Andere onderzoekspartners zijn vanzelfsprekend de eigen of externe R&D-afdelingen van de afnemers.
“De huidige inzichten in gezondheidseffecten staan nog in de kinderschoenen”, zegt Anné. “Daardoor staan we pas aan het begin van de ontwikkelingen en de productmogelijkheden, ook voor de voedingsmiddelenindustrie.”

Smaak
De algemeen bekende bittere smaak van aminozuren en dipeptiden, maar ook grotere eiwitstukken, is voor Aminolabs de belangrijkste uitdaging bij de ontwikkeling van eiwitmixen. “Voor onze klanten, ook in de sportvoedingsmarkt, komt smaak voor het gezondheidseffect”, merkt Roger Anné op. Omdat het regelen van de pH, het gebruik van specifieke eiwitzouten of aroma’s zijn beperkingen heeft, zoekt Aminolabs de oplossing in een andere richting. Door verschillende peptiden te mengen, kan de smaak op een aanvaardbaar niveau worden gebracht, aldus de directeur. De keuze van de peptiden wordt bovendien zoveel mogelijk bepaald door de versterking van het beoogde gezondheidseffect. Een voorbeeld is het aminozuur arginine dat een positief effect heeft op het herstel van de spieren na het sporten. De smaak is verbeterd.
Een andere uitdaging betreft de receptuur, vertelt Erik van Velsen, salesmanager bij Aminolabs. “In het bijzonder de oplosbaarheid van een mix van dipeptiden in het productieproces van de klant, waarbij de peptiden ook nog eens in oplossing moeten blijven zonder neer te slaan. Bij voorkeur moeten voor sportdranken de oplossingen transparant zijn.”

De productie
Ook benadrukt Van Velsen dat de productie van de aminozuurmixen – net als voor andere ingrediënten en producten als tabletten, capsules en zakjes – gebeurt onder strenge kwaliteits- en hygiëne-eisen. In 2009 zou het bedrijf gecertificeerd moeten zijn voor ISO 22000. Nu is het ISO 9001- en GMP-gecertificeerd, aldus de salesmanager. Op de begane grond vinden onder clean room condities de verpakkingsprocessen plaats in diverse verpakkingen: van kunststof potten tot sachets. Daarnaast staan er in afzonderlijke ruimtes coatingmachines en machines voor het persen van tabletten of vullen van capsules. Glazen wanden tonen de gehele verpakkingsafdeling. Op drie erboven gelegen verdiepingen vinden de voorgaande productiestappen plaats. Dit is batchgewijs en is losgekoppeld van het verpakken, zodat de flexibiliteit in de productie optimaal is. Batches worden op een afdeling naast het grondstoffenmagazijn door de operator klaargezet op een of meerdere pallets, die vervolgens met de lift naar de derde verdieping gaan. Vanzelfsprekend krijgt elke batch een lotnummer, gekoppeld aan een receptuur en verschillende lotnummers op de verpakking van de grondstoffen. Op de hoogste verdieping stort de operator handmatig de grondstoffen in een silo, waardoor ze op de tweede verdieping belanden om gemengd te worden. Metaaldetectoren geven een alarm wanneer metaaldeeltjes aanwezig zouden zijn. Via een zeef gaan de grondstoffen vervolgens naar de eerste verdieping, waar ze worden gestort in een van de momenteel twintig containers. Daarna worden kwaliteitsmonsters genomen die meteen worden geanalyseerd. Pas wanneer de kwaliteit goed is, wordt de container geleegd voor de laatste productiestap op de laagste verdieping.
Voor een goede werkomgeving wordt de lucht tot acht keer per uur volledig ververst. In de afzonderlijke ruimtes op de begane grond is dat zelfs twaalf keer per uur, zodat het werken er aangenaam is. Het zijn immers de werknemers die moeten zorgdragen voor verdere groei, vindt Anné, zodat de kinderschoenen zo snel mogelijk te klein zijn.