Was ‘koolhydraatverlaagd’ in 2004 nauwelijks een thema, tijdens deze editie van de 2005 pakten veel zoetwarenproducenten groot uit met snoep waarin suikervervangers zijn verwerkt. Een deel van de zoetwarenindustrie is overstag gegaan. Fabrikanten zeggen de consument een keus te willen bieden tussen gangbaar en suikervrij snoep. Isomalt en maltitol worden veelvuldig ingezet als suikervervangers, terwijl zoetstoffen als acesulfaam K, sorbitol, sucralose en aspartaam voor de gewenste zoetkracht moeten zorgen. Belangrijkste nadeel van deze ingrediënten is en blijft de laxerende werking. Zelfs een enkel snoepje kan bij gevoelige personen al klachten geven als een opgeblazen gevoel, winderigheid en krampen of diarree. Ook leveren deze suikeralcoholen nog behoorlijk wat energie. Wordt alle suiker door polyolen vervangen dan is een caloriebeperking van 40% te bereiken. Caloriearm snoep blijft daarmee een illusie.

Vrolijke light-bonbons
Als het gaat om light-snoep laat Nederland zich niet onbetuigd. Perfetti van Melle greep de ISM aan om twee suikervrije Fruittella-producten te promoten in de smaken aardbei en citroen. De romige Fruittella Cream light-zuurtjes zijn sinds november op de markt, de Fruittella light-kauwbonbons liggen per april in de winkel. Niet in de vertrouwde rol, maar in een ‘vrouwelijk’ afsluitbaar doosje in gele en roze kleurtjes. Een bewuste keuze stelt groepsmanager merken Claudie Godrie. Een doosje nodigt volgens haar minder uit tot dooreten dan een snoeperige rol. Er is hard gewerkt aan de ontwikkeling van de light-varianten. Ze mochten absoluut niet onderdoen voor de evergreens. “We wilden de textuur absoluut goed krijgen. Dat was een voorwaarde. Een Fruittella mag je niet te snel weg kauwen. Met onze zuurtjes – hard candy – met fruit/roomsmaak was dat iets gemakkelijker te realiseren. Daar is isomalt in verwerkt. Maar voor de Fruittella-bonbons was het de kunst om het kauwbaar te krijgen. Naast isomalt is in plaats van glucosesiroop maltitolsiroop gebruikt voor een zachte textuur. Eigenlijk is er geen verschil in smaakbeleving met de gewone Fruittella, dan zou je ze echt naast elkaar moeten proeven. Als A-merk zijn wij de eerste die dit pad laten zien en doen dat door light op een vrolijke manier neer te zetten.”

Low carb?
CSM heeft een suikervrije variant voor zijn in Frankrijk populaire zuurtje Arlequin ontwikkeld. Door te kiezen voor kleinere zuurtjes is per snoepje een forse caloriereductie bereikt. De 4-gramssnoepjes op basis van polyolen bevatten tien calorieën het stuk, in de bestaande 6-grams Arlequins zitten er 24. Op het Amerikaanse paviljoen was het ‘low’ of ‘high carb’. Fel gekleurd suikerwerk als marshmallows en zuurstokken en koolhydraatbeperkt snoepen stonden gebroederlijk naast elkaar. Steeds meer snoep in de VS is in een suikervrije variant te koop. Zo is het bekende Amerikaanse lollymerk Tootsie Pops net gelanceerd in een isomaltversie. Hillside Candy levert Amerikaanse supermarkten een compleet assortiment suikervrij snoep. De producent past de zoetstof Splenda (sucralose) toe en heeft ook het vetpercentage in zijn toffees tot 8% verlaagd.

Haribo toonde nog geen suikervrije initiatieven. Algemeen directeur Govert van der Miessen zegt de boot nog even af te willen houden. Mocht de vraag zich toch voordoen, dan kan er in korte tijd een suikervrij snoepproduct in de schappen liggen. “Light is de trend, ook vanuit een stukje zelfregulering, maar we willen eerst een goed kijken hoe dat loopt voordat we meedoen. We hebben wel producten achter de hand. Vetvrij hebben we wel al, zoals onze romige spekkies met vanillesmaak, maar ik kan nu niet zeggen dat dát erg hard loopt. Perfetti van Melle heeft nu zijn light-lijn, maar de vraag blijft: Snapt de consument dat?. Suikervrij snoep is laxerend en dus geen dooreetproduct. Dan kun je in de knel komen met je propositie.”

Puur natuur
Dat gezondheid een issue aan het worden is in de zoetwarensector bleek ook uit het de opmars van standhouders die uitsluitend natuurlijke ingrediënten voor hun producten gebruiken. Het Deense Castus toonde een range fruitrepen met een fruitbestanddeel van 96%. Ze bestaan grotendeels uit geraspte dadels en rozijnen waaraan vijgen, bananen of natuurlijke aroma’s als aardbei worden toegevoegd. De vezelrijke 25-gramsrepen in vijfpak zaten ooit in de Unilever-portfolio, maar werden afgestoten omdat ze niet in Europese merkengedachte pasten. Castus heeft de lijn gerestyled en het product loopt naar eigen zeggen goed in de Deense supermarkten. Onderhandelingen voor een Nederlandse lancering zouden zo goed als rond zijn.

Ook de Apple Chips van het Chinese Green Tree zijn puur natuur. De Fuji-appels van boomgaarden uit de regio rond de fabriek worden via een gepatenteerd dehydratieproces bewerkt tot een knapperig product. Behalve in ‘naturel’ zijn de appelschijfjes nu ook in de smaken karamel, kaneel en citroen te krijgen. Amerika, Canada en het Verenigd Koninkrijk zijn tot nu toe de enige exportmarkten. Opvallende gezondheidsproducten op het Oostenrijkse paviljoen waren gecoate pompoenpitten in verrassende smaken als munt en koffie (zoet) of chili (hartig). Bij San-Esu uit Tokio konden typisch Japanse snacks worden geproefd. Behalve rice crackers was er volop keuze uit vacuüm gefrituurde (gedroogde) doperwten en sojabonen met een coating van rijstmeel en zetmeel in de smaken gember en wasabi (Japanse mierikswortel). Een echte prikkeling voor de smaakpapillen waren de krokante snacks op basis van Wakane-zeewier. De fors uitgevallen bladeren van deze oceaangroente zijn rijk aan mineralen en vezels en worden door San-Esu geroosterd en besprenkeld met olie, sesamzaad en zoetstof.

Ouderwets romig
Vetvrij was nauwelijks een issue in de hallen met banketwaren en chocolade. Ook suikervrij lijkt nog geen vlucht te nemen onder de producenten van koek, biscuit, repen en bonbons. Dit blijft voorlopig het terrein van op diabetici gerichte fabrikanten, die overigens geen melding maakten van pieken in de afzet. Op het Engelse paviljoen domineerde dus weer een overweldigend assortiment van met roomboter verrijkt short bread en ook de Nederlandse stroopwafels die bij Daelmans vers gebakken werden smaakten ouderwets romig. De stroopwafelproducent gaat voor ’s lands lekkerste stroopwafels en is niet van zin de ambachtelijke receptuur aan te passen aan de light-trend. Overigens kwamen de Reuze stroopwafels van de stroopwafelbakker er in een AD-test afgelopen november als beste uit. Ook andere koek- en biscuitproducenten verklaarden vanuit smaakoogpunt weinig te zien in de reductie van suiker of vet in typische verwenproducten.

Fabrikanten van chips positioneerden zich bij voorkeur als leveranciers van een natuurproduct. San Carlo dat onder het merk ‘Autentica Trattoria’ premiumkwaliteit chips en bruschetta aanbiedt, zegt er niet over de piekeren om vetarme zoutjes te gaan produceren. De producent focust bewust op het gebruik van ‘gezonde’ olijfolie en de volle, mediterrane smaak. Een soortgelijk verhaal geldt voor het Spaanse Grefusa dat maïszoutjes in de smaken naturel, kaas/ui, chili/citroen, barbecue en cocktailmix introduceerde. De gedroogde non-ggo maïskorrels worden eerst geweld in water en dan gefrituurd in ‘verantwoorde’ zonnebloemenolie. Nu een Nederlandse distributeur is gevonden moet de krokante MisterCorn binnenkort ook hier in de schappen verschijnen.

Het blijft overigens oppassen met de claim ‘vetvrij’. Tegen het Duitse Katjes is door de Duitse consumentenbond een kort geding aangespannen omdat producten als yoghurtgums toch enig vet zouden bevatten. Bovendien zou de vermelding impliciet de verwachting wekken dat het om een dieetproduct gaat, terwijl het snoep maar liefst 75% suiker bevat. Katjes heeft inmiddels toegegeven dat het procestechnisch niet mogelijk is om geheel vetvrij te produceren. Zo gebruikt het bedrijf bijenwas tegen verkleving. Overigens trok de sponsor van het Duitse vrouwenvoetbalelftal zich weinig aan van dit juridische getouwtrek. Op de nieuwe verpakking met yoghurtgums in de smaak Tropical staat prominent ‘Ohne Fett’ te lezen. Toch meld de ingrediëntendeclaratie de aanwezigheid van, jawel, minder dan 0,4 gram vet per ons snoep. Dat is wat anders dan vetvrij!