Dat blijkt uit het laatste rapport over antimicrobiële resistentie in zoönosen. Het rapport werd vorige week gepubliceerd door de European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) en de European Food Safety Authority (EFSA). Het onderzoek is gedaan in 2017 en 2018.

Antimicroben omvatten niet alleen antibiotica (tegen bacteriën), maar ook fungistatica (tegen schimmels), antiparasitaire en antivirale middelen (tegen parasieten en virussen).

Salmonella

Een groot deel van de Salmonellabacteriën zijn al resistent tegen meerdere antibiotica. Bij mensen zijn veel typen Salmonella resistent tegen het antibioticum ciprofloxacin. Ciprofloxacin is een fluoroquinolon, een groep van antimicroben die erg belangrijk is voor gebruik bij mensen. Als deze minder effectief worden, kan dat belangrijke gevolgen hebben voor de volksgezondheid.

Campylobacter

Ook veel Campylobacterbacteriën zijn resistent tegen ciprofloxacin. Dat laatste melden 16 van de 19 landen die aan het onderzoek deelnamen.

Salmonella- en E. coli in kip

In kip zijn veel Salmonella– en E. colibacteriën resistent tegen ciprofloxacin. Gecombineerde resistentie tegen twee belangrijke antimicroben komt gelukkig weinig voor. Het gaat in dit geval om fluoroquinolon en de derde generatie cephalosporines in Salmonella en om fluoroquinolones en macrolides in Campylobacter.

Carbapenems

Een andere groep antimicroben zijn carbapenems. Deze worden meestal ingezet wanneer andere antimicroben niet meer werken. Er zijn enkele gevallen bij mensen ontdekt waarin bacteriën resistent zijn tegen carbapenems. Dit is zorgwekkend. Het is belangrijk om resistentie vroeg op te sporen en te monitoren.

E. coli bij vee

Bij vee voor de voedselproductie zijn E. colibacteriën over het algemeen gevoeliger geworden voor antimicroben. Dit is het geval in bijna 25% van de EU-lidstaten. Onderzochte dieren zijn onder andere vleesvarkens, kalveren, vleeskuikens en mestkalkoenen. Een positieve ontwikkeling, want daardoor hebben antimicroben een grotere kans om succesvol te worden ingezet.

Bovendien komen ESBL-AmpC-producerende E. coli minder voor in 40% van de lidstaten. Ook dit is een goede ontwikkeling, want deze bacteriën zijn verantwoordelijk voor ernstige infecties bij mensen. Een andere positieve ontwikkeling is dat resistentie tegen ampicilline en tegen tetracyclines in Salmonella Typhimurium in veel landen minder voorkomt.

Voedselproductie

De positieve ontwikkelingen bij dieren voor de voedselproductie zijn bemoedigend. Echter, het is belangrijk om de oorzaken ervan verder te onderzoeken.

Antimicrobiële resistentie is een serieuze bedreiging voor de wereldgezondheid en diergezondheid en moet wereldwijd worden aangepakt. Dit doen de ECDC, de EFSA en EU-lidstaten in het OneHealth-programma. In Nederland werkt ook het RIVM hieraan mee.