Het gaat bij deze uitbraak bij elkaar om 33 zieken, dertig in Duitsland, twee in Oostenrijk en één in Denemarken. Er werden 26 zieken in het ziekenhuis opgenomen. Al deze zieken zijn geïnfecteerd met dezelfde Listeria-stam met het DNA type (ST) 394, serotype IIA. Mogelijk is een zieke overleden.

Het onderzoek door autoriteiten van alle drie getroffen landen is nog in volle gang. Eerste vermoedens over de bron gaan richting filets van gerookte verse regenboogforel uit Denemarken. Deze bron staat echter niet vast omdat lang niet alle zieken zich herinneren dat ze gerookte forelfilet hebben gegeten. Bovendien doen de zieken bij verschillende supermarktketens boodschappen.

Toch heeft supermarktketen Lidl, op grond van de vermoedens, in Oostenrijk en Duitsland de verse gerookte regenboogforelfilet begin december 2020 uit de verkoop gehaald. Dit product werd geproduceerd door het bedrijf Agustson uit IJsland onder het merk Nautica. Het bedrijf Agustson stelt dat deze recall niet is gedaan met hun instemming. De reden voor hun afwijzing van de recall is dat alle laboratoriumuitslagen negatief waren voor L. monocytogenes en dat niets erop wijst dat er iets mis is met de forelfilets. Ook de resultaten van Lidl zelf wijzen niet op een mogelijk probleem. Bovendien hebben niet de Duitse autoriteiten, maar Lidl zelf het initiatief tot deze recall genomen.

Op de Europese recall-site RASFF staat echter gemeld dat er in de forelfilet 6,8 x 10⁴ k.v.e. L. monocytogenes per gram product is aangetroffen. Dat is veel hoger dan wettelijk is toegestaan.

Redactionele noot

In korte tijd is dit de tweede maal dat een recall plaatsvindt terwijl het nog niet vaststaat dat het betreffende product daadwerkelijk een uitbraak heeft veroorzaakt. In november 2020 gebeurde dit met sla in de Verenigde Staten die mogelijk een uitbraak door E. coli O157:H7 had veroorzaakt. Dat stond echter ook niet vast.

Toch een recall bij een uitbraak met onbekende oorzaak

Toch recalls ondanks dat bron niet was vastgesteld

Men kan zich afvragen of hier misschien een nieuwe trend opduikt, namelijk dat men ook bij een vermoeden al een recall uitvoert. Voor een supermarktorganisatie met vele duizenden producten in het assortiment lijkt dit niet zo erg te zijn. Voor een producent daarentegen kan het een veel grotere klap betekenen.

Optreden door een recall uit te voeren kan vallen onder het voorzorgprincipe. Het gaat dan om gerede twijfel aan de veiligheid of een ernstige verdenking. Vermoedelijk is dat het geval bij deze forelfilets. Bovendien zit er volgens RASFF veel meer L. monocytogenes in de forelfilets dan wettelijk is toegestaan.

Notitie van de NVWA

Producent Agustson zegt dat Lidl de recall in gang heeft gezet, en niet de Duitse autoriteiten. Zo hoort het ook, autoriteiten zullen zelf niet zo gauw tot een recall over gaan. Dat doen ze alleen als de verantwoordelijke verkopers of producenten zelf niet hun verantwoordelijkheid nemen.

Dat de producent niets heeft gevonden, zegt niet altijd wat. Epidemiologisch onderzoek is soms ook genoeg. Monstername is slechts een momentopname.

Bronnen: Lebensmittelwarnung Duitsland, RASFF en Food Safety News

Lebensmittelwarnung Duitsland | recall van Lidl

RASFF portal

Food Safety News | Germany hit hardest by current Listeria outbreak across Europe

Redactionele noot

Lees ook:

Toch een recall bij een uitbraak met onbekende oorzaak

Toch recalls ondanks dat bron niet was vastgesteld

Notitie van de NVWA