Ika van de Pas, bij Albert Heijn Director Quality Development and Support en daar verantwoordelijk voor het allergenenbeleid, riep tijdens de Praktijkdag Allergenen in Vianen, overheden en Europese Commissie op wet- en regelgeving te harmoniëren. Doordat EFSA geen opinie over de hoogte van normen geeft, vult ieder land deze naar eigen inzicht in. In grote delen van de wereld is er consensus over de wetenschappelijk vastgestelde normen in de VITAL-systematiek, maar in Nederland vindt de NVWA deze niet ver genoeg gaan, terwijl in België de FAVV deze te streng vindt.

Hoe moet het bedrijfsleven in deze onzekerheid acteren. Albert Heijn en haar leverancier VEZET, gaven aan VITAL als veilig uitgangspunt te nemen. Een deelnemer in zaal gaf aan dat in België Colruyt hetzelfde standpunt heeft ingenomen. Het standpunt van de NVWA, die niet aanwezig was, kon op weinig begrip van de aanwezigen rekenen, maar in de wandelgangen werd vooral erop gewezen dat VWS op dit dossier te weinig de regie neemt ten aanzien van het invullen van het beleid.

Analyseresultaten onbetrouwbaar

De onzekerheid werd bij de ruim 160 aanwezigen nog vergroot doordat bleek dat analyseresultaten lang niet altijd betrouwbaar zijn als het gaat om analyseresultaten van allergenen. “Ga niet zelf met testkits en Elisa aan de slag, maar laat deze analyses over aan professionals”, hield Pieter Vos, directeur van Nutrilab zijn toehoorden voor.

Hij adviseerde verder fabrikanten zich meer te verdiepen in wat commerciële laboratoria nu daadwerkelijk meten voor hun klanten. “Is de test wel ontwikkeld voor de juiste eiwitten en is het lab wel geaccrediteerd voor uw matrix”, vroeg hij zich af. Hij prees de Nederlandse Raad voor Accreditatie, en noemde het niveau van accreditaties in het buitenland soms dramatisch. “Doe uw huiswerk als u een laboratorium zoekt; laat hen diverse analyses doen en vergelijk hun bevindingen.”

Focus op allergenenmanagement

Hoewel normering en analyses belangrijk zijn, vormen deze eerder het sluitstuk van het allergenenbeleid. Circa 6% van de recalls heeft als oorzaak kruisbesmettingen. Diverse sprekers zoals Marjan van Ravenhorst, directeur Allergenen Consultancy, en Van de Pas (AH) pleitten er voor dat bedrijven hun allergenenmanagement op orde moeten brengen. Het SimplyOK certificatieschema, dat hiervoor eisen bevat, was bij veel aanwezigen nog niet bekend.

Juist door zaken als onjuiste informatie over grondstoffen, recepturen en correcte verpakking is ruim de helft van de 54 recalls door allergenen in 2017 toe te wijzen. Fabrikanten kunnen op deze terreinen nog veel winst behalen. Als zij hun allergenenmanagement op orde hebben, zijn analyse nog hooguit nodig voor verificatie.

Veel belangrijker echter is dat fabrikanten de risico’s op recalls hiermee aanzienlijk kunnen verlagen. Lang niet altijd zijn zij voor de daarmee gemoeide financiële en reputatieschade (voldoende) verzekerd. “Ga met een verzekeringsbroker om tafel en laat u hierover goed adviseren”, raadde Rob Kooijmans van Foodrecall aan.

Albert Heijn voorloper

Albert Heijn schreef vorig jaar haar toeleveranciers aan dat zij hun allergenenmanagement beter op orde moeten maken. SimplyOK biedt daarvoor een goede leidraad. Daarnaast eist AH dat toeleveranciers kruisbesmetting onderbouwen met een VITAL-berekening. Alleen als daaruit blijkt dat de kans op kruisbesmetting te hoog is, wordt op de verpakking daarvoor gewaarschuwd.

Indirect verhoogt Albert Heijn hiermee de verwarring bij de consument omdat deze nu met nog een andere berekeningswijze wordt geïnformeerd over allergenen als ingrediënt en als kruisbesmetting. Van de Pas erkende dit, maar vindt dit onvermijdelijk bij het nastreven van meer duidelijkheid voor de consument. Dit is tijdelijk, over een aantal jaren hebben al onze toeleveranciers hun allergenenbeleid en onderbouwing van hun waarschuwing goed onderbouwd en weet de consument dat zij daarop kunnen vertrouwen. “Je moet ergens beginnen.” Ze nodigde alle aanwezigen uit – net als AH – de sprong in het diepe te wagen. De laatste sheet met daarop een bungy jumper was veelzeggend: “You cannot always wait for the perfect time, sometimes you must dare to jump”.