Er bestaat geen therapie en voedsel kan niet of nauwelijks worden bewerkt om risico’s op allergische reacties te voorkomen. Vermijden is nog steeds het parool. Maar zoeken we wel op de juiste plek?

Voedselallergieën verlopen vaak heftig en veroorzaken veel overlast, om het maar eufemistisch te omschrijven. Een voedselallergie heeft dan ook grote consequenties voor het dagelijkse leven. Het is bijvoorbeeld noodzakelijk ‘etiket-o-loog’ te worden en lastig iets te consumeren buitenshuis of bij feestjes en partijen. Ook kan de noodzaak om aller genen strikt te vermijden soms leiden tot nutritionele deficiënties. Tot slot kunnen allergenen de industrie aanzienlijk schade toebrengen. Denk maar aan recalls.

De ontdekking van het antilichaam IgE en zijn rol in het allergieproces heeft er wel toe geleid dat er een beter begrip is ontstaan van wat er bij allergie aan de hand is. Maar therapie voor voedselallergie ontbreekt tot op de dag van vandaag. Ook voedselwetenschappers, onder wie die van de WUR, hebben geen echte oplossing kunnen bieden: voedsel dat aanleiding kan geven tot allergieën kan nog steeds niet zodanig worden bewerkt dat de risico’s zijn verdwenen. Uitzonderingen daargelaten, zoals gehydrolyseerde melk, maar dat smaakt dan niet meer naar melk.

Vermijden

Al met al is het parool bij voedselallergie nog steeds: vermijden! En, als het ernstig is: informeer je omgeving en zorg ervoor dat je een adrenalinepen bij je hebt. Op vermijding zijn dan ook veel maatregelen gebaseerd: het vermelden van de eventuele aanwezigheid van allergenen op etiketten, of het verwijderen van allergenen uit voedingsmiddelen, zoals bij geraffineerde oliën is gebeurd. Zonder twijfel maatregelen die hout snijden en helpen bij het inperken van risico’s. Tegelijkertijd leiden die maatregelen regelmatig tot ongelukken omdat ze nauwelijks waterdicht kunnen zijn.

Ontsporing immuunsysteem

Maar zoeken we bij de speurtocht naar een blijvender oplossing voor voedselallergie wel op de goede plek? Proberen we niet te veel een oplossing te zoeken als het immuunsysteem al ontspoord is, en het IgE al gevormd en in positie is om voor problemen te zorgen? Een uiteindelijke allergische reactie is de resultante van een lange immunologische opeenvolging van reac ties, waarbij een scala aan immuun cellen betrokken is en niet alleen uit balans zijnde T-cellen en IgE. Waarom kijken we zo weinig naar de rest, eigenlijk het begin van die cascade? Daar begint het probleem.

Gezamenlijke aanpak

Het wordt daarom hoog tijd dat we vooral kijken naar hoe en waarom bepaalde voedingsmiddelen überhaupt een allergische reactiecascade in gang zetten, hoe en waarom de allergene eiwitten door allerlei barrières in de darmwand heen kunnen komen, en of we voedselbewerking zo in kunnen richten dat we juist zulke risico’s die bijdragen aan het ontstaan van de allergie beter kunnen beheersen. In een gezamenlijke aanpak van voedselindustrie, allergiepatiënten en onderzoekers moet het mogelijk zijn om het goede van voedselbewerking te behouden en een eventuele keerzijde die kan bijdragen aan het ontstaan van allergieën beheersbaar te maken.