In de RSPO werken alle belanghebbenden in de palmolieketen aan verduurzaming van de palmolieproductie. Centraal staat verantwoord produceren met respect voor mens en milieu. Wereldwijd zijn er ruim 3.500 leden, onder wie meer dan 200 Nederlandse bedrijven. Zij kopen duurzaam gecertificeerde palmolie in voor de productie van voedingsmiddelen.

Veranderingen in model

RSPO heeft de vier handelsmodellen Book and Claim, Mass Balance, Segregated, en Indentity Preserved. Daar kunnen leden gebruik van maken. Voor het Book and Claim-model heeft de RSPO tot 1 januari dit jaar samengewerkt met een serviceprovider die onder de naam GreenPalm duurzaamheidscertificaten verhandelde. Sinds 1 januari dit jaar wordt gebruik gemaakt van het platform PalmTrace, waar verschillende RSPO-credits gekocht en verkocht kunnen worden. Daarmee kunnen bedrijven het volume palmolie, palmpitolie en derivaten afdekken. Er zijn ook palmpit-expeller-credits, die voornamelijk verwerkt worden in de diervoederindustrie. Sinds juni dit jaar zijn tevens RSPO NEXTcredits beschikbaar van plantages die zich hebben laten certificeren tegen de RSPOstandaard. Daarnaast is er een aanvullende set van strengere criteria, met name op het gebied van vermindering van de broeikasgasuitstoot, tegengaan van bosbranden, verbetering van traceerbaarheid en een verbod op ontbossing en planten op veengebieden. Credits kunnen worden gekocht van palmoliemolens, palmpitverwerkers en kleinschalige boeren, de zogenoemde smallholders. Deze bedrijven worden gecertificeerd tegen de RSPO-standaard en elk jaar geaudit. RSPO-credits zijn vooral belangrijk voor onafhankelijke smallholders. Hoewel er de mogelijkheid is voor groepscertificering, zijn de kosten voor deze boeren hoog en is de markt voor duurzame producten voor hen vaak minder toegankelijk. De credits kunnen een directe stimulans zijn om duurzaam te produceren. RSPO-credits kunnen via het online platform gekocht worden. Daar wordt de prijs bepaald door vraag en aanbod. Bedrijven kunnen ook off market deals maken met bekende partijen.

Gewijzigde standaard

De standaard voor bedrijven in de palmolieketen, de Supply Chain Certification Standard, is opnieuw uitgebracht met wijzigingen in formulering en definities. De voor voedingsmiddelenbedrijven relevante veranderingen worden hier kort toegelicht. Bedrijven kunnen zich nu laten certificeren tegen de versies uit 2014 of 2017. Vanaf 1 januari volgend jaar is alleen de nieuwe versie van toepassing. Een belangrijk verschil met de vorige versie is de Book and Claim-paragraaf vanwege de wijziging van GreenPalm-certificaten naar RSPO-credits. De nieuwe standaard schrijft voor dat bedrijven de jaarlijkse volumes bijhouden die gekocht en verkocht zijn met een RSPO-claim. Daarnaast moeten ze inzichtelijk zijn voor auditors. Een interne audit was voorheen alleen verplicht voor bedrijven met multisite-certificering. Nu is die verplicht voor alle gecertificeerde bedrijven. De informatie die beschikbaar moet zijn voor inkomende RSPOproducten is nu in lijn met die voor uitgaande RSPOproducten. Alle wijzigingen zijn te zien op de website van RSPO, www.rspo.org.

Rol van distributeurs

RSPO krijgt op dit moment veel vragen over de rol van distributeurs en hun verplichtingen in de palmolieketen. Distributeurs die uitsluitend RSPO-producten in- en verkopen kunnen vrijstelling krijgen voor supplychain-certificering. Deze bedrijven moeten wel lid worden van de RSPO en een distributeurslicentie aanvragen. Deze distributeurs mogen RSPOproducteninkopen, opslaan en verkopen. Het is onder deze licentie niet toegestaan het product of de verpakking te veranderen. Omdat het belangrijk is dat de keten gesloten blijft, moeten distributeurs bij de RSPOgecertificeerde producten vermelden wat het supplychain-certificaatnummer en handelsmodel is van de producent van het gecertificeerde product. Er is nog wel eens verwarring over het verschil tussen een traders- en een distributeurs licentie. Traders zijn bedrijven die in palmolie handelen, voornamelijk tijdens de verscheping, maar zij verkopen de palmolie weer voordat de lading aankomt.

Herziening P&C

De RSPO-standaard voor het verbouwen van oliepalmen moet elke vijf jaar herzien worden. In juni van dit jaar is een start gemaakt met deze herziening om in 2018 de nieuwe standaard klaar te hebben. In dit proces hebben alle belanghebbenden= inspraak via de taskforce of via de online publieke consultatie en bijeenkomsten in de verschillende regio’s.

Vernieuwde klachtenprocedure

De RSPO heeft de klachtenprocedure tegen leden herzien, waardoor klachten sneller in be handeling worden genomen. Daarbij is transparantie belangrijk, vindt een gedegen consultie plaats en wordt onpartijdigheid gewaarborgd. Voor alle informatie: www. rspo.org

Dit artikel verscheen in de printuitgave van VMT 12 binnen het thema Duurzaamheid & MVO.