Wetgeving
[Verpakken]

Rob Veraart
R. Veraart, scientist Keller and Heckman, Brussel en auteur van de website www.foodcontactmaterials.com, 0032-264 550 83, veraart@khlaw.com

Pas plastic verpakking tijdig aan

Vanaf volgend jaar moeten verpakkingen van voedingsmiddelen die geheel of gedeeltelijk uit plastic bestaan, voldoen aan nieuwe regelgeving. De volledige keten, van plasticproducent tot levensmiddelenfabrikant, moet dus nagaan of deze verpakkingsregels worden nageleefd.

Wanneer materialen met voedsel in aanraking komen, zullen er moleculen uit het materiaal naar het voedsel migreren. Hiervoor heeft de wetgever regels opgesteld, die zijn beschreven in de Regeling Verpakkingen en gebruiksartikelen, een onderdeel van de Warenwet. De regeling bevat een positieve lijst met stoffen die producenten mogen gebruiken. Daarnaast zijn er voor sommige stoffen restricties.

Wettelijke situatie
De eisen en de regels voor additieven die in plastics worden verwerkt, staan beschreven in bijlage A, hoofdstuk I van de Regeling Verpakkingen en gebruiksartikelen.
Voor epoxyplastics is er een speciale paragraaf 3. De plastics die het meest worden toegepast, zijn niet-epoxypolymeren; voor deze groep zijn de volgende paragrafen opgenomen:
Paragraaf 2.1 regelt welke monomeren of andere uitgangsproducten mogen worden gebruikt voor de productie van plastics. Deze stoffen uit lijst 2.1 mogen uit aardolie bereid worden, maar ook uit natuurlijke bronnen komen of kunnen monomeren zijn die teruggewonnen zijn uit polymeren (tertiare recycling). Deze lijst is identiek in heel de EU.
Paragraaf 2.3 bevat een lijst met additieven en polymerisatie productie hulpstoffen (PPA’s). PPA’s zijn stoffen die zorgen voor een geschikt medium tijdens het omzetten van monomeren in polymeren (bijvoorbeeld emulsifiers). Additieven zijn stoffen die een effect hebben in het polymere eindproduct, bijvoorbeeld weekmakers en antioxidanten. Deze lijst komt overeen met de incomplete EU-additievenlijst.
Paragraaf 2.4 bevat nationaal toegelaten stoffen zoals additieven, PPA’s en polymerisatiehulpstoffen (zoals katalysatoren en initiatoren). In Nederland hebben we dus een complete wetgeving voor plastics (en er mogen dus alleen stoffen in de productie van plastic gebruikt worden die op de lijst staan), in tegenstelling tot de meeste andere EU-landen; zij hebben geen aanvullende lijsten (zoals paragraaf 2.4) en hanteren alleen de Europese richtlijnen.

Januari 2010
Vanaf 1 januari 2010 zal de additievenlijst in de EU als definitief worden beschouwd. Dit betekent dat vanaf deze datum alleen additieven mogen worden gebruikt die op lijst 2.3 of een gepubliceerde lijst met tijdelijk toegelaten additieven (zogenaamde provisional list) staan. Deze laatste zijn te vinden op www.foodcontactmaterials.com/pla.php.
Met andere woorden, stoffen die op lijst 2.4 van de Nederlandse wetgeving staan, mogen na 1 januari niet meer gebruikt worden als een additief in een plastic. De stoffen vermeld op lijst 2.4 mogen nog wel gebruikt worden voor andere vermelde gebruiksdoeleinden (bijvoorbeeld als katalysator), maar niet meer als additief. Het is te verwachten dat de wetgever een aantal stoffen die nu vermeld zijn in 2.4 zal schrappen.
De gehele keten, van voedselproducenten tot grondstoffabrikanten, moet zich ervan vergewissen dat de (grondstoffen voor) verpakkingen die men gebruikt voldoen aan de eisen zoals die met ingang van 1 januari 2010 gaan gelden. Die controleren en het zonodig aanpassen van de verpakking is geen eenvoudige zaak. Het is daarom aan te raden hier snel mee te beginnen.