Drie jaar na het verschijnen van de derde druk in 2003 achtte de redactiecommissie van het boek ‘Microbiologie van Voedingsmiddelen; methoden, principes en criteria’ het gewenst om met de vierde druk te beginnen. Veel NEN-, EN- en ISO-normen waren op belangrijke onderdelen aangepast, nieuwe microbiologische richtwaarden zijn ingevoerd en ook bij de alternatieve methoden gingen de ontwikkelingen snel. Naast diverse nieuwe en gewijzigde methoden waren ook normen verschenen voor de bepaling van de meetonzekerheid en een sterk uitgebreide richtlijn voor het uitvoeren van microbiologisch onderzoek, waardoor deze norm ook geschikt is geworden als accreditatieleidraad voor microbiologische laboratoria.

De vierde editie is inmiddels gereed en zal op 19 april aan het eind van de Praktijkdag Microbiologie worden gepresenteerd. Dat er de afgelopen vier jaar veel is gebeurd op het gebied van levensmiddelenmicrobiologie blijkt ook uit de omvang van het nieuwe methodenboek; met 740 pagina’s is dit ruim 110 bladzijden dikker dan de derde druk. Ter vergelijking: de eerste druk uit 1999 omvatte 465 pagina’s.

Water
“Van de kant van de laboratoria was er de wens om meer aandacht aan water in het boek te besteden, zodat ook deze sector het methodenboek als hèt naslagwerk voor microbiologisch wateronderzoek kan gebruiken”, vertelt voorzitter Henk Stegeman van de redactiecommissie. “Daarmee is ‘ons’ boek verder uitgegroeid tot het naslagwerk voor medewerkers in de voedingsmiddelenindustrie en commerciële, bedrijfs- en onderzoeklaboratoria. Dat was ook het uitgangspunt in 1995 toen de eerste gesprekken plaatsvonden om tot een methodenboek te komen als opvolger van ‘het blauwe boek’ van professor Mossel en Reitsma ‘Microbiologisch onderzoek van levensmiddelen’.

Diverse partijen wilden voor zichzelf de voor hen relevante normen bijwerken, maar dat kwam niet echt van de grond. En dat in een tijd waar HACCP in wetgeving werd vastgelegd en bedrijven meer aan zelfcontrole gingen doen en certificering opkwam. Samen met uitgeverij Noordervliet zijn vertegenwoordigers vanuit de zuivel, laboratoria, overheid en universiteiten om tafel gaan zitten en is er besloten om geheel belangenloos aan de tot standkoming van een dergelijk standaardwerk mee te werken. Om de vaart er in te houden is toen Roelina Dijk aangesteld als hoofdauteur. Zij kon dit werk prima combineren met haar werkzaamheden voor de voormalige Stichting Effi. Via de medewerking van de Universiteit Gent was ook het Vlaamse gedeelte van België gecoverd.”

Praktisch
Behalve het nastreven van een naslagwerk, was het uitgangspunt om het boek zo praktisch mogelijk te houden. “Er is veel tijd gestoken in het vertalen van de officiële voorschriften in handzame en begrijpelijke teksten”, aldus hoofdauteur Roelina Dijk. “Daarnaast verwerkt de redactie haar eigen ervaring in het boek en legt zij de nadruk op die werkwijze die in de praktijk het beste blijkt te voldoen”, vult Stegeman haar aan. Het nieuwe boek heeft ook een praktischer indeling gekregen. Zo zijn de methoden voor het bepalen van micro-organismen in water gebundeld in een apart deel en is de volgorde van de diverse delen zo gewijzigd dat deze beter aansluit bij de praktijk.

Onderwijs
Behalve de bedrijfs- en commerciële labs is ook het onderwijs een belangrijke gebruiker van het boek. “Voor deze editie zijn gesprekken gevoerd met de HAS Den Bosch en het Groenhorstcollege (MBO). Doel was het boek nog betere bij hun wensen aan te laten sluiten. Ook daar hebben we zeker een verbeterslag gemaakt”, aldus Stegeman. Om het boek voor scholieren betaalbaar te houden, ontvangen scholieren, mits zij de boeken centraal via de school bestellen, flinke kortingen op de aanschafprijs. Hetzelfde geldt voor de toegangsprijs voor de Praktijkdag Microbiologie (zie www.vmt.nl/bijeenkomst).

Microbiologie van Voedingsmiddelen
Vierde herziene druk
Omvang: 740 pagina’s
ISBN: 978-90-72072-77-1
Prijs: € 150 voor abonnees
Prijs: € 195 voor niet-abonnees
Bestellen via www.vmt.nl (VMT producten)

Belangrijkste veranderingen t.a.v. derde druk:
– Nieuwe NEN-, EN- en ISO-normen verwerkt
– Beter op praktijk afgestemde indeling
– Meer kleurenillustraties opgenomen
– Algemene eisen en richtlijnen labs uitgebreid
– Criteria en richtwaarden hygiënecodes opgenomen
– Oppervlaktewater opgenomen
– Laatste ontwikkelingen moleculaire microbiologie
– Apart deel met watermethoden voor elf belangrijke micro-organismen