Het gonst in Dubai momenteel van de activiteiten. Het land exporteert 72% van alle import en richt zich op de hele regio, inclusief het Indiase subcontinent. Sjeik Mohammed bin Saeed Al Maktoum wil van Dubai een hub van wereldformaat maken voor de versketen. Om deze ambitie te realiseren, zijn er vergevorderde plannen voor wat een van ’s werelds grootste lucht- en zeehavens moet worden: Jebel Ali Aiport. Geplande oplevering: 2009.
De nieuwe luchthaven in aanbouw streeft op jaarbasis naar 120 miljoen passagiers en 12 miljoen ton cargo. De oude en nieuwe luchthaven liggen 40 kilometer uit elkaar, maar men verwacht dat met de constructie van een ‘dedicated road’ in feite een tweelingluchthaven zal ontstaan. Ter vergelijking: Schiphol vervoerde in 2005 ruim 44 miljoen passagiers en 1,4 miljoen ton cargo en is daarmee nummer vier in Europa.

Flower terminal
Een tweede logistiek initiatief is de ‘flower terminal’ die sinds zes maanden in Dubai operationeel is. Deze koelterminal verwerkt momenteel vooral bloemen. Met een investering van rond 60 miljoen euro en steun van onder andere Nederlandse deskundigen is deze terminal bij het bestaande vliegveld van Dubai gerealiseerd. Capaciteit op dit moment: 180.000 ton verse producten per jaar. Bloemen uit de productiegebieden in Afrika (Kenia) en Azie (Vietnam) worden hier gekoeld opgeslagen en geëxporteerd naar afnemers over de hele wereld. Met de huidige capaciteit vormt deze terminal nog geen bedreiging voor Aalsmeer, dat bovendien ook inkomsten uit veilingactiviteiten heeft. Een ander belangrijk verschil met de Nederlandse situatie is het ontbreken van lokale productie en daarmee expertise. Of dat een blijvend nadeel is, moet blijken.
De bloementerminal is tot nu toe succesvol. Het concept wordt momenteel uitgebreid naar andere verse goederen waaronder levensmiddelen. De terminal zal dan worden ingezet voor de logistiek van alle gekoelde transporten die via Dubai verlopen. De kans dat Dubai over enkele jaren een belangrijke speler is in de logistieke versketen is dan ook zeer reëel.

Bevolkingsgroei
De vraag naar voedingsmiddelen zal de komende jaren in de golfregio sterk toenemen. Dubai streeft naar een verdubbeling van de huidige 1,5 miljoen inwoners in 2015. Die inwoners moeten uit de hele wereld komen. Er is dus geen sprake van een lokaal dieet. De golf heeft behoefte aan ‘wereldvoedsel’.
De jaarlijkse beurs Gulfood weerspiegelt de regionale boom. De beurs is dit jaar (van 19 tot 22 februari) maar liefst 40% gegroeid ten opzichte van 2006. Het beursoppervlak steeg tot 50.000 m2. Bedrijven die volgend jaar willen deelnemen, moet genoegen nemen met een plaatsje op de wachtlijst.
De 26 Nederlandse bedrijven die er dit jaar stonden kunnen terugkijken op een geslaagd evenement dat gericht was op een markt in beweging. “Het was dit jaar duidelijk weer drukker dan twee jaar geleden”, aldus Gijsberty Timmermans, management assistant van Royal Buisman. De Nederlandse holding VIV Vreeland BV en Royal Buisman Dairy Export BV nemen al voor de vijfde keer deel. “Wij benutten de beurs voor het onderhouden van onze relaties, maar hebben dit jaar ook vele nieuwe bezoekers op onze stand mogen verwelkomen. Natuurlijk is het nu afwachten hoeveel nieuwe klanten hieruit voortkomen, maar ik concludeer dat dit een waardevol evenement is”, aldus Timmermans.

Kansen
Waar liggen nu de mogelijkheden voor het Nederlandse bedrijfsleven? Gerard de Vent, landbouwattache in de emiraten sinds november 2006 vat de situatie als volgt samen: “Voor de gehele regio gaat het voor Nederland nu en in de toekomst toch vooral om export in de breedste zin van machines, producten en mensen. Door de ambitie van met name Dubai om hét logistieke kruispunt voor de hele regio te worden, zal de vraag naar kennis van de logistieke keten (vervoer, opslag en distributie) van (bederfelijke) levensmiddelen sterk groeien. Ook zal er in de vers-sector geïnvesteerd worden in productiefaciliteiten.” De Vent waarschuwt voor te hoge verwwachtingen. “Het klimaat is een grote beperkende factor. Het tekort aan water maakt landbouw, maar ook productie duur. Aan kapitaalkrachtige investeerders is geen gebrek, maar de winstmarges in levensmiddelen zijn in hun ogen te klein en de natuurlijke barrieres te groot.”
Export dus, waarbij behoefte is aan zo ongeveer alle voedingsmiddelen die wereldwijd beschikbaar zijn. Oorzaak: de emiraten zijn een culturele smeltkroes. Deels wordt dit veroorzaakt door de vele gastarbeiders en expats. Op dit moment is nog slechts 15% van de bevolking van 1,5 miljoen autochtoon. De verwachting is dat dit aandeel nog verder zal dalen. De vraag naar voedingsmiddelen zal ook toenemen door de toeristenindustrie. Daarin wordt nu massaal geïnvesteerd. Het aantal vijfsterrenbedden alleen al in Dubai zal in 2008 met 18.000 groeien.

Abu Dhabi
De toekomst zonder olie is voor Dubai heel dichtbij. Over ongeveer 10 jaar is de olievoorraad uitgeput en dan moeten de grote projecten klaar zijn en omzet genereren. Zal de toeristische aantrekkingskracht van het buitengewoon luxe maar qua achterland lege staatje voldoende zijn voor duurzame inkomsten? Wordt Dubai inderdaad de belangrijkste logistieke hub van de wereld, met alle gevolgen van dien voor onder meer Schiphol en Aalsmeer?
Dubai zal in ieder geval stevige concurrentie ondervinden uit de rest van de golf. Hoofdstad en sjeikdom Abu Dhabi (1,2 mln inwoners; in 2015 2,4 mln) heeft bijvoorbeeld tien keer zo grote oliereserves als Dubai. Ook daar wordt druk gebouwd en gepland. Bovendien heeft men meer tijd en ruimte om ook een een aantrekkelijke invulling van het achterland te realisteren. Zo zal er onder meer een cultuurstad verrijzen, met dependances van wereldberoemde musea als het Gugenheim en van universiteiten als de Parijse Sorbonne. Men wil een blijvende aantrekkingskracht ontwikkelen op buitenlandse bezoekers. Wat het toerisme betreft is de verwachting dat Abu Dhabi een serieuze concurrent wordt voor Dubai.

Saudi-Arabië
Ook in Saudi-Arabië zit men allesbehalve stil. De Saudi’s willen hun historisch gewicht in de regio niet verliezen aan Dubai en zullen er alles aan doen om dit te voorkomen. Er zijn plannen voor de bouw van vier nieuwe steden waarbij vele grote projecten op stapel staan. In totaal gaat het om zeker 8 miljoen beoogde nieuwe inwoners waarvoor de complete voedselvoorziening moet worden opgezet. In de concurrentieslag om de gunst van de Saudi’s staan samenwerkingsverbanden van voedingsmiddelenbedrijven sterk, omdat die in alle verschillende behoeftes kunnen voorzien. Er is in SA sprakevan enorme begrotingsoverschotten en een hoge eigen bevolkingsgroei hetgeen investeringen in eigen land sterk bevordert. Wel is het politiek-religieuze klimaat in SA een factor om rekening mee te houden. De spotprenten die in 2006 in Deense kranten verschenen hebben Deense bedrijven in de hele regio schade berokkend, maar nergens was de reactie zo sterk en absoluut als in SA. Het was pas nu tijdens Gulfood dat de Denen een voorzichtig begin maakten met het herstel van de betrekkingen.