De veranderingen in consumptiegedrag komen het meest voor bij vrouwen, mensen van middelbare leeftijd en hogeropgeleiden. Dit concludeerde de Europese voedselveiligheidsautoriteit EFSA naar aanleiding van uitgebreide enquête. EFSA maakt de resultaten wereldkundig in Eurobarometer: Food safety in the EU.

Voedselveiligheidsonderwerpen

“De resultaten van dit onderzoek laten zien dat Europeanen zich zeer bewust zijn van voedselveiligheidsonderwerpen en zich zorgen maken over wat ze eten”, zegt Vytenis Andriukaitis, Commissaris voor gezondheid en voedselveiligheid.

“Dit geeft ons nog meer motivatie om ons werk voort te zetten om ervoor te zorgen dat onze hoge normen worden gehandhaafd. Bovendien streven we naar meer duurzame productie- en consumptiepatronen.”

Levensmiddelenadditieven

Qua voedselveiligheid is er geen sprake van één overheersende zorg. Er zijn echter drie problemen die het vaakst aan de oppervlakte komen in twintig of meer EU-landen: het misbruik van antibiotica, hormonen en steroïden bij veehouders (44%), residuen van bestrijdingsmiddelen in voedsel (39%), en levensmiddelenadditieven (36%). Dit waren ook enkele van de belangrijkste problemen die zijn gemeld in de Eurobarometer 2010 over voedselveiligheid.

Toch lijken Europeanen minder bezorgd dan voorheen over kwesties als genetisch gemodificeerde organismen. Nieuwe kwesties, zoals microplastics in voedsel, zijn voor het eerst op de voedselveiligheidsradar verschenen.

Beslissingsfactoren

De belangrijkste factoren voor Europeanen bij het kopen van voedsel zijn herkomst(53%), kosten (51%), voedselveiligheid (50%) en smaak (49%). Voedingswaarde is iets minder belangrijk (44%), terwijl ethiek en overtuigingen het laagste scoren (19%).

In totaal zegt 41% van de ondervraagden dat ze ‘persoonlijk geïnteresseerd zijn in het onderwerp voedselveiligheid’. Iets meer dan een vijfde van de Europeanen (22%) zegt dat veiligheid de belangrijkste zorg is bij het kiezen van voedsel.

Voedselrisico’s

Europeanen vertrouwen wetenschappers (82%, een stijging ten opzichte van de 73% in 2010), consumentenorganisaties (79%) en boeren (69%) als het gaat om informatie over voedselrisico’s. Het vertrouwen in zowel nationale autoriteiten (60%) als instellingen van de Europese Unie (58%) is vrij hoog en ligt in de lijn van de resultaten van 2010.

Evenals in 2010 is televisie de belangrijkste bron van informatie over voedselrisico’s voor zeven op de tien Europeanen. Maar terwijl meer jongeren zich na de tv wenden tot sociale media (45% van de 15-24-jarigen), kiezen ouderen voor traditionele bronnen zoals kranten (46%) en radio (30%).

Voedselvertrouwen

“Deze berichten zijn positief,” zegt EFSA-directeur dr. Bernhard Url, “maar we moeten niet zelfvoldaan zijn. We moeten gelijke tred houden met de zorgen en het gedrag van de Europeanen, zoals is voorzien in de recente hervorming van de algemene levensmiddelenwetgeving. We moeten hun vertrouwen niet als vanzelfsprekend beschouwen.”

Url: “Het feit dat er veel vertrouwen is in wetenschappers is bemoedigend. We kunnen het vertrouwen van Europeanen in hun voedsel verder vergroten als we luisteren naar hun zorgen en de mogelijkheden voor dialoog verbeteren, zodat ze een beter begrip krijgen van de bijdrage die de wetenschap aan het EU-systeem levert.”

Eurobarometer

Het onderzoek werd uitgevoerd door het Kantar-netwerk in de 28 EU lidstaten tussen 9 en 26 april 2019. Onderzoekers interviewden een kleine 28 duizend respondenten uit verschillende sociale en demografische groepen thuis en in hun moedertaal.

“Het is bijna tien jaar geleden dat de laatste EU-brede enquête over dit onderwerp werd gehouden. De maatschappij is in deze tijd zo veranderd en de manier waarop we voedsel produceren en consumeren is ook geëvolueerd”, zegt dr. Url.

Verbetering voedselstandaarden

De enquête uit 2019 is samen met de EU-lidstaten ontwikkeld om nieuwe perspectieven te integreren en een nauwer contact met de burgers te waarborgen. Het onderzoek biedt nog steeds een aantal nuttige vergelijkingen met eerdere enquêtes.

“Het is geruststellend om te zien dat Europeanen niet overdreven bezorgd zijn over het voedsel op hun bord. Ik geloof dat dit niet toevallig is, maar eerder dankzij de vooruitgang in wetenschap en technologie, die hebben bijgedragen aan het verbeteren van voedselstandaarden en hygiënepraktijken,” voegt dr. Url eraan toe.