Sinds enkele jaren bevinden we ons in de vierde industriële revolutie, ook wel ‘Industry 4.0’ genoemd. Deze revolutie wordt onder andere gekenmerkt door het internet van dingen (IoT), kunstmatige intelligentie (AI), machine learning, big data en een disruptie van bedrijfstakken en beroepen. De businessomgeving van Industry 4.0 wordt omschreven als vluchtig, onzeker, complex en dubbelzinnig, oftewel ‘VUCA’.

Het antwoord op deze omgeving is agile. Bedrijven moeten ‘wendbaar’ worden, met kleine autonome werkeenheden in R&D en productie. Daarbij moet er aandacht zijn voor de ontwikkeling van de medewerkers. Geen managers en regels meer, maar zelfsturing en -monitoring. Via ‘scrums’ en ‘sprints’ worden processen en producten snel en stapsgewijs verbeterd of veranderd. Leren met vallen en opstaan. Het nieuwe adagium is ‘Act fast, failfast, learn fast’.

Automatiseren kwaliteitsmanagement

Aan Industry 4.0 werd al snel het begrip ‘Quality 4.0’ gekoppeld. Bij deze vierde generatie van kwaliteitsmanagement zal het QC-niveau (Quality 1.0) door machine learning en kunstmatige intelligentie volledig geautomatiseerd worden.Een ander aspect van Quality 4.0 is big data. Hierbij kan de kwaliteitsprofessional een belangrijke rol spelen.

Hij (m/v) kan een bijdrage leveren aan het opstellen van een digitaliseringsstrategie, inventariseren welke data
voor wie relevant is en wat de betrouwbaarheid van deze data is. Het is niet de taak van de kwaliteitsprofessional om data te analyseren, maar om aan de uit de data gegenereerde informatie betekenis te geven en die via storytelling aan het management te presenteren.

Verder vraagt Quality 4.0 om een kwaliteitscultuur waarin ‘empowerde’ medewerkers betrokken zijn bij verbeteringen en zich eigenaar voelen van kwaliteit. Deze cultuur past ook bij de wendbare, ofwel ‘lerende’ organisaties
waar denken weer aan doen gekoppeld is. De kwaliteitsprofessional moet zich hierbij richten op het lerend vermogen van de medewerker, op samenwerking en op gedragsverandering (lerende houding). Hij moet de medewerker en zijn team ondersteunen, coachen, reflecteren en trainen.

Competenties kwaliteitsmanager

Voor al deze veranderingen heeft de kwaliteitsprofessional nieuwe competenties nodig. Hij moet zich verdiepen
in creativiteitstechnieken, innoveren, coachen, leerstijlen en -methoden en groepsdynamica. Maar ook kennis van
bedrijfskundige aspecten als strategievorming, contextanalyses en het inzetten beleid is van belang.

De invoering van Industry 4.0 is nog niet ver gevorderd, zeker niet in de voedingsmiddelenindustrie. In de foodsector is de kwaliteitsfunctie blijven steken op Quality 2.0-niveau: het (QA-)niveau van naleving met wetgeving en normen.

De kwaliteitsprofessional wordt volledig beziggehouden door klantaudits, issues en klachten. Aan Quality 3.0 komt hij niet toe. Op dit (QM-)niveau houdt de kwaliteitsprofessional zich als volwaardig lid van het managementteam bezig met de gehele organisatie. Er zijn dus nog talrijke ontplooiingsmogelijkheden voor de kwaliteitsprofessional. Mits hij wil, kan en mag.

Cees Beek
C. Beek is zelfstandig adviseur en auditor bij QAdraat.
Ook is hij onder meer bestuurslid van het Nederlands
Netwerk voor Kwaliteitsmanagement (NNK) en voorzitter van de NNK Food Sectie, contact@qadraat.nl