De afvul- en verpakkingsinstallatie in Spa is op maat gemaakt en biedt mogelijkheden voor verdere innovaties in de toekomst. Van de investering ging 5 procent naar het opleiden van de 70 operators in de nieuwe technologie.

De vervangingsinvestering in de aseptische productielijn in de fabriek Spa Monopole in Spa is onderdeel van de merk- en bedrijfsstrategie van de Europese Groep Spadel. Naast 55 miljoen liter limonade produceert het bedrijf 370 miljoen liter mineraalwater, waarvan 30 procent bruis. Het totaal aantal productielijnen is negen, het aantal medewerkers circa 450.

“We hebben alle submerken van Spa ge bundeld onder één masterbrand Spa met drie subbrands: Blauw voor plat water, Rood voor bruisend (natuurlijk en ge aromatiseerd) water en Groen voor de limonades. Ook de productkenmerken zijn tegen het licht van onze bedrijfswaarden gehouden”, zegt projectleider Dirk Van de Walle, countrydirector Benelux en exportgroup director R&D. “Spadel staat voor natuur lijkheid en zuiverheid. Beide aspecten zijn vertaald naar de recepturen voor de limonades.”

Van natuurlijke oorsprong

De ingrediënten zijn vanaf nu 100 procent op basis van natuurlijke oorsprong en in aantal gehalveerd tot vijf. “Onze limonades bevatten nu alleen nog mineraalwater, vruchtensap, natuurlijke aroma’s, natuurlijke kleurstoffen, een natuurlijke stabilisator – pectine –, en natuurlijke zoetstoffen – suiker en steviolglycosiden”, somt R&D- en innovatiemanager Michel Thys op. Dit staat ook duidelijk op het cleanlabeletiket op de verpakking. “De gebruikte vruchtensappen, aroma’s en kleurstoffen hangen vanzelfsprekend af van de smaak: Citron, Orange, Lemon Cactus, Grenadine, Apple, Citrus Fruit en Forest Fruit.”

Koud afgevuld

De keuze voor de aseptische technologie is een logische, omdat de limonade wel thermisch wordt behandeld maar koud wordt afgevuld om haar smaak te behouden. “Micro-organismen groeien idealiter op suiker en geschikte natuurlijke conserveermiddelen bestaan niet”, weet Thys. “Uit het oogpunt van hygiënische zonering in de fabriek is de volledige productielijn in een strikt hygiënisch ontworpen productieruimte ondergebracht.”

De productie van de limonadesmaken gebeurt batchgewijs in roertanks van circa vijf kuub, waarbij koolzuurgas zorgvuldig wordt gedoseerd. “Voor de stabilisering van het koolzuur is het belangrijk dat de limonade enige tijd in de tank rust, voor – dat ze kan worden afgevuld”, legt de R&Dmanager uit.

Verpakkingsinstallatie

Spadel koos voor Krones als leverancier van een modulair opgebouwde verpakkingsinstallatie met de nodige productieflexibiliteit voor wat betreft verpakkingsformaat en smaak die afgevuld wordt. Het machinebedrijf voldeed aan drie cruciale toekomstbestendige ontwerpeisen, verduidelijken Van de Walle en Thys. Het vullen van flessen met verschillende halslengtes en -breedtes was geen probleem; evenmin het vullen van verschillende formaten. “Dit is uniek”, zegt Van de Walle. Bovendien kunnen niet alleen koolzuurhoudende, maar ook niet-koolzuurhoudende limonades afgevuld worden.

Thys: “Het grote verschil is dat er bij het afvullen van niet-koolzuurhoudende drank geen contact hoeft te zijn tussen de afvuldop en de fles, terwijl dat voor koolzuurhoudende drank vereist is. Het vulgedeelte voor de koolzuurhoudende drank moet perfect aansluiten op de fles om koolzuurverlies te voorkomen.”

Het vullen van de petflessen gebeurt in de sneldraaiende carrousel met 154 koppen, waardoor per uur meer 40.000 flessen van 50 cl of 34.000 flessen van 1,25 l afgevuld worden. Als de fles is gevuld, gaat hij direct naar een tweede carrousel voor het afsluiten. Om het koolzuur in de fles te stabiliseren, zitten er slechts enkele seconden tussen afvullen en sluiten in deze productiefase.

Hygiënisch ontwerp

Spa Monopole beschikte voor de vorige petproductielijn al over een eigen installatie voor het fabriceren van de petpreforms uit granulaat. Hygiëne bij het vullen en verpakken op de aseptische installatie begint al bij sterilisatie van de preforms met behulp van waterstofperoxide. Omdat de preforms een kleiner oppervlak hebben dan de flessen, gebeurt dit zo efficiënt mogelijk en wordt bespaard op energie- en chemicaliënverbruik. Het desinfectans is in gasvorm door verhitting met stoom onder 9 bar druk. De volledig droge lucht voor het blazen van de petflessen is volledig zuiver door een viertraps hepafilter. Dat houdt deeltjes olie en water en andere deeltjes van 0,3 micrometer of groter tegen. Ook voor het desinfecteren van de carrousels en de flessen bij het vullen wordt gasvormig waterstofperoxide gebruikt. Daarnaast zijn de afsluitdoppen op deze wijze gesteriliseerd.

Opleidingen

De voornaamste uitdaging bij deze investering was de bedrijfstransformatie. Daarbij moest steeds meer belang worden gehecht aan hygiënisch werken, legt Van de Walle uit. “Van oorsprong is Spa Monopole een bottelarij van natuurlijk mineraalwater. Het bedrijf evolueerde uiteindelijk naar een aseptisch productiebedrijf.” In totaal investeerde Spadel hiervoor meer dan een miljoen euro of 6.000 uur in opleidingen en trainingen van zo’n 70 operators in een drieploegendienst.

Van de Walle: “Enerzijds ging het om bediening en onderhoud van de volledige complexe productielijn, die maximale flexibiliteit combineert met maximale capaciteit. Anderzijds om het bewerkstelligen van een mentaliteitsverbetering van de operators en een bedrijfscultuuromslag die de operationele doelstellingen mogelijk moet maken.”