Nederland gebruikt het systeem van ICT-bedrijf Uniway sinds eind 2014, maar Fairtrade Belgium nam het initiatief hiertoe.

Fairtrade controleert het hele proces van grondstof tot eindproduct nauwkeurig. Maar het kon allemaal beter. Daarom vroegen de Belgen Uniway om het controleproces efficiënter te maken.

Certificatieproces Fair trade

“Vroeger werden aanvragen vaak manueel opgestuurd of moesten we verschillende documenten met elkaar vergelijken. België had al een beginnend online systeem, maar de interne logica ontbrak. Samen met Uniway zijn we op zoek gegaan naar een manier om het certificatieproces te digitaliseren en professionaliseren”, zegt Michael van Overstraeten van Fairtrade Belgium.

Max Havelaar

Het systeem, een digitale portal voor bedrijven, maakt het aanvragen van een Fairtrade label eenvoudiger. Zo staat de hele procedure stap voor stap online. De informatie is verdeeld in categorieën die één voor één goedgekeurd moeten worden.
Stichting Max Havelaar, het bedrijf achter Fairtrade in Nederland, vindt het systeem van Uniway een verbetering, al ondervond de organisatie geen echte problemen in de oude situatie.

Samengestelde producten

“Maar voor elk bedrijf om individueel producten en ingrediënten bij te houden is veel werk. Aangesloten bedrijven moeten per kwartaal rapporteren hoeveel Fairtrade producten en ingrediënten ze gebruikt hebben. Dat ging voorheen digitaal, nu kunnen bedrijven zelf inloggen in de portal en rapporteren”, zegt Jochum Veerman van Stichting Max Havelaar.

Om het fairtrade label te mogen voeren, moeten samengestelde producten uit minimaal 20% Fairtrade-ingrediënten bestaan. Producten als koffie of bananen moeten 100% Fairtrade zijn. De nieuwe digitale bedrijfsportal maakt het aanvragen van zo’n keurmerk een stuk eenvoudiger.

Chocoladefabrikant

Veerman: “Het bespaart tijd, is overzichtelijker vormgegeven en koppelt meerdere zaken aan elkaar. De portal biedt ook meer service aan bedrijven: er zijn helpvelden toegevoegd en er wordt meteen teruggekoppeld of de informatie juist is ingevuld.”
Van Overstraeten van Fairtrade Belgium geeft een concreet voorbeeld. “Als een chocoladefabrikant een Fairtrade product wil uitbrengen, vullen we de nog onbekende grondstoffen aan in het systeem en controleren we die stap voor stap. Zo wordt het systeem stilaan aangevuld en krijgen marktdeelnemers toegang tot bijkomende informatie die ze kunnen hergebruiken en linken aan hun producten.”

Max Havelaar heeft ook een productzoekmachine gekoppeld aan de portal. Dit was eerder een losstaand instrument. “De data in de portal is nu gekoppeld aan de zoekmachine en bedrijven kunnen ook zelf de gewenste foto’s uploaden die dan vervolgens in de zoekmachine komen te staan”, zegt Veerman.

Theeschandaal India

Zou het systeem ook schandalen zoals die op de theeplantages in India, waaronder slechte arbeidsomstandigheden, kunnen voorkomen?
Veerman: “ Voor alle duidelijkheid: de schandalen hadden niets te maken met het Fairtrade keurmerk. FLO-CERT voert voor ons controles uit bij boerenorganisaties en plantages in ontwikkelingslanden.”

Groei Fair trade

Veerman geeft aan het systeem “zo waterdicht” mogelijk te houden. “Naast de verplichte rapportage per kwartaal wordt de administratie van bij Max Havelaar aangesloten bedrijven ook jaarlijks gecontroleerd door Control Union. Ook ons oude rapportagesysteem voldeed, maar was door de groei van de afgelopen jaren aan vervanging toe.”

Het aantal bij Max Havelaar aangesloten bedrijven groeit van 139 in 2013 naar 141 in 2014 en in 2015 staat de teller in september op 149. Ook consumenten kopen steeds meer Fairtrade producten, constateerde onderzoeksbureau GfK. Sinds 2011 groeide het aantal huishoudens dat Fairtrade koopt met 13%.