Tijdens de bijeenkomst Plantaardige Voeding rekende Corné van Dooren, expert duurzaam eten van het Voedingscentrum, het publiek voor hoeveel het uitmaakt voor de milieubelasting als er wordt gegeten volgens de Schijf van Vijf. Dat bleek voor mannen ongeveer een kilo minder CO2 -uitstoot per dag te zijn. De belasting neemt verder af naarmate mannen minder vlees eten en duurzamere keuzes maken. Datzelfde geldt overigens voor vrouwen. Maar het zijn vooral de mannen waarop het Voedingscentrum zich vanaf deze maand richt met een nieuwe bewustwordingscampagne over het verminderen van de vleesconsumptie. “Mannen eten vaker vlees dan vrouwen, maar ze hebben significant minder kennis over de gezondheidsrisico’s, de impact op het milieu of over goede vleesvervangers dan vrouwen”, zegt Frederike Mensink. Als gedragsexpert van het Voedingscentrum is ze bij de campagne betrokken. Ook sprak ze tijdens de bijeenkomst.

Imagokwestie

Mannen eten gemiddeld 10,5 keer vlees in hun maaltijd, vrouwen 8,2 keer, zo blijkt uit onderzoek van het Voedingscentrum. Ook geven mannen vaker dan vrouwen aan dat ze nooit denken aan minder vlees. En doen ze dat wel, dan ondernemen ze minder vaak actie om te minderen. Ruim de helft van de Nederlandse mannen geeft aan niet zo’n zin te hebben om minder vlees te eten, ze willen niet of kunnen niet. “Het is vooral ook een imagokwestie: identiteit en zelfbeeld zijn redenen die mannen het meest noemen om hun vleesconsumptie te minderen, vlees eten hoort bij hen’, weet Mensink. ‘Daarom willen we hier in de campagne op inspelen.” Van Dooren meldde nog dat de Eetmeter van het Voedingscentrum voortaan inzicht geeft in de verhouding tussen de inname van dierlijke en plantaardige voeding.

Gedragsexpert Frederike Mensink: “Mannen eten vaker vlees dan vrouwen, maar ze weten minder van de gezondheidsrisico’s. de impact op het milieu of over goede vleesvervangers dan vrouwen.”

Sociale normen

Tijdens haar lezing legde Mensink uit hoe voedingsgedrag en ideeën mede worden bepaald door sociale invloeden. ‘Als echte man eet je vlees’ is een voorbeeld van een sociale norm onder mannen. “We weten dat mensen onderling heel veel online communiceren, maar slechts zeven procent van de worth of mouth, de mond- tot-mondreclame, gebeurt online”, legt Mensink uit. “Het is heel belangrijk in de interpersoonlijke communicatie. Praten over eten kan dan ook invloed hebben op het eten, positief en negatief. Met onze campagne spelen we in op het imago van mannen en de sociale normen die erbij horen. We richten ons op kennis, intentie, attitude norm en het zelfbeeld. Via creatieve uitingen proberen we de interpersoonlijke situatie te stimuleren, zowel van mannen onderling als met hun partners.” De boodschap van de campagne is dat een keer geen vlees eten voor ‘jou’ als man oké is. Daarbij wordt deze boodschap verteld door aansprekende mannen.

Gezond plantaardig eten

Tijdens de bijeenkomst benadrukte Van Dooren het belang van gezonde, traditionele voedingspatronen die zich kenmerken door veel groente, fruit, volkoren producten, noten, peulvruchten, oliën rijk aan cis-onverzadigde vetzuren, halfvolle en magere zuivel, gevogelte en vis. “Het gaat daarin om weinig rood en bewerkt vlees, volle zuivel, harde vetten, zout en dranken. Ook belangrijk is de consumptie van andere producten met weinig toegevoegde suikers en een matig gebruik van alcohol.”

Vlaamse voedingsdriehoek

Spreekster Nina Van Den Broecke van het Vlaams Instituut Gezond Leven lichtte tijdens de bijeenkomst de nieuwe Vlaamse Voedingsdriehoek toe. Zij gaf aan dat ook in de voedingsvoorlichting in België plantaardige voeding de basis vormt: “Plantaardige producten zijn de basis voor elke maaltijd en we adviseren de inname van dierlijke producten te beperken.” Een vaak terugkerende vraag uit het publiek was hoe het broodbeleg van vlees te vervangen door een alternatief. Van Den Broecke: “Hiervoor hebben we een speciale waaier met alternatieven gemaakt.” Een advies dat in België veel stof deed opwaaien betreft de officiële voedingstip om zo weinig mogelijk ultrabewerkte producten te kiezen. Deze worden aangemerkt als bewezen ongunstig voor de gezondheid of bevatten meestal veel suiker, vet en/of zout, zonder dat ze al te veel nuttige voedingswaarde hebben. Vooral de voedingsmiddelenindustrie maakt zich boos over dit Belgische advies. Vanuit de zaal kwam de vraag of kaas dan ook niet als ultrabewerkt moet worden gezien, aangezien er nogal wat bewerkingen aan te pas komen.

100% plantaardig

Diëtist en onderzoeker Wendy Walrabenstein ging in op de relatie tussen een plantaardige voeding en ziekte aan de hand van een paar casussen en haar onderzoek naar plantaardige voeding en reumatoïde artritis: “Een volwaardig plantaardig voedingspatroon is mogelijk, maar daarbij is wel suppletie met vitaminen B12 en D, algenolie met EPA en DHA en bij zwangerschap extra foliumzuur vereist.” Of dat niet te extreem of abnormaal is? Daarvoor haalde ze een quote van de voorzitter van de Amerikaanse cardiologenvereniging aan: “Er zijn twee soorten cardiologen: veganisten en de rest die de data niet gelezen heeft.” Haar eigen onderzoek, dat in 2019 start en over de relatie tussen plantaardig eten en reumatoïde artritis gaat, borduurt voort op eerder onderzoek dat significante verbeteringen laat zien bij patiënten met reuma die vasten en een plantaardige voeding nemen. Ze hadden minder last van pijnlijke gewrichten, meer kracht en minder inflammatie.