Landgoed Rhederoord was op 9 april wederom het toneel voor het jaarlijkse Bio-congres. Het landhuis herbergde ruim 500 bezoekers die kwamen horen hoe het verder moet met biologische landbouw en voeding.

Uit cijfers van de Bio-Monitor van Biologica blijkt dat het segment blijft groeien en dat er inmiddels een krap aanbod is. “We gaan voor een duurzame gestage groei in vraag en aanbod”, zei Arie van den Brand, voorzitter van Biologica. Biologisch is hot en het is aan de sector om daar volledig gebruik van te maken. Mieke van der Weij, zelf bedreven bio-consument, leidde als dagvoorzitter het geheel in goede banen.

Bio is hot
“Bio draait op volle toeren in de volle breedte van de samenleving”, zei Maurits Steverink, kennismanager Biologica bij de presentatie van Bio-monitor 2007. Hij illustreerde dat met een artikel in de Veronicagids. Daar is biologisch ook doorgedrongen. Naast cijfers noemde hij trends op het gebied van bio.

Bio slaat volgens hem bruggen. Zoals supermarkt Marqt die de boer dichter bij de consument wil brengen en vleesverwerker Vion die met de dierenbescherming om tafel zat om het merk Bio+ op de markt te zetten. Een andere trend is dat de eerste A-merkfabrikanten zich wagen aan een biologisch product, bijvoorbeeld Dr. Oetker, Ritter Sport en Haribo. En er is langzaam een tussensegment aan het ontstaan tussen biologisch en gangbaar. Tussen scharreleieren en biologische eieren zijn de vrije uitloopeieren te vinden in het supermarktschap.

Gezond of niet?
Een manier om biologisch te vermarkten is door de gezondheid te benadrukken. Maar is biologisch wel gezonder dan gangbaar? Arts Machteld Huber, Louis Bolk Instituut, kon deze vraag tot haar grote spijt niet bevestigend beantwoorden. “We gaan het aantonen”, was haar overtuiging. Aan de hand van nationale en internationale onderzoeken zette ze de mogelijke gezondheidsvoordelen van bio op een rij. Er lijkt een positieve invloed te zijn op groei, gewicht en immuunsysteem, is haar voorzichtige conclusie. En de bevindingen uit verschillende onderzoeken lijken op elkaar aan te sluiten.

Wetenschappelijk bewijs is er nog niet. “Maar voordat aangetoond werd dat de aarde rond was, was deze dat al wel”, illustreerde Huber haar overtuiging dat het bewijsmateriaal een kwestie van tijd is. In juni, op het internationale biocongres en Modena, Italië, verwacht ze meer resultaten van wereldwijde onderzoeken.

Smaak tussen de oren
Biologisch heeft alleen meerwaarde als de smaak minstens zo goed is, of beter, is de mening van La Place-directeur Droes Prinsen. “Niet voor niets is onze hoofd inkoop een heel goede kok”. Hij ziet biologisch in grootverbruik zoals de La Place-keten als een grote uitdaging, “sterker nog, als een gevecht”. Bij de keuze van producten is de topdrie van afwegingen: smaak, herkomst en prijs. “Als de smaak niet goed is, kijken we niet eens naar de andere argumenten”, zei hij.

De claim ‘biologisch’ heeft invloed op de smaakbeleving van producten. Minous van Apeldoorn, commercieel manager Ecomel, vertelt over een onderzoek van kennisnetwerk Bioconnect waarbij proefpersonen dezelfde yoghurt lekkerder vinden als erbij wordt verteld dat het biologisch is. Dat biologisch lekker is zit tussen de oren, is haar conclusie.

De light-user verleiden
Een grote groep mensen staat positief tegenover biologisch, maar koopt het slechts af en toe. Hoe kan deze zogenaamde light-user over de drempel worden geholpen?

Stichting Bio+ heeft de ambitie om de afzet van biologisch in de supermarkt versneld te doen groeien. Met het Bio+-logo probeert de organisatie biologisch als A-merk in de markt te zetten. Volgens Henk Gerbers, voorzitter van Stichting Merkartikel Bio+ vraagt dat wel om een nieuwe kijk. Supermarkten zitten niet te wachten op kleine productstromen, denkt hij.

Daarom is het belangrijk om de biologische stromen te bundelen met de reguliere. Dat bespaart kosten, zodat biologisch goedkoper kan worden. Biologisch is immers duur, vindt de consument, en een belangrijke reden om het niet te kopen. Biologica-voorzitter Van den Brand pleit daarom voor een 0% BTW-tarief voor biologisch. Hij ziet daar in Europa langzaam mogelijkheden voor komen, omdat ook andere EU-landen, zoals Frankrijk, uitspraken doen in die richting.

Producten vertellen verhalen
“De biologische branche heeft de wind in de rug”, vertelde Xander Meijer, Natudis, tijdens zijn bevlogen speech. Sinds zijn natuurwinkels een restyling ondergingen is de omzet gestegen. “Soms wel verdubbeld.” Hij ziet als het geheim van biologisch de authenticiteit en het verhaal achter de producten.

Volgens hem is biologische voeding een onderdeel van een veel groter geheel, waar de producten kloppen en de verhalen goud waard zijn. Dat merk je ook aan de sfeer en de gesprekken in de winkel. Meijer beseft dat de supermarkt de natuurwinkels op de hielen zit, maar ziet dat niet als bedreiging. “We moeten de handen in elkaar slaan. En dromen van een volledig duurzame keten.”
Ook Minous van Apeldoorn ziet de voordelen van het verhaal achter het biologische product. Zuiver Zuivel is zelfs zo in de markt gezet dat de oorsprong duidelijk is. Zij noemt Zuiver Zuivel en de Groene Koe merken met meerwaarden, met een hart en gezicht.

Brug biologisch en gangbaar
De biologische en gangbare landbouw kunnen van elkaar leren. Jaap Enter, directeur-generaal Milieu van VROM pleitte namens minister Jacqueline Cramer voor verduurzaming van de gehele landbouw en haalde daarbij de doelstellingen uit de nota Biologische Landbouw aan van collega Verburg (LNV) voor gezamenlijke initiatieven die biologisch en gangbaar verbinden, zoals het toepassen van biologische innovaties in de gangbare landbouw.

“Klimaat was nog geen issue toen de beginselen van de biologische landbouw werden bedacht. Nu dus wel! Maar het klimaatvraagstuk biedt voor de biologische landbouw een nieuwe kans om zich te positioneren. Waar ook de rest van de landbouw zijn voordeel mee kan doen.”